Tại Diễn đàn Người lao động năm 2023, ông Nguyễn Thế Mạnh - Tổng Giám đốc Bảo hiểm xã hội Việt Nam nhận định điều kiện chi chế độ bảo hiểm thất nghiệp hiện nay vẫn còn khắt khe. Luật sửa đổi cần nới để chính sách thực sự là giá đỡ cho lao động trong lúc cấp bách về việc làm, giảm sút thu nhập.
Đồng tình với ý kiến trên, anh Trần Văn Thắng (30 tuổi) công nhân tại Nam Định cho biết, trước đây khi nộp đủ hồ sơ hưởng trợ cấp thất nghiệp, anh phải đợi gần 1 tháng mới được lĩnh tiền. Thời gian này, nam công nhân vẫn phải đi làm tự do và mượn thêm tiền người thân, đợi khi có tiền thất nghiệp thì trả lại.
Theo anh Thắng, số tiền trợ cấp thất nghiệp chi trả muộn sẽ ảnh hưởng rất nhiều đến cuộc sống người lao động. Bởi vì đây là lúc người lao động không có thu nhập, rất khó khăn nhưng vẫn phải đảm bảo cuộc sống hàng ngày.
“Tôi đã có gia đình nên mỗi ngày phải chi ra ít nhất 150.000 đồng tiền sinh hoạt, gồm tiền ăn uống, tiền điện nước, tiền học, tiền bỉm sữa cho con... Nghỉ việc nhưng công ty không trả lương tháng nghỉ ngay mà phải 15 tháng sau mới được nhận, trong khi mọi thứ vẫn phải chi tiêu” - anh Thắng nói.
Bên cạnh ý nghĩa hỗ trợ cuộc sống, bảo hiểm thất nghiệp cũng là phao cứu trợ về tinh thần cho người lao động. Anh Thắng cho biết: “Thất nghiệp là giai đoạn khủng hoảng tinh thần nhất với bất kỳ ai đi làm. Số tiền trợ cấp thất nghiệp đến kịp lúc sẽ giúp chúng tôi lạc quan hơn, vẫn thể hiện được trách nhiệm của bản thân với gia đình dù không đi làm".
Ngoài ra, theo anh Thắng, không phải anh chỉ đợi gần 1 tháng lĩnh tiền trợ cấp thất nghiệp. Thực tế, sau khi nghỉ việc, gần 3 tuần sau nam công nhân mới nhận được quyết định nghỉ việc của công ty để làm hồ sơ hưởng trợ cấp thất nghiệp. Như vậy tính tổng thời gian nhận được tiền, anh Thắng phải chờ hơn 1 tháng rưỡi.
Do đó, anh Thắng hy vọng cơ quan bảo hiểm xã hội rút ngắn thời gian các khâu kiểm tra, xác minh. Mong muốn của nam công nhân nhận được tiền trong thời gian 10 ngày hoặc tối đa 2 tuần từ khi nộp đủ hồ sơ hưởng trợ cấp thất nghiệp.
Quyết định nghỉ việc sau 5 năm đi làm để mở cửa hàng mỹ phẩm riêng, chị Phạm Thị Mỹ Hoàn (26 tuổi, Cao Bằng) chuẩn bị làm thủ tục hưởng trợ cấp thất nghiệp thì tiếc nuối với số tiền được hưởng bởi hai năm cuối cùng về quê làm công nhân, chị Hoàn được công ty đóng bảo hiểm với mức khá thấp.
Chị Hoàn cho biết trước đây từng làm nhân viên kinh doanh tại thủ đô Hà Nội, được đóng bảo hiểm với mức 4,6 triệu đồng/tháng. Hai năm cuối về quê làm công nhân, chị chỉ được đóng với mức 3,42 triệu đồng/tháng do nơi công ty làm việc thuộc vùng IV của tỉnh Cao Bằng.
Theo chị Hoàn, nếu áp dụng công thức tính 60% bình quân tiền lương đóng bảo hiểm 6 tháng gần nhất chỉ được hưởng 2.052.000 đồng; còn tính theo mức đóng ở thủ đô Hà Nội, nữ công nhân được hưởng 2.760.000 đồng. Số tiền hơn 700.000 đồng chênh lệch cũng giúp chị rất nhiều cho cuộc sống ở nông thôn.
Do vậy, chị Hoàn kiến nghị nên tăng mức hưởng bảo hiểm thất nghiệp lên 80% bình quân lương đóng bảo hiểm 6 tháng cuối để ổn định cuộc sống tốt hơn cho người lao động khi không có thu nhập. Ngoài ra, chị Hoàn cũng đề xuất tính theo mức lương đóng bảo hiểm ở thời điểm cao nhất của người lao động.
Theo Luật Việc làm và Nghị định 28/2015/NĐ-CP, sau khi nộp đủ hồ sơ hưởng trợ cấp thất nghiệp cho Trung tâm Dịch vụ việc làm, trong vòng 20 ngày, cơ quan này phải ra quyết định chi trả trợ cấp thất nghiệp.
Tiếp đó, tiền trợ cấp thất nghiệp được chuyển cho người lao động sau 5 ngày từ ngày ra quyết định chi trả. Như vậy, tổng thời gian lâu nhất người lao động nhận được tiền trợ cấp thất nghiệp kéo dài lên đến 25 ngày.
