Theo thống kê của Bộ GDĐT, tính đến tháng 10.2016, có khoảng 130.000 công dân đang học tập ở nước ngoài. Từ năm 2000 tới tháng 10.2016, có 485 chương trình liên kết đào tạo với các cơ sở giáo dục đại học nước ngoài đã và đang được thực hiện tại các cơ sở giáo dục đại học tại Việt Nam. Trong đó có 96,7% số lượng chương trình liên kết đào tạo cấp bằng của nước ngoài.
Nếu năm 2008, cả nước chỉ có 88 hồ sơ đề nghị công nhận văn bằng thi đến năm 2016, số lượng hồ sơ là 3.861 hồ sơ.
Chính sự đa dạng về phương thức học tập và sự khác biệt giữa các hệ thống giáo dục đại học, khung trình độ quốc gia và khung đảm bảo chất lượng giáo dục ở mỗi quốc gia khác nhau đã dẫn đến thách thức khó khăn trong việc công nhận tương đương văn bằng học thuật giáo dục đại học quốc gia.
Đặc biệt, nhiều cơ sở đào tạo nước ngoài không đảm bảo chất lượng, chưa được kiểm định… nên có nhiều văn bằng nước ngoài không được công nhận ở Việt Nam khiến cho người học tổn hại rất nhiều về thời gian, sức lực, kinh phí… mà vẫn “xôi hỏng bỏng không”.
Tại Hội thảo Công nhận văn bằng giáo dục đại học được Bộ GD-ĐT tổ chức hồi tháng 3, PGS.TS. Trần Văn Nghĩa, Phó Cục trưởng Cục Quản lý chất lượng, Bộ GDĐT khẳng định nguyên nhân có nhiều văn bằng nước ngoài không được công nhận do chương trình đào tạo không đáp ứng được yêu cầu đảm bảo chất lượng của chính quốc gia sở tại nơi trường đó cấp bằng.
Trong đó, những trường không được quốc gia sở tại kiểm định hoặc không được cơ quan có thẩm quyền cho phép đào tạo; văn bằng của chương trình liên kết đào tạo không đáp ứng được yêu cầu đảm bảo chất lượng của nước sở tại của trường cấp bằng hoặc không được nước đặt chương trình đào tạo cho phép triển khai.
Cũng theo ông Nghĩa, văn bằng của các chương trình đào tạo từ xa của các trường nước ngoài chưa được Bộ GDĐT cho phép triển khai ở Việt Nam.
“Một trong những thách thức lớn đối với Việt Nam là việc công nhận văn bằng của các chương trình đào tạo trực tuyến. Bởi hiện các chương trình này đa dạng còn chất lượng, tính nghiêm túc rất khó kiểm soát. Mặc dù, có những chương trình trực tuyến tốt nhưng làm thế nào để chọn lọc, công nhận văn bằng, tránh thiệt thòi cho những người học các chương trình trực tuyến chất lượng đang là câu hỏi khó”, Thứ trưởng Bộ GDĐT Bùi Văn Ga cũng khẳng định.
Được biết, để đảm bảo quyền lợi của người học, hiện Bộ GDĐT đang xây dựng trung tâm thông tin về công nhận văn bằng để giúp người học có đầy đủ thông tin hơn về các chương trình đào tạo nước ngoài trước khi lựa chọn chương trình hay cơ sở đào tạo.
