Trước đó, Sở Công Thương, Sở Tài nguyên và Môi trường, Sở NNPTNT, UBND các huyện, thị xã ở Gia Lai đã tổ chức đi kiểm tra hơn 400 dự án điện mặt trời trên địa bàn, phát hiện có nhiều vi phạm.
Các vi phạm, tồn tại chủ yếu như: Chưa triển khai có hoạt động kinh tế trang trại, nhiều hồ sơ chất lượng chưa đảm bảo, kết cấu công trình yếu, chưa có hệ thống phòng cháy chữa cháy…
Từ tháng 5.2022, Điện lực Gia Lai đã tạm ngưng thanh toán tiền mua điện đối với 414 hệ thống ĐMTMN dù đã đấu nối lên lưới điện. Nguyên nhân là do các dự án này còn nhiều thiếu sót.
Điện lực Gia Lai là đơn vị thỏa thuận, ký hợp đồng mua bán điện với các chủ đầu tư và tổ chức nghiệm thu, đóng điện đưa vào sử dụng.
Điện lực Gia Lai cho rằng, khắc phục các tồn tại, thiếu sót của dự án điện là trách nhiệm của chủ đầu tư hệ thống ĐMTMN. Các sở ngành cũng có trách nhiệm phối hợp kiểm tra, đôn đốc, hướng dẫn các chủ đầu tư triển khai khắc phục những tồn tại.
Khi được các cơ quan có thẩm quyền xác nhận dự án điện đủ điều kiện hoạt động thì Điện lực Gia Lai sẽ tiếp tục thanh toán ngay tiền mua điện.
Như vậy, việc đã hợp đồng cho đấu nối lên lưới điện, mua bán điện rồi tạm dừng thanh toán giữa chừng của Điện lực Gia Lai đã làm khó cho các chủ đầu tư, kéo dài thời gian thu hồi vốn của doanh nghiệp, trả tiền lãi, tiền gốc cho ngân hàng.
Thực tế, nhiều chủ đầu tư đã làm mô hình trang trại nông nghiệp theo hình thức đối phó, không hiệu quả. Vì dưới hệ thống ĐMTMN rất nóng, khó có loại cây gì phát triển được. Việc tạm dừng hợp đồng mua bán điện cũng thể hiện sự không bình đẳng giữa bên bán và bên mua điện cũng như dấu hỏi về trách nhiệm của đơn vị nghiệm thu.
Trước sự việc trên, UBND tỉnh Gia Lai chỉ đạo các sở ngành hỗ trợ, phối hợp giúp các chủ đầu tư ĐMTMN khắc phục còn tồn tại để đi vào vận hành, hoạt động.
Toàn tỉnh Gia Lai hiện có 3.247 hệ thống ĐMTMN với tổng công suất hơn 600 MWp. Trung bình 1MWp tiêu thụ, doanh nghiệp thu về 220-240 triệu đồng/tháng.
