Một trong 4 chủ đề được tham gia thảo luận tại Diễn đàn Trí thức trẻ Việt Nam toàn cầu lần 2 diễn ra từ ngày 27-28.11 tại Hà Nội đó là “Nâng cao năng suất lao động và đảm bảo công bằng xã hội”.
Cuộc thảo luận của các trí thức đã chạm tới rất nhiều khía cạnh của đời sống kinh tế xã hội có liên quan đến đảm bảo công bằng xã hội.
Những vấn đề cụ thể như: cơ hội tiếp cận việc làm của người lao động yếu thế hay vấn đề định kiến xã hội đối với phụ nữ có ảnh hưởng tới năng suất lao động của nữ giới trong tương quan với nam giới như thế nào; Bất bình đẳng thu nhập, tìm kiếm địa vị xã hội và tiết kiệm hộ gia đình; Tình trạng tảo hôn trong cộng đồng dân tộc thiểu số Việt Nam.
Bên cạnh đó cũng có nhiều bài nghiên cứu liên quan đến năng suất lao động, việc làm, phát triển kinh tế gắn liền với bình đẳng giới, công bằng xã hội như vấn đề Môi trường làm việc và sức khoẻ của công nhân khu công nghiệp Việt Nam; Chiến lược phát triển bền vững vùng trung du và miền núi phía Bắc; Giáo dục cho trẻ em…..
Trong đó có những sáng kiến đáng chú ý về pháp luật: Sửa đổi quy định về các ngành nghề giới hạn, cấm lao động nữ nhằm đảm bảo quyền bình đẳng tiếp cận việc làm cho lao động nữ. Tăng thời gian nghỉ chế độ thai sản cho lao động nam có vợ nghỉ thai sản; lý tưởng nhất là bằng với đúng thời gian nghỉ thai sản của người vợ, còn không thì lên 15 ngày (sinh thường) và 30 ngày (sinh mổ).
Mặt khác, các đại biểu cũng đề xuất cần tái thiết lập quỹ việc làm cho lao động là người khuyết tật theo Thông tư 19/2005/TT-BLĐTBXH để tạo nguồn cơ hội việc làm cho người khuyết tật;
Các sáng kiến về kinh tế nhằm “Nâng cao năng suất lao động và đảm bảo công bằng xã hội” là cần xây dựng và áp dụng chính sách phát triển kinh tế xã hội, khác nhau cho trung du, miền núi và đồng bằng.
Ở khu vực trung du, miền núi do điều kiện tự nhiên, dân tộc, văn hóa khác biệt cần áp dụng các chính sách về nông nghiệp hữu cơ; du lịch bản địa…
Về giáo dục, đề xuất đưa bộ môn giới vào giảng dạy trong nhà trường, để thay đổi nhận thức về vai trò của người phụ nữ trong xã hội hiện đại. Tạo mọi điều kiện để các trẻ nữ được đến trường, đặc biệt là ở vùng sâu vùng xa, vùng có điều kiện kinh tế khó khăn.
Sáng kiến về Y tế với chủ đề “Nâng cao năng suất lao động và đảm bảo công bằng xã hội” có một nghiên cứu về năng suất lao động xét từ khía cạnh sức khoẻ, y tế cho thấy tỉ lệ công nhân phải tiếp xúc với yếu tố độc hại khi làm việc là khá cao và môi trường làm việc không an toàn có nhiều ảnh hưởng đến sức khoẻ tâm thần và thể chất của công nhân trong các khu công nghiệp - nguồn lao động lớn góp phần làm gia tăng sự phát triển của nền kinh tế.
Do vậy, cần tăng cường chăm lo đời sống sức khoẻ cho công nhân, người lao động cũng như cải thiện môi trường làm việc
Trong nhiều giờ đồng hồ cùng nhau thảo luận, Diễn đàn “Nâng cao năng suất lao động và đảm bảo công bằng xã hội” đã thu được 10 phần thuyết trình tiêu biểu được chọn lọc từ hơn 30 poster; 70 ý kiến đóng góp ngay tại phiên thảo luận; 30 sáng kiến là con số đã được các đại biểu đưa ra. Toàn phiên đã thảo luận và chọn ra một số sáng kiến tiêu biểu.
Sau buổi thảo luận, Diễn đàn cũng bình chọn phần thuyết trình xuất sắc nhất là Lê Quốc Định với thuyết trình về Labor Productivity: A new look from gender perspective (tạm dịch: Năng suất lao động: Một góc nhìn mới ở góc độ giới).
