Áp lực đè nặng vì… sự đã rồi
Hai tháng nay, vợ chồng anh Đặng Tuấn Minh (quận Hà Đông, Hà Nội) đang ngồi trên đống lửa khi phải chạy vạy khắp nơi vay mượn tiền để trả lãi ngân hàng. Khoản vay mua nhà ở anh Minh bị điều chỉnh lãi suất từ mức 6% lên 12,5%, trong khi đó, vợ anh, chị Hà đang thất nghiệp do công ty cắt giảm nhân sự, trước Tết lại chưa tìm được việc làm mới.
Anh Minh kể, đầu năm 2021, vợ chồng anh quyết định mua căn hộ tại Hà Đông có diện tích 72m2 với giá 2,3 tỉ đồng. Thời điểm đó, do dịch đang diễn biến căng thẳng nên chủ đầu tư và ngân hàng chào mời nhiệt tình với lãi suất hấp dẫn chỉ 6%, có lãi suất thả nổi sau 1,5 năm áp dụng.
Thu nhập của 2 vợ chồng thời điểm đó được 30 triệu đồng/tháng, tài chính sẵn có 900 triệu đồng, vay ngân hàng 1,4 tỉ đồng. Hàng tháng, vợ chồng anh phải trả 7 triệu đồng tiền lãi và 8 triệu đồng tiền gốc, với mức thu nhập như vậy vẫn đủ để chi tiêu trong gia đình, có một khoản tiết kiệm nhỏ, lại đỡ được 5 triệu tiền thuê nhà trước đó.
“Tôi từng nghĩ cố gắng khoảng 13 năm trả nợ thì có thể có căn nhà của riêng mình, không phải đi ở thuê nữa. Nhưng khi điều chỉnh lãi suất theo mức thả nổi lên tới 12,5%, vợ chồng tôi như hết hy vọng.
Thu nhập đang giảm đi một nửa. Giờ chỉ còn cách bán nhà đi để trả nợ, rồi tiếp tục đi thuê nhà ở. Nhưng rao nửa tháng rồi vẫn chưa bán được”, anh Minh ngậm ngùi nói.
Từ tháng 9.2022, các ngân hàng bắt đầu tăng mạnh lãi suất huy động, sau đó, lãi suất cho vay cũng tăng theo. Tính đến tháng 1.2023, lãi suất vay mua nhà vẫn chưa có dấu hiệu hạ nhiệt và dao động trong khoảng từ 12,5 - 15%/năm.
Diễn biến lãi suất cho vay tăng cao đã khiến nhiều người đắn đo, chần chừ hơn khi áp lực trả nợ nặng nề. Tuy nhiên, vẫn có người mạo hiểm vay mua vì cho rằng, thời điểm này không mua thì chưa biết đến khi nào mới có thể mua được nhà.
Cần tính toán kỹ trước khi “gõ cửa” ngân hàng
Theo chuyên gia tài chính PGS.TS Đinh Trọng Thịnh, Giảng viên cao cấp tại Học viện Tài chính bước sang quý đầu tiên của năm 2023, trong bối cảnh nhu cầu vay vốn cao, room tín dụng vẫn cần được kiểm soát chặt thì lãi suất cho vay sẽ khó giảm xuống.
Do đó, những người quyết định mua nhà trả góp thời điểm này cần phải tính toán lãi suất về lâu dài, không để vượt quá năng lực tài chính của mình.
Đồng thời, theo vị này cần ước tính giá trị căn nhà nên mua dựa trên mức thu nhập và tiền mặt có sẵn. Bên cạnh đó, để hạn chế tối đa áp lực chi trả, người mua nên chọn gói vay sao cho việc trả nợ chỉ chiếm khoảng 30% tổng thu nhập trong tháng.
“Quyết định có mua nhà trả góp thời điểm này hay không cần cân nhắc kỹ để tránh trường hợp lãi suất tăng cao nằm ngoài khả năng thanh toán hoặc rơi vào cảnh đã đặt cọc mua nhà nhưng không thể nộp tiền đúng tiến độ vì không vay được tiền từ ngân hàng.
Hầu hết khách hàng chỉ quan tâm đến lãi suất ưu đãi trong giai đoạn đầu tiên mà không biết rằng hết kỳ hạn đó, lãi suất sẽ được 'thả nổi', thay đổi tùy theo biên độ và quy định của từng ngân hàng. Đây là điều cần lưu ý kỹ trước khi quyết định vay mua nhà”, ông Thịnh nói.
