Tạm dừng khi lao động cư trú hợp pháp từ 70 người trở lên
Việc tạm dừng tuyển chọn LĐ tại một số địa phương căn cứ theo Bản ghi nhớ về Chương trình cấp phép việc làm cho LĐ nước ngoài (Chương trình EPS) với Hàn Quốc và mục tiêu, lộ trình giảm LĐ cư trú bất hợp pháp giai đoạn 2020-2022.
Sau khi thống nhất với Bộ Việc làm và Lao động Hàn Quốc, Bộ Lao động - Thương binh và Xã hội (LĐTBXH) thông báo tạm dừng tuyển lao động đi làm việc tại Hàn Quốc năm 2022 đối với 8 quận/huyện thuộc 4 tỉnh gồm: Hà Tĩnh (Nghi Xuân, Cẩm Xuyên); Hải Dương (TP. Chí Linh); Nghệ An (Nghi Lộc, Hưng Nguyên, Thị xã Cửa Lò); Thanh Hóa (Đông Sơn, Hoằng Hóa). Đây đều là những địa phương có số lượng LĐ cư trú bất hợp pháp tại Hàn Quốc từ 70 người trở lên và tỷ lệ LĐ hết hạn hợp đồng không về nước đúng thời hạn từ 27% trở lên.
Việc tạm dừng tuyển chọn không áp dụng đối với NLĐ đăng ký dự tuyển ngành ngư nghiệp, người lao động đi làm việc tại Hàn Quốc theo Chương trình EPS về nước đúng thời hạn và người lao động cư trú bất hợp pháp tại Hàn Quốc đã tự nguyện về nước trong khoảng thời gian phía Hàn Quốc thực hiện miễn xử phạt.
Bộ LĐTBXH đề nghị Ủy ban nhân dân các tỉnh, thành phố trực thuộc Trung ương tiếp tục thực hiện các biện pháp tuyên truyền, vận động LĐ về nước đúng thời hạn hợp đồng và LĐ đang cư trú bất hợp pháp về nước. Việc áp dụng biện pháp tạm dừng tuyển chọn tại các địa phương năm 2023 sẽ căn cứ vào tỉ lệ và số lượng LĐ của các địa phương cư trú bất hợp pháp tại Hàn Quốc vào thời điểm cuối năm 2022.
Theo Cục Quản lý lao động ngoài nước (Bộ LĐTBXH), năm 2018, hơn 40.000 LĐ cư trú bất hợp pháp tại Hàn Quốc (chiếm 34%) thì hiện nay tỉ lệ này giảm xuống dưới 20%. Vì vậy, số lượng quận, huyện bị tạm dừng đưa LĐ sang Hàn Quốc làm việc theo hợp đồng cũng ít đi. Nếu năm 2021 có 10 quận huyện thì đến nay chỉ còn 8 quận huyện bị tạm dừng.
Phải có biện pháp quyết liệt
Trao đổi về vấn đề này, Phó Cục trưởng Cục Quản lý lao động ngoài nước Nguyễn Gia Liêm cho biết, cả phía Việt Nam và Hàn Quốc đang thực hiện các giải pháp quyết liệt giảm thiểu tỉ lệ LĐ cư trú bất hợp pháp. Theo đó, tại Việt Nam, trước khi đi làm việc ở nước ngoài, người lao động được bồi dưỡng kiến thức cần thiết. Hơn nữa, Thủ tướng Chính phủ đã ký Quyết định về thực hiện thí điểm ký quỹ đối với LĐ đi làm việc tại Hàn Quốc theo Chương trình EPS. Trước khi đi làm việc tại Hàn Quốc, để bảo đảm thực hiện đúng hợp đồng, về nước đúng thời hạn sau khi chấm dứt hợp đồng lao động, người lao động phải tiến hành ký quỹ là 100 triệu đồng.
Cục cũng phối hợp với các địa phương có tỉ lệ lao động bỏ trốn không về nước cao thực hiện tuyên truyền, vận động, thông tin cho gia đình, chính quyền địa phương vào cuộc tích cực. Ông Liêm cho hay, thông qua thân nhân để vận động người lao động khi hết hạn hợp đồng về nước đúng hạn. Bên cạnh đó, người lao động được hướng dẫn thêm nếu đủ khả năng, trình độ có thể chuyển sang visa E7-lao động kỹ thuật cao.
Ngoài ra, trung tâm dịch vụ việc làm các địa phương cũng giới thiệu việc làm cho người lao động theo chương trình EPS về nước được làm việc cho doanh nghiệp có vốn đầu tư Hàn Quốc tại Việt Nam hay doanh nghiệp nước ngoài đầu tư tại Việt Nam.
Bên cạnh đó, Hàn Quốc tuyển chọn lại người lao động đã về nước đối với những người đã thực hiện đúng hợp đồng và tuân thủ pháp luật trong thời gian làm việc tại Hàn Quốc, cũng như việc xử lý nghiêm đối với chủ sử dụng tuyển người lao động cư trú bất hơp pháp vào làm việc.
Ông Nguyễn Gia Liêm cho rằng: “Chúng tôi đề xuất với các địa phương có tỉ lệ lao động cư trú bất hợp pháp cao phải vào cuộc quyết liệt, triển khai đồng bộ các biện pháp giảm thiểu tình trạng này. Từ đó, Cục sẽ có đề xuất để Hàn Quốc không áp dụng chính sách tạm dừng với lao động Việt Nam”.
Theo Cục Quản lý lao động ngoài nước, Ủy ban Chính sách nhân lực nước ngoài của Chính phủ Hàn Quốc cho biết, tổng chỉ tiêu tiếp nhận lao động nước ngoài theo Chương trình EPS Hàn Quốc sẽ tiếp nhận trong năm 2022 được quyết định ở mức 59.000 người (tăng 7.000 chỉ tiêu so với năm 2021), được phân bổ theo ngành nghề như sau: Ngành sản xuất chế tạo; nông nghiệp, chăn nuôi; ngư nghiệp; xây dựng; dịch vụ.