Show diễn đã suýt phải hủy vì cơn bão vần vũ từ lúc chập sáng và kéo dài cho tới tận chiều. Phòng trà sốt ruột, ca sĩ thở dài và khán giả thì rập rình.
Cuộc đời Minh Thu có lẽ cũng luôn kịch tính như thế, cho đến tận phút chót mới biết ngã ngũ ra thế nào. Và quả nhiên bão đã qua vào lúc chiều muộn, để lại một tối giao mùa ấm áp trong khán phòng chật kín người.
1. Thu trên sân khấu, đôi mắt đen lúc nào cũng buồn thẳm lặn trong chiếc váy màu bóng đêm, óng ánh ôm sát thân hình đồng hồ cát, vai trần sáng lấp lánh dưới ánh đèn vàng.
Tiếng piano rả rích trong giai điệu luôn đậm chất Hà Nội của Phú Quang, và Thu cất lên những âm vực đầu tiên, da diết “Thu rất thật thu, là khi chớm đông sang. Em rất thật em, là lúc em hoang mang lựa chọn. Anh rất thật anh, là lúc anh biết ra đi nhẹ gọn, để bớt cho đời một chút lao xao, và tránh cho em bớt một lời chào".
Dứt câu ấy là khán giả yếu mềm đôi phần đã muốn rớm nước mắt mà vội giấu đi dưới ánh đèn mờ tối.
Bước vào nghề rất sớm, mà hơn 20 năm sau, Thu hát vẫn khắc khoải như lên sân khấu lần đầu. Sau này Thu cười mà rằng “Ca khúc Hà Nội và em khi thu chớm đông sang không phải nhạc sĩ Phú Quang viết tặng tôi nhưng bằng sự đồng cảm của người nghệ sĩ, tôi tự cho rằng ông viết bài này cho những người tên Thu và sinh ra vào mùa Thu”.
Cũng trong những ngày cuối tháng chín khi thu vừa chạm đến Hà Nội, người ca sĩ của những khúc nhạc trữ tình liền cho ra mắt album “Minh Thu hát Phú Quang” với 10 ca khúc mà hầu hết đều đã bao năm làm nức lòng người mộ điệu “Hà Nội ngày trở về”, “Về lại phố xưa”, “Mùa thu giấu em”… và cả “Rock buồn”.
Thu hát loại nhạc nào cũng có sự nóng bỏng rất riêng tuôn trào từ trái tim, từ chất giọng Mezzo –Alto ấm áp, và cả sự sang trọng của thanh âm mà không phải cứ hát dòng sang trọng là lập tức người hát sở hữu được cái phong độ ấy.
Thu, tôi chưa từng gặp người đàn bà nào có đôi mắt buồn làm vậy. Đôi mắt biểu cảm hiếm hoi của màn bạc, mà nếu gặp Thu hơn 10 năm về trước thì tôi sẽ khuyên nàng sắm vai diễn viên hơn là đạo diễn, theo cách nàng bỏ bê cả việc đi hát và thu nhập cao để vào ĐH Sân khấu Điện ảnh học khoa đạo diễn nhằm thỏa mãn đam mê điện ảnh, kịch nghệ khôn cùng của mình. Nhìn vào đôi mắt là thấy cả trời đa đoan.
2. Thu vào nghề sớm, 15 tuổi đã hát chuyên nghiệp. Năm 1998, khi phòng trà còn chưa nở rộ cả trong Nam ngoài Bắc như bây giờ, khi tivi mới chỉ có vài kênh, không Facebook, không mạng xã hội và người ta còn chưa hiểu Vietnam Idol hay Vietnam got talent là cái gì thì Thu đã ẵm giải ba Liên hoan Tiếng hát Truyền hình Hà Nội trong lúc vẫn còn ngồi trên ghế nhà trường (ĐH Văn hoá Nghệ thuật Quân đội). Ngay năm sau đó là giải ba (không có giải nhất) cuộc thi Tiếng hát trên sóng phát thanh Đài Tiếng nói Việt Nam, rồi năm 2001 là giải nhất Giọng hát Trẻ Hà Nội.
Lẽ ra thanh ấy, sắc ấy, nội lực ấy và những thành tựu ấy sẽ đưa Thu lên khán đài vinh quang từ rất sớm nhưng vừa vào đoàn Ca múa nhạc nhẹ Việt Nam được vài năm (Thu tốt nghiệp xong là có chỗ luôn không cần chờ việc ngày nào), thay vì chăm chút cho sự nghiệp hoặc Nam tiến, hoặc để mắt đến vài bầu sô, nhạc sĩ có danh thì cô nàng tuổi Mậu Ngọ nhấp nhổm đi học… đạo diễn, mà học hệ hàn lâm hẳn hoi chứ chẳng phải khóa ngắn hạn qua quýt cho vui.
Vừa xong đám cưới, còn chưa dứt dư âm tiệc hồng, Minh Thu nhất quyết ra đi với đứa con trai hai tháng trong bụng, biết rằng đi lúc ấy chẳng khác nào con thuyền độc mộc liều thân ra đại dương giữa cơn bão lớn.
Tay trắng, đẻ con, nuôi con một mình, nghề nghiệp không ổn định, chỉ có thể là người yêu đời lắm, đam mê vẻ đẹp của cuộc sống lắm mới tự tin và bình yên mà đứng vững.
Thu thường mặc áo đen, chít băng đô đen, khuôn mặt trái xoan hơi xương một cách liêu trai chìm trong khói thuốc mù mịt. Trong khi ca sĩ giữ cổ họng như giữ cục vàng thì Thu nghĩ đã là vàng thật thì chả thể sơ sẩy, tôi đoán thế, nên nàng đốt thuốc liên tục.
Thu nhoẻn cười: “Hồi ấy bạn bè toàn trêu tôi là trong một năm có thể cùng lúc làm được bốn việc là lấy chồng, bỏ chồng, đẻ con và ra CD”. Khi Thu cười, vẻ hồn nhiên sáng bừng như nắng hạ. Ánh mắt thăm thẳm cố hữu biến mất, thay vào đó là những tia lấp lánh trong veo như trẻ thơ.
Năm 2006, nàng ra album đầu tay “Khúc hát phiêu ly”. Con nhỏ, bắt đầu quay trở lại nghề hát, nàng thiếu thốn thực sự. Khó khăn làm vậy nhưng năm 2007, Thu giành luôn huy chương Bạc Hội diễn ba nước Đông Dương, rồi liên tiếp huy chương Vàng Hội diễn các nước ASEAN (2013), huy chương Vàng Hội diễn chuyên nghiệp toàn quốc (2015).
Minh Thu cũng đồng thời là người hát mở màn cho đêm khai mạc Festival Huế 2014 với ca khúc “Bài ca Thần chim Lạc” của nhạc sĩ Phó Đức Phương.
Rồi khi tuổi đã không còn trẻ, nàng làm luôn liveshow tại một vị trí đáng ước ao là Nhà hát Lớn, không phải theo cách một ngôi sao tri ân người hâm mộ, mà với mong muốn làm lại từ đầu, coi như xuất hiện lần đầu trước công chúng theo cách đủ đầy nhất, chín mọng nhất của một người đã chín cả tuổi đời lẫn tuổi nghề.
Không có đại gia chống lưng, một liveshow cũng mất tới gần tỉ bạc, Thu loay hoay một mình y như cách nàng từng tự thân mua đất, xây nhà, tự tay khuân gạch, trộn vữa. Nhưng bạn bè cũng tốt quá, khán giả thì yêu quá. Các đồng nghiệp trong Nhà hát Ca múa nhạc Thăng Long nơi nàng đã công tác 10 năm mỗi người đều xắn tay áo giúp đỡ. Cuối cùng cũng thành hình.
Vé bán hòm hòm, chương trình không lỗ. Và Minh Thu có liveshow đầu tiên. Liveshow lấy tên Khởi nguyên, cũng là ý đấy, “chín” mà “trong”.
3. Cái duyên với Phú Quang cũng tình cờ. Trong một show diễn, ông mời Thu tham gia, rồi bảo “Em làm một đĩa nhạc của anh đi, vì em hát nhạc anh rất riêng”. Chẳng biết đùa hay thật, Thu đùa lại “Em làm gì có tiền” - “Nếu em không có tiền thì anh cho vay”.
Chuyện có vậy thôi, nhưng sau đó Thu suy nghĩ rất nghiêm túc về một đĩa hát mới và 2016 đã bắt tay vào làm. Nhưng họa vô đơn chí, ngay khi vừa lên dự án và mời được người cộng tác thì nàng nhận được tin sét đánh từ bác sĩ, một nỗi ám ảnh kinh hoàng đối với bất cứ người nào sống bằng nghề ca hát: U thanh quản.
Cục u to đùng mọc giữa dây thanh đới khiến con sơn ca tắt tiếng hoàn toàn. Dường như cuộc đời luôn đặt nàng vào thử thách. Lần đầu tiên nàng khóc thực sự.
Thu bắt đầu nghĩ đến một công việc mưu sinh, việc gì không liên quan đến nghệ thuật cũng đành. Thêm lần nữa nàng chênh vênh. Minh Thu là người đa tài, ngoài khả năng học hỏi nghề đạo diễn, có những giai đoạn nàng vẽ đến hàng trăm bức tranh.
Chưa có khái niệm để vẽ hình thể, nàng mua sách về tự học rồi lân la học việc các họa sĩ. Sau khi vỡ nhẽ, nàng say mê dành thời gian cho hội họa.
Nhưng cuộc sống không giản đơn thế, đam mê thôi chưa đủ, còn một cậu con trai nhỏ đang rất cần đến thu nhập đều đặn của mẹ, cậu nhóc dễ thương thần tượng mẹ đến nỗi lén mang đĩa “Minh Thu hát Phó Đức Phương” đến lớp tặng các bạn, khiến bà mẹ kêu Trời “Khổ quá, mấy nhóc ở lớp làm sao nghe được Phó Đức Phương mà ông ý mang đi tặng cơ chứ”.
Rồi thì bão tố cũng qua, sau phẫu thuật, nàng liều lĩnh thử cất tiếng hát. Âm thanh vẫn trong veo, chất giọng Mezzo-Alto nhung mượt mà không thay đổi, chẳng chút suy suyển gì trong giọng hát của nàng. Và “Thu rất thật thu” đã ra đời.
Ừ thì “Thu rất thật Thu”, ấy là lúc Thu trong vắt như Thu vậy.
