Sau 55 năm, "Tam sư" đã vào chung kết một giải đấu lớn. 3 năm trước, cũng dưới bàn tay của Southgate, đội tuyển Anh đã vào bán kết World Cup. Công thức chung của ông thầy 50 tuổi, trái ngược hoàn toàn với lịch sử của đội tuyển, đó là gạt bỏ khái niệm "Thế hệ Vàng".
Trong rất nhiều năm qua, các huấn luyện viên nắm "Tam sư" đều chịu ít nhiều áp lực vô hình. Họ buộc phải gọi tất cả những người nổi tiếng nhất lên tuyển và tìm một đội hình phù hợp cho họ. Điều này ngược lại với cách làm thường thấy.
Thông thường, một huấn luyện viên sẽ có triết lý định sẵn và tìm những người phù hợp. Ở Anh, mọi thứ bị đảo lộn, dẫn đến việc thất bại liên tục từ giải này qua giải khác dù trong đội hình gồm nhiều cầu thủ đẳng cấp bậc nhất thế giới. Khi Southgate nắm đội và vào tới bán kết World Cup 2018, ông mới được giữ cách làm hiện tại. Bằng không, có thể giờ này người đi cùng "Tam sư" không còn là cựu danh thủ Anh nữa.
Một trong những người gắn bó lâu nhất với đội tuyển Anh là Eriksson. Chiến lược gia người Thụy Điển từng gọi một lúc Hargreaves, Gerrard, Lampard, Scholes và Beckham. Eriksson không muốn bỏ bất cứ ai và phải sắp xếp hàng tiền vệ sao cho tất cả những nhân tố này đều được góp mặt.
Tất cả đều là ngôi sao lớn, nằm ở các câu lạc bộ kình địch. Cuối cùng, không ai chịu nhường ai và đội tuyển Anh luôn là "Sư tử giấy" ở các giải lớn.
Southgate hiện nay vừa kiên định, vừa may mắn. Trong tay ông là những người giỏi nhưng trẻ, dễ bảo và chưa xuất hiện cái tôi lớn. Sterling có thể đang là người xuất sắc nhất trong hành trình của Anh tại EURO nhưng nếu cần, anh có thể bị Grealish thay. Bên cánh đối diện, Saka và Sancho còn quá trẻ để được quyền có tiếng nói trong phòng thay đồ nên ai ngồi ngoài, ai đá chính cũng không thể có tác động ngược lại với Southgate.
Những người như Phillips hay Rice được cố định ở trung tâm hàng tiền vệ. Vị trí của họ không bị thay thế nhưng tất cả đều có lần đầu tiên được làm "kép chính" ở giải lớn. Thay vì được đóng vai "ma cũ" quá lâu như Lampard hay Gerrard ngày trước, những người trẻ này tự bảo ban nhau và không ai có tư tưởng trong đầu mình sẽ trở thành thủ lĩnh. Một phần lý do cũng bởi họ không cầm băng thủ quân tại câu lạc bộ.
Hàng phòng ngự trước đây luôn là điểm yếu của Anh tại các giải lớn. Nghịch lý ở chỗ, "Tam sư" luôn có các siêu trung vệ và siêu hậu vệ. Nhưng cũng như hàng tiền vệ, tất cả đều có thể là đội trưởng ở các câu lạc bộ nên xuất hiện sự "bằng mặt mà không bằng lòng".
Thủ lĩnh hàng phòng ngự hiện tại của Anh là Maguire. Người đá cặp với anh là Stones. Stones rất hay trong màu áo Man City nhưng không phải thủ lĩnh. Do đó, quyền quyết định nằm hoàn toàn trong tay Maguire. Đôi cánh của Anh, một là đồng đội với Maguire như Shaw, hai là những nhân tố trẻ khác như James. Hoặc chí ít, họ cũng là những người chưa từng được coi là nhân vật không thể bị thay thế như Walker và Trippier.
Nhìn chung, Southgate đang đi ngược lại những gì người Anh từng mong muốn về một đội hình toàn sao lớn và vô địch. World Cup 2018 và chung kết EURO 2020 trước mắt là đai bảo hiểm để Southgate tự tin với triết lý của mình. Nếu ông thành công, từ giờ trở đi, triết lý của Southgate sẽ thay đổi nếp suy nghĩ đã ăn sâu vào tiềm thức của cổ động viên nhà.
