Đầu tháng 5, chúng tôi có mặt tại kênh tưới trạm bơm Song Giang, thuộc địa bàn thôn Lập Ái, xã Song Giang, huyện Gia Bình (tỉnh Bắc Ninh). Tuyến kênh này hiện đang đảm nhiệm tưới cho 200ha đất canh tác nông nghiệp của địa phương.
Tuy vậy, dù chưa được cấp phép xây dựng nhưng một hộ gia đình vẫn ngang nhiên xây cầu qua kênh. Hiện, công trình này đã bị đơn vị quản lý là Xí nghiệp Khai thác công trình thủy lợi huyện Gia Bình lập biên bản, yêu cầu gia đình tự tháo dỡ, trả lại hiện trạng ban đầu.
Ông Nguyễn Thế Trung - Cụm trưởng Cụm thủy nông Song Giang (huyện Gia Bình) - cho biết, việc xây dựng trái phép diễn ra vào ngày cuối tuần hoặc đêm tối, nhằm qua mặt lực lượng chức năng.
Theo số liệu thống kê của ngành nông nghiệp tỉnh Bắc Ninh, tính đến thời điểm này, toàn bộ hệ thống thủy nông Bắc và Nam Đuống có đến gần 2.600 điểm vi phạm công trình thủy lợi, bao gồm cả vi phạm cũ và mới. Trong đó, hệ thống thủy nông Bắc Đuống là trên 1.500 công trình vi phạm, Nam Đuống trên 1.000 trường hợp.
Các điểm vi phạm chủ yếu là lấn chiếm bờ kênh, xây dựng lều lán làm chuồng trại chăn nuôi, đất ao lấn chiếm ra sông, trồng cây lâu năm bên bờ kênh. Mặc dù cấp ủy, chính quyền địa phương đã vào cuộc xử lý vi phạm hành chính, yêu cầu giải tỏa, trả lại hiện trạng ban đầu; tuy nhiên tình trạng này vẫn tiếp tục tái diễn. Tính từ đầu 2024 đến nay, có 50 trường hợp vi phạm mới. Riêng khu vực Bắc Đuống là 43 trường hợp.
Ông Nguyễn Hữu Chung - Giám đốc Xí nghiệp Khai thác công trình thủy lợi huyện Yên Phong - cho biết, tình trạng lấn chiếm gây ảnh hưởng nghiêm trọng đến dòng chảy và hoạt động tưới tiêu.
"Trung bình các hộ vi phạm 2 - 3m xâm lấn vào lòng kênh. Mỗi mùa mưa bão, rác thải bị đọng lại ở những công trình lấn chiếm vi phạm, dọc lòng kênh, gây cản trở, ảnh hưởng dòng chảy. Khi trạm bơm hoạt động, nước chảy về không đủ khiến trạm bơm không thể hoạt động hết công suất" - ông Chung nói.
Ông Nguyễn Ngọc Toàn - Phó Giám đốc Công ty TNHH Khai thác Công trình Thủy lợi Nam Đuống - cho rằng, cần có biện pháp cứng rắn trong việc xử lý xây dựng vi phạm công trình thủy lợi. Sau khi lập biên bản vi phạm hành chính với các công trình vi phạm thì sau đó phải ra công văn cưỡng chế.
