Theo tư liệu được tham khảo theo sách "Văn khấn nôm" của Thượng toạ Thích Viên Thành do Nhà xuất bản Thanh Hoá phát hành và "Văn khấn cổ truyền của người Việt" - Nhà xuất bản Hồng Đức, hóa vàng hay còn gọi là lễ tạ, theo dân gian đây là một dạng dâng cúng vật chất cho thần linh.
Bởi không thể dùng tiền thật để đốt, nên con người phải nhờ đến tiền vàng mã với những hình tròn, hình vuông giống hình tiền.
Cách chuẩn bị lễ cúng hóa vàng cũng giống như lễ cúng gia tiên, gồm: Mâm ngũ quả, hương hoa, giấy tiền vàng mã, đèn nến, trầu cau, rượu, trà, bánh chưng (hoặc bánh tét).
Mâm cỗ mặn hoặc chay cũng đầy đủ các món đặc trưng của mâm cúng ngày Tết như món luộc, xào, canh, miến, rượu. Nếu cúng mặn thì mâm cơm không thể thiếu con gà trống.
Gà luộc
Trong mâm cơm hóa vàng, con gà cúng phải là gà trống to, tròn, chắc nịch, có đôi chân đẹp và được bày biện cẩn thận. Đây là vật tế trong nghi lễ truyền thống không thể thiếu trên mâm cỗ hóa vàng.
Bánh chưng, bánh tét
Tiếp đó là bánh chưng, tượng trưng cho sự vuông tròn của trời đất. Lớp nếp dẻo, xanh ăn cùng với nhân đậu xanh, thịt mỡ của 2 món bánh là đặc trưng của ngày Tết truyền thống Việt Nam. tết sẽ không thể trọn vẹn nếu thiếu bánh chưng và bánh tét.
Dưa hành
Đi kèm với bánh chưng là dưa hành. Ẩm thực người Việt luôn coi trọng sự hài hòa, cân bằng trong hương vị, vì thế đi kèm với sự đậm đà, ngầy ngậy của bánh chưng, thịt mỡ… không thể thiếu món dưa hành thanh mát, chua cay. Cùng với bánh chưng, dưa hành tạo nên hương vị đặc trưng của Tết truyền thống: “ Thịt mỡ - dưa hành - câu đối đỏ”.
Canh miến
Canh miến là đặc sản của miền Bắc vào dịp năm mới. Trong tiết trời se lạnh, được ăn 1 bát canh miến nóng hổi thì còn gì tuyệt hơn! Canh có thể thể được nấu cùng các nguyên liệu khác nhau tùy vào mỗi gia đình.
Ngoài ra thì tủy điều kiện và khẩu vị mà mỗi gia đình có thể chuẩn bị thêm các món: nem, nộm, cuốn như phở cuốn, nộm gà xé phay,… các món này có tính thanh mát, dễ ăn, điều hòa lại lượng đạm từ thịt mỡ, bánh chưng.
Lễ vật dâng cúng trong lễ tạ năm mới gồm:
Nhang, hoa, ngũ quả
Trầu cau, rượu, đèn nến, bánh kẹo
Mâm lễ mặn hoặc chay cùng các món ăn ngày Tết đầy đủ, tinh khiết.
Tiền âm, vàng mã cũng phải được chuẩn bị chu đáo để ông bà có hành trang, lộ phí để lên đường.
