Ồ ạt trồng sầu riêng
Cách đây khoảng 3 tuần, gia đình ông Nguyễn Văn Nhuần (huyện Châu Thành A, tỉnh Hậu Giang) phấn khởi khi thu hoạch 5 công sầu riêng, năng suất đạt hơn 5 tấn, thu lãi trên 200 triệu đồng.
Nhận thấy hiệu quả kinh tế mà sầu riêng mang lại, dù đánh giá sầu riêng là loài cây khó trồng nhưng giá bán vẫn ở mức bình ổn nhà vườn này quyết định mở rộng diện tích.
“Nhà tôi có 10 công đất vườn, 5 năm trước gia đình chuyển 1 nửa trồng sầu riêng thí nghiệm, còn lại vẫn trồng cam, xoài. Sau vụ này thấy bán có lời nên tôi chuyển thêm 3 công nữa”, ông Nhuần cho biết.
Trước đó, ông Nguyễn Chí Nguyên (quận Bình Thủy, TP Cần Thơ) cũng chủ động tăng diện tích từ 6 công lên 10 công để canh tác sầu riêng, vụ thu hoạch đầu tiên ông lời hơn 250 triệu đồng.
"Cách đây 2 năm, sau khi thu hoạch 6 công sầu riêng tôi quyết định tăng diện tích vì thấy loại cây này cho hiệu quả kinh tế cao. Chi phí đầu tư trồng cây con đến khi cho trái khoảng 250-300 triệu đồng/ha/4 năm, sau đó tầm 3-4 vụ là lấy lại được", ông Nguyên nói.
Lo ngại viễn cảnh cung vượt cầu
Tình trạng trồng sầu riêng ồ ạt, không theo quy hoạch khiến nhiều người lo ngại về viễn cảnh cung vượt cầu, thị trường lao dốc.
Cách đây gần 5 năm, ông Phạm Văn Chiến (huyện Phong Điền, TP Cần Thơ) đã quyết định chặt bỏ trăm gốc dâu da xanh chục năm tuổi để trồng sầu riêng với hy vọng tăng doanh thu.
Tuy nhiên, đầu năm nay khi thu hoạch vụ đầu tiên thị trường sầu riêng lại lao dốc, giá giảm khoảng 60 - 70% so với năm trước ở mức 50.000 đồng/kg khiến lão nông này ngậm ngùi thu lợi nhuận thấp.
"Bây giờ tôi thấy nông dân họ trồng sầu riêng rất nhiều, đầu ra mình bấp bênh cộng với nguồn cung cao nên giá bán thấp. Đầu tư hơn 200 triệu đồng chăm sóc chờ cây ra trái, thu hoạch xong vụ này thu lại được 1/2 vốn", ông Chiến nói.
Theo Bộ Nông nghiệp và Phát triển nông thôn, diện tích sầu riêng cả nước từ 32.000ha của năm 2015 đã tăng đột biến lên hơn 150.000ha vào năm 2023. Diện tích này đã vượt gấp đôi so với định hướng phát triển sầu riêng (khoảng 65.000 - 75.000ha, sản lượng 830.000 - 950.000 tấn) trong Đề án Phát triển cây ăn quả chủ lực đến năm 2025 và 2030.
Các chuyên gia cảnh báo, việc tăng diện tích trồng sầu riêng không theo quy hoạch, thiếu chuyên nghiệp, thiếu quy chuẩn, hạ tầng chuỗi sản xuất rời rạc kéo theo sự phát triển không đồng bộ, thị trường đối mặt với nhiều thách thức từ đó dễ lặp lại bài học trồng chặt.
Theo Bộ Nông nghiệp và Phát triển nông thôn khuyến cáo, các địa phương cần xây dựng kế hoạch phát triển sản xuất cây sầu riêng theo vùng tập trung, không mở rộng diện tích, đặc biệt là tại các vùng có thổ nhưỡng không phù hợp, không có điều kiện đầu tư thâm canh, vùng chưa có đê bao khép kín, đê bao không đảm bảo gây ngập lụt trong mùa mưa và xâm nhập mặn trong mùa khô tại khu vực ĐBSCL.
