Xây dựng trái phép, sai phép là hành vi của tổ chức, hộ gia đình, cá nhân thi công xây dựng không đúng giấy phép xây dựng đã được cơ quan Nhà nước có thẩm quyền cấp.
Theo Khoản 17 Điều 16 Nghị định 16/2022/NĐ-C, trường hợp xây dựng không đúng giấy phép xây dựng được cấp nhưng không thuộc trường hợp phải điều chỉnh giấy phép xây dựng theo quy định của Luật Xây dựng thì không bị coi là hành vi xây dựng sai nội dung giấy phép xây dựng được cấp.
Theo đó, những trường hợp xây dựng không đúng giấy phép nhưng không thuộc trường hợp điều chỉnh giấy phép theo quy định của pháp luật thì không bị coi là xây dựng trái phép, sai phép.
Cũng theo Khoản 1 Điều 98 Luật Xây dựng 2014 và Điều 51 Nghị định 15/2021/NĐ-CP, trong quá trình xây dựng, trường hợp có điều chỉnh thiết kế làm thay đổi một trong các nội dung dưới đây thì chủ đầu tư phải đề nghị điều chỉnh giấy phép xây dựng:
1. Thay đổi hình thức kiến trúc mặt ngoài của công trình đối với công trình trong đô thị thuộc khu vực có yêu cầu về quản lý kiến trúc.
2. Thay đổi một trong các yếu tố về vị trí, diện tích xây dựng; quy mô, chiều cao, số tầng của công trình và các yếu tố khác ảnh hưởng đến kết cấu chịu lực chính.
3. Khi điều chỉnh thiết kế bên trong công trình làm thay đổi công năng sử dụng làm ảnh hưởng đến an toàn, phòng, chống cháy, nổ, bảo vệ môi trường.
Như vậy, nếu xây dựng sai bản vẽ, không đúng với giấy phép xây dựng được cấp nhưng không thuộc 3 trường hợp nêu trên thì không bị coi là hành vi xây dựng trái phép, sai phép.
