Những tháng cuối năm 2022, Hà Nội bước vào đợt chỉnh trang đô thị diện rộng. Nhiều vỉa hè vừa lát đá xong đã trở thành bãi trông giữ phương tiện khiến không gian của người đi bộ bị thu hẹp lại, thậm chí họ phải xuống lòng đường, gây mất an toàn giao thông.
Đơn cử như phố Huỳnh Thúc Kháng (phường Thành Công, Ba Đình) có đến 300m vỉa hè được UBND quận Ba Đình cấp phép cho Công ty TNHH Một thành viên Khai thác điểm đỗ xe Hà Nội trông giữ ôtô. Theo đó, nhiều vị trí ôtô đã chắn ngang, nên người đi bộ cũng chẳng còn chỗ để đi. Việc đỗ xe trên vỉa hè, dù là tự phát hay một số địa điểm được cấp phép cũng là một trong những nguyên nhân dẫn đến hiện tượng xuống cấp, hư hỏng đá lát vỉa hè.
Đến cuối năm 2022, khu vực vỉa hè phố Huỳnh Thúc Kháng trước đây là bãi trông giữ xe ôtô bị tạm dừng hoạt động, hoàn trả lại vỉa hè cho người đi bộ. Nhưng thay vào đó, hàng loạt xe máy đã tận dụng không gian này để đi vào, rút ngắn thời gian thay vì phải "mướt mồ hồi" với dòng xe đang kẹt cứng dưới lòng đường Huỳnh Thúc Kháng.
Theo ghi nhận, phố Huỳnh Thúc Kháng là tuyến đường thường xuyên xảy ra tình trạng ùn tắc, hàng loạt phương từ xe buýt, ôtô con, xe máy phải nối đuôi nhau nhích từng chút một tại nhiều thời điểm trong ngày.
Trước tình trạng hàng loạt xe máy leo lên vỉa hè, người đi bộ khi di chuyển qua đây đều phải khép nép, nhìn trước ngó sau để tránh va chạm với các phương tiện xe máy đi từ đằng sau dù họ đang đi trên phần đường dành riêng cho mình.
Ông Nguyễn Quang Huy (57 tuổi, phố Thành Công, quận Ba Đình) - người dân thường xuyên tập thể dục qua đây - cho biết, tưởng như việc bãi xe vỉa hè được giải phóng sẽ trả lại không gian cho người đi bộ, nhưng sau đó, đoạn vỉa hè rộng 3m này lại trở thành lối đi dành cho xe máy.
"Chúng tôi đi bộ thể dục thì xe máy từ đằng sau bóp còi inh ỏi. Người đi bộ đều phải nép sát vào hàng rào bên phải cho các phương tiện xe máy đi qua" - ông Huy nói.
Theo ông Huy, việc chạy xe máy trên vỉa hè là trái với quy định pháp luật, phần nào thể hiện ý thức kém của người dân. Do đó, việc mạnh tay của cơ quan chức năng để giành lại phần đường vỉa hè cho người đi bộ là hoàn toàn đúng.
Tuy nhiên, trong chuyện người dân xem việc chạy xe trên vỉa hè là bình thường, các cơ quan nhà nước cũng cần phải xem lại trách nhiệm quản lý đô thị của mình. Thực tế có nhiều người rơi vào tình thế bất đắc dĩ, đường sá chật hẹp, thường xuyên kẹt xe, việc di chuyển từ chỗ ở đến nơi làm việc rất khó khăn, chậm trễ nên phải chạy xe trên vỉa hè.
Trao đổi với Lao Động, TS Khương Kim Tạo - nguyên Phó Chánh Văn phòng Uỷ ban an toàn giao thông Quốc gia - cho hay, những năm qua, số lượng phương tiện cá nhân ở Hà Nội tăng nhanh, trong khi kết cấu hạ tầng giao thông vừa yếu, lại thiếu đồng bộ nên các tuyến đường phải “oằn mình” cõng một lượng phương tiện quá lớn. Cho nên chuyện người dân chạy xe trên vỉa hè thường xảy ra.
Theo ông Tạo, việc xây dựng nền tảng ý thức giao thông sẽ giúp cải thiện phần nào những tồn tại của bức tranh giao thông hiện nay.
"Để giải quyết câu chuyện biến vỉa hè thành lòng đường, thành nơi di chuyển cho các phương tiện cần bắt đầu từ công tác tuyên truyền nâng cao ý thức chấp hành pháp luật của người tham gia giao thông.
Nhưng với một thực tế mà rất đông người dân ra đường là “bỏ quên ý thức ở nhà” thì không thể trông cậy vào mỗi vấn đề “ý thức” mà cần phải dùng đến các biện pháp xử lý mạnh tay, nghiêm khắc và công bằng. Có như vậy mới mong dần hình thành văn hóa khi tham gia giao thông từ những hành vi nhỏ nhất" - ông Tạo nói.
