Giới trẻ không muốn kết hôn
Truyền thống văn hóa Trung Quốc rất coi trọng hôn nhân. Nhưng một cuộc khảo sát do Đoàn Thanh niên Cộng sản Trung Quốc thực hiện, vừa được công bố trên Nhật báo Quảng Minh lại cho thấy điều ngược lại.
Trong gần 3.000 người chưa kết hôn trong độ tuổi từ 18-26 trên toàn quốc tham khảo sát, có 25% những người được hỏi không chắc chắn có kết hôn hay không, trong khi 8,9% khẳng định không kết hôn.
Xu hướng này rõ ràng hơn ở nữ giới với 44% nói rằng họ không nghĩ sẽ kết hôn hoặc không muốn kết hôn, so với 19% ở nam giới.
Nhà khoa học dẫn đầu nghiên cứu Ju Xiaoyan nhận định: “Trong những năm gần đây, chúng tôi nhận thấy ngày càng có nhiều người trẻ tuổi từ bỏ hôn nhân hoặc miễn cưỡng kết hôn. Nó đã trở thành một mối đe dọa tiềm tàng đối với toàn xã hội”.
Trung Quốc đang phải đối mặt với một thách thức lớn về nhân khẩu học khi dân số trong độ tuổi lao động thu hẹp nhanh chóng trong khi những người trên 60 tuổi dự kiến sẽ chiếm 1/3 dân số vào năm 2050.
Để làm chậm xu hướng này, Trung Quốc đã chấm dứt chính sách 1 con kéo dài hàng thập kỷ vào năm 2016 để cho phép các cặp vợ chồng có 2 con, sau đó tiếp tục cho phép sinh con thứ 3 vào năm 2021.
Trong những năm gần đây, giới chức Trung Quốc luôn đề cao các giá trị gia đình và nói rằng phụ nữ có vai trò quan trọng trong việc chăm lo tổ ấm.
Bất chấp điều đó, số lượng các cuộc hôn nhân ở nước này đã giảm trong 7 năm liên tiếp. Theo Bộ Dân chính Trung Quốc, 8,13 triệu cặp vợ chồng đã đăng ký kết hôn vào năm 2020. Con số đó đã giảm 12% so với năm 2019 và thấp hơn 40% so với mức đỉnh điểm năm 2013. Nguyên nhân do tác động của đại dịch COVID-19 đã làm trầm trọng thêm tình hình.
Tỉ lệ sinh giảm, tỉ lệ ly hôn gia tăng
Dữ liệu điều tra dân số quốc gia công bố vào tháng 5 cho thấy tỉ lệ sinh của Trung Quốc đã giảm xuống 1,3 con/phụ nữ vào năm 2020, thấp hơn nhiều so với mức 2,1 cần thiết cho một nền dân số ổn định.
Trong khi đó, khi sự kỳ thị của xã hội đối với vấn đề ly hôn giảm dần và phụ nữ giành được quyền tự chủ nhiều hơn, dẫn đến số ca ly dị ngày càng gia tăng.
Số vụ ly hôn ở Trung Quốc đạt kỷ lục 8,6 triệu vụ vào năm 2020 - gần gấp đôi tổng số năm 2019 và lần đầu tiên vượt trên cả số lượng đăng ký kết hôn.
Trước tình trạng gia tăng ly hôn đáng báo động, các nhà chức trách Trung Quốc hiện đã ra quy định mới, thiết lập thời hạn hòa giải kéo dài 30 ngày cho các cặp đôi muốn chia tay.
Nỗi lo tài chính cản trở hôn nhân
Cuộc khảo sát dành cho giới trẻ cho thấy nhiều người lo lắng về việc phải cáng đáng chi phí sinh hoạt gia đình sau khi kết hôn, bị choáng ngợp bởi "nỗi ám ảnh hôn nhân" do kinh nghiệm cá nhân hoặc các câu chuyện trên báo đài, hoặc "không có động lực" để tìm kiếm tình yêu đích thực.
Ở Thượng Hải, Bắc Kinh và các thành phố lớn khác của Trung Quốc, chi phí sinh hoạt đắt đỏ và công việc thường xuyên phải tăng ca đã ngăn cản giới trẻ kết hôn hoặc sinh con.
Trong khi đó, những phụ nữ có học vấn cao và độc lập về tài chính có nhiều lựa chọn hơn và ngày càng không muốn bị bó buộc bởi hôn nhân.
Các nhà nghiên cứu cũng cho biết mạng Internet cũng có ảnh hưởng không nhỏ. “Một mặt, Internet bùng nổ cho phép giới trẻ góp nhiều tiếng nói hơn trong đời sống xã hội. Khi độc thân, họ có lối sống tự do và không bị gò bó, có thể dành nhiều thời gian hơn cho sự nghiệp và sở thích cá nhân của mình” - các nhà nghiên cứu viết.
Mặt khác, mọi người cũng đang bị tác động bởi những thông tin tiêu cực khiến họ sợ hãi hôn nhân.
Để khắc phục vấn đề này, các nhà nghiên cứu đề xuất các cơ quan quản lý giáo dục Trung Quốc nên thiết kế các khóa học và đưa các bài học về tầm quan trọng của hôn nhân vào chương trình giảng dạy về tư tưởng và chính trị tại các trường học và đại học.
