Chuyển hướng từ bãi đậu xe ngầm sang nổi
Theo quy hoạch TPHCM có 4 bãi đậu xe ngầm tại sân khấu Trống Đồng, công viên Lê Văn Tám, Tao Đàn, sân vận động Hoa Lư. Các dự án nói trên đều nằm ở quận 1, được quy hoạch làm bãi đậu xe ngầm kết hợp dịch vụ thương mại và công cộng, kỳ vọng giải quyết nhu cầu đậu, giữ xe tại khu trung tâm TPHCM vốn rất khan hiếm. Nhưng đến nay chưa công trình nào thực hiện, trong khi dự án bãi đậu xe ngầm tại công viên Lê Văn Tám đã bị “khai tử”.
Đại diện Sở GTVT TPHCM giải thích nhiều nhà đầu tư cho rằng chi phí đầu tư bãi đậu xe ngầm rất lớn nhưng khả năng thu hồi vốn chậm nên chưa mặn mà. Hiện trong các dự án bãi đậu xe ngầm, chỉ có dự án tại sân khấu Trống Đồng đang điều chỉnh quy hoạch chi tiết để triển khai.
Trong thời gian chưa triển khai đầu tư xây dựng các bãi đậu xe ngầm theo quy hoạch, Sở GTVT TPHCM đang phối hợp với một số nhà đầu tư nghiên cứu xây dựng và khai thác các bãi đậu xe cao tầng lắp ghép thông minh để phục vụ nhu cầu dừng đậu xe tại khu trung tâm thành phố. Một số vị trí khả thi được nhắm đến gồm: Khu vực công viên 23/9, công viên Lê Văn Tám, công viên Tao Đàn...
Ông Ngô Hải Đường - Trưởng phòng Quản lý khai thác hạ tầng giao thông đường bộ (Sở GTVT TPHCM), các bãi đậu xe này có ưu điểm là chi phí thấp hơn so với bãi đỗ xe ngầm đã được quy hoạch, không tốn quá nhiều diện tích, lắp đặt dễ dàng, nhanh chóng, có thể tăng số lượng vị trí đỗ bằng cách lắp ghép các block lại với nhau. Ngoài ra, có thể di chuyển cả hệ thống sang một khu vực khác mà không mất quá nhiều công sức và thời gian.
Đề xuất từng bị bác bỏ
Trước đó, hồi năm 2017, một số nhà đầu tư đề nghị lấy các vị trí thuộc công viên, khu đất trống ở trung tâm TPHCM để xây dựng các bãi đậu xe cao tầng lắp ghép. Sở GTVT TPHCM sau đó tham mưu và báo cáo UBND TPHCM quy mô, nguyên tắc đầu tư xây dựng các bãi giữ xe này. Tuy nhiên, UBND TPHCM đã "bác" đề xuất với quan điểm muốn dành đất công viên cho người dân vui chơi. Chủ trương của thành phố là khuyến khích nhà đầu tư tham gia xây dựng các bãi đậu xe tại các cửa ngõ thành phố.
Theo TS Võ Kim Cương - nguyên Phó Kiến trúc sư trưởng TPHCM - thành phố đang nghiên cứu thu phí ôtô vào trung tâm để giảm ùn tắc. Nếu xây dựng thêm các bãi đậu xe ở trung tâm thì sẽ đi ngược với chủ trương trên. Bởi, có thêm chỗ đậu thì lượng ôtô đi vào trong trung tâm sẽ nhiều hơn, dẫn đến tình hình ùn tắc trong nội thành có nguy cơ nghiêm trọng hơn.
Thêm nữa, thời gian qua, TPHCM đã di dời các công trình, trụ sở, quán ăn, bãi xe… tồn tại trên đất công viên, trả lại mặt bằng cho người dân sinh hoạt. Bây giờ nếu lại lấy đất công viên cho xây thêm các bãi đậu xe sẽ khiến người dân bức xúc.
Trong khi đó, TS Vũ Anh Tuấn - Giám đốc Trung tâm nghiên cứu Giao thông vận tải Việt Đức (Trường Đại học Việt Đức) - cho biết, ưu điểm của bãi đậu xe nổi chi phí rẻ, xây dựng dễ dàng và thời gian nhanh hơn so với bãi xe ngầm nhưng lại chiếm dụng diện tích hơn. Tuy nhiên, nếu làm bãi đậu xe nổi, ngoài việc chiếm dụng không gian, mỹ quan, thì các hoạt động ra vào lên xuống, gây vấn đề về môi trường, tổ chức giao thông xung đột, tạo áp lực giao thông trên mặt đất, hệ quả là giao thông sẽ ùn tắc hơn.
Do đó, ông Vũ Anh Tuấn cho rằng, TPHCM nên làm bãi đậu xe ngầm để có thể tận dụng không gian ngầm dưới mặt đất, xây dựng trung tâm thương mại…
Theo ông Tuấn, có 3 nguyên nhân chính khiến các dự án bãi đậu xe ngầm tại TPHCM đổ bể, loay hoay không triển khai được. Đó là chính sách xây dựng giá, việc thỏa thuận mô hình kinh doanh giữa chủ đầu tư với TPHCM và rủi ro về nhu cầu của người sử dụng.
Ông phân tích: Xây dựng bãi đậu xe ngầm tốn chi phí gấp khoảng 3 lần bãi đậu xe thông thường. Trong khi đó, giá đỗ xe hiện nay do TPHCM ban hành và quản lý, nhà đầu tư không thể thay đổi. Mức giá quá thấp không đảm bảo nhà đầu tư có thể thu hồi vốn, chưa nói đến có lãi. Do đó, buộc các doanh nghiệp phải tính toán tận dụng không gian xây dựng các dịch vụ thương mại bên cạnh không gian đậu xe để bù chi phí. Tỉ lệ thương mại quá thấp thì hiệu quả kém, tỉ lệ thương mại cao thì ảnh hưởng đến mục tiêu xây bãi đậu xe công cộng. Vấn đề này cần sự ngồi lại thống nhất giữa TPHCM và doanh nghiệp, làm sao đảm bảo lợi ích của cả hai bên.
“Thành phố có thể tham khảo dự án bãi đậu xe ngầm ở công viên Thủ Lệ (Hà Nội). Công trình này cho khai thác một số hoạt động khác như nhà hàng, trung tâm thương mại, vừa cung cấp nhu cầu đỗ xe đồng thời giúp nhà đầu tư hoàn vốn nhanh hơn” - ông Tuấn nói.
