Cá chết do chất lượng nước và bèo tây
Theo Sở Tài nguyên và Môi trường tỉnh Thanh Hóa, sau khi xảy ra vụ việc cá chết hàng loạt ở suối Hón Thành, xã Thanh Xuân, huyện Như Xuân, đơn vị đã phối hợp với Sở Nông nghiệp, UBND huyện Như Xuân, UBND xã Thanh Xuân và xã Thanh Sơn về kiểm tra thực tế tại khu vực dòng suối này. Cùng với đó, kiểm tra việc bảo vệ môi trường tại trang trại chăn nuôi lợn thịt của Công ty TNHH Phát triển nông nghiệp Như Xuân (ở xã Thanh Sơn).
Kết quả kiểm tra, đánh giá ban đầu với mẫu cá chết cho thấy, mẫu cá không có yếu tố dịch bệnh, nguyên nhân cá chết do thay đổi đột ngột về chất lượng nguồn nước, lượng bèo tây bề mặt suối tương đối lớn ảnh hưởng đến khả năng hô hấp của cá.
Tại thời điểm kiểm tra (trong 2 ngày 13 và 14.2), ở khu vực đầu nguồn dòng suối hiện vẫn còn một dòng nước màu nâu, lưu lượng chưa xác định đang chảy vào suối Hón Thành. Đây cũng chính là vị trí người dân phản ánh nước ô nhiễm đổ vào suối. Ngoài ra, không phát hiện nguồn nước thải khác.
Theo báo cáo của UBND huyện Như Xuân, trên địa bàn xã Thanh Xuân và xã Thanh Sơn hiện có 4 trang trại của các công ty, đơn vị khác nhau, trong đó, 3 trang trại không có hướng xả thải về phía suối Hón Thành. Chỉ có trang trại của Công ty TNHH phát triển nông nghiệp Như Xuân nằm phía thượng nguồn và cách suối Hón Thành khoảng 1 km.
Không xả thải nhưng “vẫn phải” hỗ trợ
Cũng theo Sở Tài nguyên và Môi trường tỉnh Thanh Hóa, tình trạng ô nhiễm nguồn nước suối Hón Thành (ở thôn Thanh Thủy, xã Thanh Xuân, huyện Như Xuân) như phản ánh của người dân và cơ quan báo chí là có cơ sở. Nguồn nước chảy từ khe núi ra suối Hón Thành có dấu hiệu ô nhiễm, tuy nhiên không có tình trạng nước thải của các trang trại trên địa bàn xã Thanh Xuân và xã Thanh Sơn đổ thải trực tiếp vào suối, do vị trí của các trang trại này đều nằm cách xa khu vực suối Hón Thành.
Việc Công ty TNHH Phát triển nông nghiệp Như Xuân đi vào hoạt động chăn nuôi lợn (ở xã Thanh Sơn), dù đã được phê duyệt báo cáo đánh giá tác động môi trường, đã đầu tư các công trình xử lý chất thải. Tuy nhiên, công ty này chưa báo cáo cấp có thẩm quyền để được phép vận hành thử các công trình bảo vệ môi trường.
Cụ thể như, ao sinh học số 1 chứa nước thải chưa lót bạt thành đáy chống thấm; chưa rà soát công trình, thiết bị xử lý chất thải để xác định nguyên nhân gây ô nhiễm khi có phản ánh của người dân. Qua đó, Sở Tài nguyên và Môi trường Thanh Hóa đã lập biên bản vi phạm hành chính đối với công ty này.
Ngoài ra, yêu cầu công ty này dừng ngay việc xả nước thải sau hệ thống xử lý hóa lý ra ao sinh học số 1; bơm toàn bộ nước trong ao số 1 sang các ao chứa khác để lưu giữ; thực hiện gia cố, lót thành đáy chống thấm ao số 1 nhằm đảm bảo không để rò rỉ, thẩm thấu nước thải ra ngoài môi trường.
Dừng việc tiếp nhận lợn giống vào chăn nuôi lứa mới; rà soát, cải tạo, sửa chữa lại toàn bộ các công trình, biện pháp xử lý chất thải, nước thải, có biện pháp tuần hoàn nước thải sau xử lý để hạn chế lượng nước thải ra môi trường.
Ngoài ra, dù xác định Công ty TNHH Phát triển nông nghiệp Như Xuân không xả thải trực tiếp ra suối Hón Thành, tuy nhiên, Sở Tài nguyên và Môi trường Thanh Hóa vẫn yêu cầu công ty này phối hợp với thôn Thanh Thủy và UBND xã Thanh Xuân có biện pháp hỗ trợ đối với một số hộ dân bị ảnh hưởng ở khu vực suối.
Trước đó, nhiều hộ dân thôn Thanh Thủy, xã Thanh Xuân bức xúc phản ánh, nhiều tháng qua, họ vô cùng hoang mang khi phát hiện dòng suối Hón Thành bất ngờ đổi màu đen kịt, bốc mùi hôi thối, cá tự nhiên trên suối chết hàng loạt.
Hiện tượng trên bắt đầu xuất hiện từ giữa năm 2022, tuy nhiên, dịp đầu tháng 2.2023 mới trở nên nghiêm trọng, khi lượng cá chết tại suối ngày một nhiều, màu nước chuyển đen kịt. Sự việc đã làm ảnh hưởng lớn đến cuộc sống, sinh hoạt của bà con trong thôn.
