Cụ thể, bài tập đọc truyện "Kho báu (theo ngụ ngôn Ê-dốp, Nguyệt Tú dịch) của tuần thứ 28, trang 83, mở đầu có câu: “Ngày xưa có hai vợ chồng nông dân kia quanh năm hai sương một nắng, cuốc bẫm cày sâu...”. Với câu văn trên, phụ huynh cho rằng, “Một nắng hai sương”, “cày sâu cuốc bẫm” vốn là hai cụm thành ngữ rất quen thuộc với mọi người, nói về sự nhọc nhằn, vất vả, cần cù của người nông dân thời xưa. Hai thành ngữ này lại bị đảo ngược, nghe không thuận, lại dễ làm trẻ tiếp nhận không đúng.
Cũng trong truyện "Kho báu", cùng đoạn văn, câu tiếp theo được viết: “Hai ông bà thường ra đồng từ lúc gà gáy sáng và trở về nhà khi đã lặn mặt trời”. Theo phụ huynh, đây lại là một lỗi sai khó chấp nhận và cho rằng, không nên có trong sách giáo khoa cho học sinh lớp 2.
Trước những phản ánh trên của phụ huynh, Phó Tổng biên tập NXB Giáo dục Việt Nam Nguyễn Văn Tùng cho biết, đúng là “Một nắng hai sương”, “cày sâu cuốc bẫm” vốn là hai thành ngữ quen thuộc với mọi người khi nói về sự nhọc nhằn, vất vả, cần cù của người nông dân. Tuy nhiên, đây không phải là những cấu trúc từ ngữ có tính chất đông cứng buộc người sử dụng phải dùng đúng trật tự các từ đó trong mọi tình huống.
Ông Tùng đưa lý do đây là các thành ngữ thuộc văn học dân gian, nên hoàn toàn có thể có dị bản. Khi vận dụng các thành ngữ này vào lời nói hay bài viết, người sử dụng hoàn toàn có thể vận dụng một cách sáng tạo, dưới dạng biến thể miễn là không làm thay đổi nghĩa của thành ngữ. Bằng chứng là trong Từ điển tiếng Việt (Hoàng Phê chủ biên, Viện Ngôn ngữ học) vẫn có mục Hai sương một nắng với nghĩa như Một nắng hai sương (tr.416).
Câu văn “Hai ông bà thường ra đồng từ lúc gà gáy sáng và trở về nhà khi đã lặn mặt trời” sử dụng cách diễn đạt trở về nhà khi đã lặn mặt trời cũng là một điều hết sức bình thường. Người viết hoàn toàn có thể đảo từ trong trường hợp này để tạo nên hiệu quả về âm điệu cho câu văn mà vẫn đảm bảo về ý nghĩa. Chúng ta có thể bắt gặp những cách diễn đạt tương tự như thế phổ biến trong tiếng Việt, ví dụ:
Tí Xíu ơi, mới nhọ mặt người
Con đã hát với bình minh đang đến
Con sửa soạn đón sáng mai trong trẻo
Nước tận nguồn mới mẻ lại cho con
(Sáng mai - Bế Thành Long)
hay: “Đằng cuối bãi tiến lại hai cậu bé con… (Dế Mèn phiêu lưu kí - Tô Hoài)
