Virus Zika lây qua muỗi đốt và quan hệ tình dục
Zika là một virus có vật chất di truyền là ARN, tương tự như virus sốt xuất huyết và virus gây sốt chikungunya, nó truyền qua vết cắn của muỗi Aedes bị nhiễm bệnh.
Virus Zika cũng lây truyền qua đường tình dục bởi những người đàn ông bị nhiễm Zika. Nếu bạn tình là nam, có nhiễm Zika, hoặc đi du lịch đến một nơi đang lưu hành virus Zika, thì khuyến cáo nên sử dụng bao cao su khi quan hệ tình dục ít nhất sáu tháng sau đó.
80% người nhiễm không có triệu chứng
80% những người bị nhiễm Zika không có triệu chứng. Các triệu chứng phổ biến nhất là sốt và phát ban, ngoài ra cũng có thể gây đau cơ và đau khớp, nhức đầu, đau sau mắt và viêm kết mạc (ngứa, đỏ mắt).
Tổ chức Y tế Thế giới (WHO) lưu ý rằng các triệu chứng này thường kéo dài 2-7 ngày. Biến chứng hiếm gặp có thể bao gồm xuất huyết nội - từng gây ra cái chết đầu tiên ở Hoa Kỳ liên quan đến Zika ở Puerto Rico, vào tháng 4. Hiện nay, vẫn chưa có thuốc điều trị đặc hiệu cho virus Zika, bệnh nhân thường được làm giảm triệu chứng bằng thuốc hạ sốt và giảm đau.
Thai nhi là đối tượng bị ảnh hưởng nhiều nhất
Khi phụ nữ mang thai bị nhiễm Zika, thai nhi đó có nguy cơ. Các nhà khoa học cho rằng, virus Zika tấn công những phụ nữ đang mang thai, và tạo ra dị tật đầu nhỏ vô cùng nghiêm trọng. Tuy nhiên, cho đến nay, họ vẫn chưa thể biết nhiễm Zika trong giai đoạn nào của thai kỳ là nguy hiểm nhất. Dị tật đầu nhỏ gây chậm phát triển tâm thần cũng như ngôn ngữ, vận động và chậm tăng trưởng
Ngoài ra, những nghiên cứu mới đây cho thấy được sự liên quan giữa virus Zika với hội chứng Guillain-Barré, một tình trạng mà hệ thống miễn dịch tự tấn công các dây thần kinh sau khi nhiễm virus, gây nên tình trạng yếu cơ và liệt.
Chưa có vaccine dự phòng nhiễm virus Zika
Các nhà khoa học đang đẩy nhanh quá trình nghiên cứu sản xuất vaccine phòng ngừa virus Zika. Đặc biệt là vaccine dành cho phụ nữ trong độ tuổi sinh sản.
Virus Zika được phát hiện ở châu Phi và lây lan nhanh chóng
Virus này ban đầu có tên là ZIKV, lần đầu tiên được phát hiện vào năm 1947 ở loài khỉ Rhesus trong rừng Zika ở Uganda. Các nhà nghiên cứu đã tìm thấy virus sống trong muỗi, và nghiên cứu thực nghiệm chứng tỏ nó cũng có thể nhiễm sang chuột.
Các đợt bùng phát đã được báo cáo từ những năm 1951-1981 khắp châu Phi và châu Á, và trong năm 2007 tại Polynesia nơi 73% dân số bị nhiễm. Nhưng kể từ khi ca bệnh đầu tiên được phát hiện ở châu Mỹ Latinh trong năm 2014, virus này đã lây lan nhanh chóng, khó kiểm soát.
Virus Zika tiếp tục lan rộng về phía bắc Mỹ
“Puerto Rico là nơi báo cáo các trường hợp nhiễm virus Zika tại địa phương đầu tiên tại Hoa Kỳ," Benjamin Haynes, một phát ngôn viên của CDC cho biết. Từ trường hợp đã được báo cáo trong tháng 12 năm 2015, bây giờ con số đang là 903 và ngày càng tăng.
Du khách có thể mang theo virus Zika
Từ năm 2007 đến năm 2014, tổng cộng có 14 du khách trở về Hoa Kỳ dương tính với virus Zika, xét nghiệm được thực hiện tại CDC. Trong các năm 2015 và 2016 cho đến nay, nhiều du khách Hoa Kỳ đã xét nghiệm dương tính với virus Zika. Số lượng nhiễm ngày một tăng lên.
Đến nay, CDC đã báo cáo 591 trường hợp nhiễm virus Zika liên quan tới du lịch tại các tiểu bang Hoa Kỳ (bao gồm 168 phụ nữ mang thai) và 935 trường hợp nhiễm tại địa phương trong vùng lãnh thổ của Hoa Kỳ (bao gồm 142 phụ nữ mang thai).
Muỗi nhiễm Virus không thể theo du khách trở về
Khi trưởng thành, muỗi là một loài côn trùng tương đối mỏng manh và không thể bay xa được. Ngoài ra, vì chỉ có một phần nhỏ số muỗi trong khu vực lưu hành virus Zika là có mang virus, nên khả năng sống sót theo du khách trở về là hoàn toàn không thể.
Ngăn ngừa Zika bằng cách sử dụng thuốc diệt côn trùng
Du khách sẽ đến vùng có dịch Zika có thể thực hiện các biện pháp phòng ngừa lây nhiễm. Cách tốt nhất để tránh bị muỗi đốt là sử dụng thuốc chống côn trùng chứa Picaridin, tinh dầu chanh - bạch đàn khi ra ngoài trời, đặc biệt là gần bình minh và hoàng hôn khi muỗi hoạt động mạnh nhất.
Kiểm soát muỗi có thể giúp ngăn ngừa Zika
Kiểm soát, ngăn chặn muỗi sinh sản là một trong những cách để ngăn chặn sự lây lan của virus Zika và các virus truyền qua trung gian là muỗi nói chung. Nơi sinh sản của muỗi là nơi chứa nước như thùng chứa và nhà vệ sinh trong nhà, vũng nước đọng, bể chứa nước ngoài trời… Có thể dùng thuốc diệt côn trùng để diệt muỗi.
Khương Quỳnh (tổng hợp)
