Để hiểu rõ nguyên nhân và các giải pháp đẩy lùi tình trạng trên, Báo Lao Động có cuộc trao đổi với Phó Cục trưởng Cục Trẻ em Vũ Thị Kim Hoa.
Vào dịp hè, các vụ trẻ em tử vong do đuối nước vẫn còn thường xuyên xảy ra. Bà có thể cung cấp những con số thống kê về vấn đề này trong những năm gần đây?
- Trong giai đoạn vừa qua, tình hình đuối nước ở trẻ em tại Việt Nam đã giảm. Năm 2010 có 3.300 trẻ em bị tử vong do đuối nước, năm 2015 giảm còn 2.660 em và đến năm 2020 giảm còn 2.085 em. Như vậy, mỗi năm giảm từ 3-5%, tương đương khoảng 100 trẻ em.
Mấy tháng gần đây, lại xảy ra những vụ việc đuối nước thương tâm ở trẻ em. Điều đáng nói, có những trường hợp nhiều trẻ bị tử vong hoặc nhiều trẻ trong một gia đình cùng bị đuối nước.
Số trẻ tử vong do đuối nước đã giảm qua các năm, song nguy cơ này vẫn luôn hiện hữu. Xin bà chỉ ra những nguyên nhân trọng yếu dẫn đến thực trạng trên?
- Nguyên nhân đầu tiên là nhận thức của cộng đồng, đặc biệt ở phụ huynh đối với phòng, chống đuối nước trẻ em còn hạn chế.
Hơn nữa, chúng ta có môi trường sống tại cộng đồng, gia đình chưa an toàn. Một số địa phương còn vùng nước sâu nguy hiểm nhưng thiếu biển báo, ao hồ chưa rào chắn kĩ lưỡng.
Một nguyên nhân nữa có thể dẫn đến tình trạng đau lòng trên là kĩ năng phòng chống đuối nước, an toàn của trẻ còn thiếu. Tỉ lệ trẻ em biết bơi còn thấp, chỉ hơn 30%.
Chính vậy, có nhiều trường hợp các em rủ nhau đi bơi ở vùng nước nguy hiểm. Bên cạnh đó, do thiếu kĩ năng cứu đuối nên khi có một bạn bị, lập tức các em lao xuống để cứu trong khi kĩ năng cứu đuối là phải gián tiếp hoặc hô hoán.
Bản thân cha mẹ, người chăm sóc trẻ đôi khi còn chưa chú tâm. Có những vụ việc chỉ cần vài phút sao nhãng của người lớn, trẻ có thể ngã xuống ao.
Cơ sở vật chất, trang thiết bị, hướng dẫn viên dạy bơi, kĩ năng an toàn khi bơi còn thiếu. Sự quan tâm của chính quyền địa phương, đặc biệt việc bố trí nguồn lực về vấn đề này còn hạn chế.
Để giảm thiểu những vụ việc đau lòng khi trẻ em tử vong do đuối nước, các cơ quan liên quan có những hành động cụ thể gì, thưa bà?
- Thời gian tới, Bộ Lao động – Thương binh và Xã hội sẽ tiếp tục phối hợp với các bộ ngành tăng cường việc thực hiện cũng như chỉ đạo các địa phương thực hiện nghiêm Công điện của Thủ tướng Chính phủ về các giải pháp đảm bảo thực hiện quyền trẻ em, bảo vệ trẻ em, trong đó quy định rõ trách nhiệm của người đứng đầu khi để xảy ra tử vong tai nạn đuối nước, thương tích ở trẻ.
Chỉ đạo địa phương thực hiện các tiêu chí, tiêu chuẩn về ngôi nhà an toàn, trường học an toàn và cộng đồng an toàn. Đẩy mạnh việc truyền thông phòng chống đuối nước ở trẻ em nhằm nâng cao nhận thức các cấp, các ngành, của cộng đồng, đặc biệt cha mẹ và người chăm sóc trẻ đối với việc phòng chống đuối nước ở trẻ em.
Chú trọng truyền thông trực tiếp đến cha mẹ các kiến thức, kĩ năng về phòng chống đuối nước ở trẻ.
Bộ Lao động – Thương binh và Xã hội phối hợp với các bộ ngành liên quan chuẩn hoá tài liệu dạy kĩ năng an toàn trong môi trường nước cho trẻ. Tài liệu đang được thí điểm và dạy ở 10 tỉnh thành có tỉ lệ trẻ em đuối nước cao trong cả nước. Tới đây, tài liệu này tiếp tục được chuẩn hoá, phổ biến trên toàn quốc.
Chúng tôi cũng chỉ đạo sát sao các địa phương trong việc rà soát, lập bản đồ các nơi nguy hiểm để triển khai can thiệp như cắm biển báo, làm rào chắn, cắt cử người cảnh giới.
Trong năm 2022, Bộ Lao động – Thương binh và Xã hội đã phối hợp với các bộ ngành hoàn thành kế hoạch liên ngành phóng chống đuối nước trẻ em, phân công trách nhiệm cụ thể để triển khai phòng chống đuối nước, tạo cơ chế trao đổi, chia sẻ, cùng triển khai các hoạt động can thiệp mang tính đồng bộ.
Ngoài ra, tăng cường chỉ đạo các địa phương quan tâm bố trí kinh phí, nguồn lực để làm thế làm nào đạt được mục tiêu giảm 10% trẻ tử vong do đuối nước đến 2025, 60% trẻ từ 6-16 tuổi được dạy kĩ năng an toàn, 50% trẻ được học bơi an toàn.
Xin cảm ơn bà!
