Là phóng viên tuyến lửa, tôi đã quen với “kiểu chơi” của B52 ở vùng Vĩ tuyến 17 và đường Trường Sơn. Cứ thấy thằng L19 lượn quanh quẩn trên cao để vẽ bản đồ là y rằng sau đó là 3 chiếc B52 ầm ì rải 3 chùm bom, mỗi chùm 50 tấn. B52 vừa đi vừa rải bom. Hết một chùm mà mình không “dính”, coi như sống.
Trước khi đánh vào nội đô, B52 Mỹ leo thang dần dần. Một đêm khó ngủ, tôi nằm ở khu Kim Liên nghe được cả tiếng bom B52 ở mạn Hà Nam - Phủ Lý.
Sáng hôm sau đạp xe đến tòa soạn 51 Hàng Bồ tôi nói ngay: B52 ra Hà Nội rồi! 5 phút sau Phó TBT trực (chức vụ cuối cùng của tôi ở Lao Động sau này) gọi tôi lên gác xạc cho một trận vì tội vô ý thức, gây hoang mang, hẹn đến chiều nộp bản kiểm điểm. Tôi uất quá nhưng chẳng dám đôi co với lãnh đạo. Mấy anh rủ tôi ra quán nhâm nhi giải sầu.
Đến trưa, bản tin thời sự của Đài TNVN đọc oang oang bài xã luận báo Nhân Dân của bác Hoàng Tùng: “Tội ác tột cùng, trừng trị đích đáng” nói về Mỹ leo thang đưa B52 ra Hà Nội. Cả bàn rượu (trắng + lạc rang) cười xòa. “Thằng Chính thoát án rồi!”.
Lần thứ hai tôi ở Nông trường Việt - Trung, Quảng Bình, gặp tiểu đoàn cao xạ Nguyễn Viết Xuân bắn rơi máy bay, phi công Mỹ nhảy dù bị dân quân bắt sống. Tôi lao đến gặp tên phi công, mấy anh nông trường lôi ra ngoài sân để chụp ảnh. Tên đại úy Mỹ bị lột quân phục, chỉ mặc bộ đồ lót, đặc biệt là bị tịch thu đôi giày.
Đến tôi bây giờ mà không đi giày cũng không đi đất được dăm mét nữa. Mỹ bỏ giày có cho kẹo cũng không dám trốn! Và thật trớ trêu bức ảnh duy nhất phóng viên LĐ chụp được lại bị Phó TBT không dùng, lý do: Tôi không bắt hắn đứng cúi đầu!
Nhà thơ lớn Tố Hữu đã viết: “Cô du kích nhỏ giương cao súng - Thằng Mỹ lênh khênh đứng cúi đầu”. Thế mới là ảnh chứ!
Tuần B52 Hà Nội báo ra không kịp vì nhà in mất điện. Đến số cuối tuần (thứ bảy) mới có báo. Làm bài về Khâm Thiên hay BV Bạch Mai bị trúng bom cũng đã hết thời sự. Tôi chỉ còn một cách làm một bài thơ dài đăng trang văn hóa: “Ngày Hà Nội bắt đầu bằng một đêm không ngủ - Có ngủ đâu mà mơ - Sáng Hồ Tây sương trắng lững lờ - Ta đi nhặt xác B52 Ngọc Hà - Hữu Tiệp...”. Thơ có quyền nói lúc nào cũng được vì “không phải bản tin thời sự!!!”.
