Chưa bố trí được tiền ngân sách thực hiện giai đoạn 2
Theo Bộ trưởng Xây dựng Phạm Hồng Hà, Nghị quyết 494 năm 2013 của Quốc hội quy định có 12 nhóm đối tượng người có công với cách mạng đang ở nhà tạm hoặc nhà ở bị hư hỏng nặng cần phải phá dỡ để xây mới hoặc đang ở nhà tạm phải sửa khung, tường và thay mới mái nhà ở. Khi triển khai Quyết định 22 của Chính phủ, tính đến tháng 7.2014, theo kê khai của 53/63 địa phương, số lượng hộ gia đình đề nghị hỗ trợ đã tăng gấp… 4,6 lần từ 71.000 hộ lên tới trên 300.000 hộ! Tuy nhiên, Chính phủ đã “chốt” tổng số hộ được hỗ trợ trong giai đoạn 1 là 80.000 hộ.
Theo thống kê của các địa phương, tính đến hết tháng 9.2016, nhà nước đã hoàn thành hỗ trợ 75.600 hộ. Còn lại 4.400 hộ, dự kiến sẽ hoàn thành trong năm nay. Tổng kinh phí đã cấp đủ để thực hiện chính sách này là gần 2.800 tỉ đồng. Về kế hoạch hỗ trợ giai đoạn 2, Bộ trưởng Bộ Xây dựng cũng cho biết, còn trên 291.000 hộ và nguồn kinh phí tính toán là khoảng 7.540 tỉ đồng.
Để thực hiện hỗ trợ giai đoạn 2, Bộ Xây dựng đã phối hợp với Bộ KHĐT thống nhất về phương án bố trí nguồn vốn cấp từ ngân sách Trung ương hỗ trợ 7.300 tỉ đồng. Bộ KHĐT đã nhất trí với phương án của Bộ Xây dựng, tuy nhiên, do việc hỗ trợ nhà ở cho người có công với cách mạng theo Quyết định 22 không thuộc diện được bố trí vốn đầu tư công trung hạn nên đến nay ngân sách Trung ương vẫn chưa bố trí được.
Do đó, Bộ trưởng Bộ Xây dựng Phạm Hồng Hà đề nghị UBCVĐXH của Quốc hội báo cáo Ủy ban Thường vụ Quốc hội xem xét bố trí vốn trong kế hoạch đầu tư công trung hạn giai đoạn 2016 - 2020 để thực hiện hỗ trợ xây dựng nhà ở đối với người có công với cách mạng với tổng số tiền là 7.540 tỉ đồng. Đối với các trường hợp phát sinh thêm sau ngày 30.9.2016 thì các địa phương có trách nhiệm chủ động bố trí từ nguồn ngân sách hàng năm của địa phương để thực hiện hỗ trợ.
Đảm bảo hỗ trợ đúng đối tượng
Tại phiên thảo luận, Phó Chủ nhiệm UBCVĐXH Bùi Sỹ Lợi chất vấn làm rõ trách nhiệm của Bộ Xây dựng và các bộ ngành khi tham mưu cho Chính phủ xây dựng Quyết định 22 năm 2013 để triển khai Nghị quyết của Quốc hội, xác định số hộ người có công cần hỗ trợ, vượt quá diện điều chỉnh của Pháp lệnh Người có công.
Đại biểu Đặng Thuần Phong (Bến Tre) cũng nhận định, việc mở rộng đối tượng theo Quyết định 22 vượt tầm Pháp lệnh Người có công, làm vượt lớn dự kiến ngân sách, gây lãng phí. Ông Phong nêu hiện tượng: “Các địa phương đua nhau kê khai. Có tỉnh đối tượng người có công của mình không nhiều nhưng danh sách đưa lên rất lớn; ngược lại, các địa phương có lượng người có công lớn nhưng kê khai đúng danh mục người ở nhà tạm, hư hỏng nặng thì lại ít, dẫn đến mất công bằng”.
Phát biểu kết luận, Chủ nhiệm UBCVĐXH Nguyễn Thúy Anh khẳng định, cần tiếp tục thực hiện thực hiện chính sách hỗ trợ về nhà ở đối với người có công với cách mạng theo lộ trình đến năm 2020. Để thực hiện chính sách đạt hiệu quả, bà Anh nhấn mạnh: “Cần bảo đảm thực hiện chính sách theo đúng tinh thần Pháp lệnh Người có công và Nghị quyết 494, đảm bảo hỗ trợ đúng đối tượng, mục đích, có thứ tự ưu tiên trong đó cần tính đến việc cấp hoàn kinh phí cho những hộ được phê duyệt danh sách hỗ trợ đã tự ứng kinh phí để xây mới hoặc cải tạo nhà ở. Đảm bảo công khai, minh bạch, tránh thất thoát, tạo sự đồng thuận, công khai trong xã hội; hạn chế khiếu nại, tố cáo và xử lý nghiêm các hành vi trục lợi”.
Theo đó, UBCVĐXH cũng kiến nghị Quốc hội và UBTVQH xem xét quyết định bố trí vốn đầu tư phát triển từ ngân sách Trung ương trong kế hoạch đầu tư công trung hạn giai đoạn 2016 - 2020 để tiếp tục thực hiện chính sách từ năm 2017.
