“Mặc dù lạm phát trong năm nay được đánh giá là vẫn nằm trong tầm kiểm soát nhưng chúng tôi lo ngại về lạm phát trong năm 2019 nếu như giá nhiên liệu thế giới tiếp tục ở mức cao đồng thời Việt Nam áp kịch trần thuế môi trường đối với xăng dầu (từ 3.000 lên 4.000 đồng/lít) kể từ 1.1.2019. Những tính toán sơ bộ của chúng tôi cho thấy, chỉ riêng sự thay đổi này có thể làm tỉ lệ lạm phát trong vòng 1 năm tới tăng thêm 1,6 điểm phần trăm. Điều này đòi hỏi NHNN cần rất thận trọng với việc điều tiết cung tiền và tín dụng trong thời gian tới nếu không muốn lạm phát vượt khỏi kiểm soát”, ông Nguyễn Đức Thành - Viện trưởng VEPR cho biết.
Theo đánh giá của ông Nguyễn Đức Thành, lạm phát quý 3 tuy không còn tăng cao như quý trước nhưng vẫn giữ ở mức cao, chủ yếu đến từ việc giá thực phẩm tiếp tục phục hồi mạnh và sự điều chỉnh tăng giá xăng dầu liên tục. Trước những diễn biến của tình hình giá năng lượng thế giới như hiện nay, chúng tôi cho rằng, việc nâng kịch trần thuế bảo vệ môi trường lên xăng dầu vào đầu năm sau sẽ tạo ra rủi ro lạm phát. Giá xăng dầu nếu tiếp tục tăng sẽ ảnh hưởng tới giá cả hàng hoá cuối năm và lan sang cả năm sau.
Đồng tình với quan điểm trên, PGS.TS Phạm Thế Anh - Trưởng bộ môn Kinh tế vĩ mô thuộc trường Đại học Kinh tế quốc dân, thành viên nhóm tư vấn Ủy ban Kinh tế Quốc hội, cho rằng việc Bộ Tài chính đánh giá việc tăng thuế bảo vệ môi trường chỉ làm tỉ lệ lạm phát năm 2019 tăng khoảng 0,09 điểm phần trăm là quá thấp, thiếu chính xác.
Theo PGS.TS Phạm Thế Anh, việc đánh thuế vào xăng dầu còn kéo theo các tác động khác, ảnh đến nguyên vật liệu sản xuất, làm tăng chi phí sản xuất, ảnh hưởng tới giá hàng hóa và chi phí của doanh nghiệp.
Ông cũng cho biết mục đích chính của việc tăng thuế bảo vệ môi trường là nhằm hỗ trợ ngân sách, tuy nhiên xét trong bối cảnh hiện tại thì đây là biện pháp tăng thu ngân sách không phù hợp. Vì xăng dầu là yếu tố đầu vào của hầu hết các hoạt động kinh tế do đó việc tăng thuế xăng dầu sẽ tác động mạnh lên tiêu dùng của hộ gia đình và hoạt động kinh doanh của doanh nghiệp đặc biệt là trong bối cảnh lạm phát trên toàn cầu đang có dấu hiệu tăng nhanh.
Cùng chung quan điểm trên, các chuyên gia của VEPR cũng cho rằng, việc giá xăng dầu liên tục được điều chỉnh tăng sẽ kéo theo nhiều loại mặt hàng khác tăng theo do chi phí vận chuyển tăng lên. Trong bối cảnh giá năng lượng thế giới liên tục hồi phục thời gian qua, việc áp kịch trần thuế bảo vệ môi trường từ năm sau sẽ tạo áp lực lớn lên lạm phát thời gian tới.
