Làng nghề hương trầm Quyết Thắng từ lâu đã có tiếng.
Theo dân làng, ban đầu họ chỉ biết làm hương bằng loại lá hương reng trên núi, sau này khi biết được loại cây có mùi hương đặc biệt dễ chịu, giảm đau đầu, căng thẳng, thường được gọi là cây trầm rẻ quạt, người dân nơi đây mới kết hợp loại cây này với lá hương reng để tạo nên loại hương trầm như ngày nay.
Về làng Quyết Thắng những ngày này, có thể dễ dàng ngửi thấy mùi thơm dễ chịu, thoang thoảng khắp ngõ ngách xóm làng. Người dân tranh thủ nắng ráo, vừa làm hương, vừa phơi để hương nhanh khô hơn.
Bà Lưu Thị Tín (52 làng, thôn Quyết Thắng) đang tất bật dưới cái nắng, tay cô uyển chuyển sàng để bột hương dính chặt vào các que.
“Nghề làm hương trầm ở đây thì có từ lâu lắm rồi. Trong làng thì già trẻ, lớn bé, nam nữ gì cũng đều làm hương được cả. Nghề truyền thống mà”, cô Tín cho biết.
Hương trầm Quyết Thắng được rất nhiều người ưa chuộng bởi mùi thơm đặc trưng và được làm hoàn toàn từ nguyên liệu thiên nhiên.
Để làm ra một cây hương trầm cũng rất phức tạp với nhiều công đoạn khác nhau, tuy nhiên công đoạn tốn nhiều thời gian nhất có lẽ là làm chu tre. Để làm chu tre, người dân phải lựa chọn những cây tre thẳng, dài. Khi lấy về thì chẻ thành từng đoạn, ngâm trong nước khoảng 2 tháng rồi mới phơi khô. Chính vì mất nhiều thời gian nên người dân thường phải chuẩn bị chu tre từ vài tháng trước khi vụ Tết bắt đầu.
Sau đó, người dân lấy lá về phơi khô, xay nhỏ rồi dùng bột sắn là chất kết dính. Qua 2 lần lá thì lớp ngoài cùng của cây hương chính là bột trầm. Để có cây hương đẹp, thơm thì mọi công đoạn đều phải hết sức tỉ mỉ.
Bà Lê Thị Hoa (55 tuổi, làng Quyết Thắng), người có thâm niên làm hương trầm lâu năm cho biết, làm hương trầm không khó, nhưng để ra cây hương đẹp lại không dễ.
“Để cho ra một cây hương đẹp, thì công đoạn sàng hương rất quan trọng, bởi phải sàng đều tay thì bột hương mới bám đều và cây hương mới tròn, đầy đặn và đẹp mắt”, bà Hoa chia sẻ.
Làm hương không nặng nhọc nhưng công việc lại tùy thuộc rất nhiều vào thời tiết. Mỗi khi có nắng, người dân sẽ tranh thủ đưa hương ra để phơi ngay. Những bó hương đã đạt chuẩn sẽ được người dây xếp gọn, cho vào bao để cất giữ, sẵn sàng cung cấp cho thị trường dịp Tết.
Không những thế, làm hương cũng đem lại lợi nhuận khá. Trung bình mỗi vụ Tết Nguyên đán, mỗi hộ dân làng Quyết Thắng lại bỏ túi từ 30 – 50 triệu đồng hoặc hơn, tùy vào quy mô sản xuất.
“Do làm thủ công, mỗi dịp Tết gia đình tôi làm được khoảng 40 ngàn cây hương, tính theo giá bình thường thì cũng thu được khoảng 40 triệu đồng”, bà Hoa cho hay.
Thông thường, hương trầm sẽ được các thương lái sẽ đến tận nhà thu mua rồi sau đó đem đi tiêu thụ. Thị trường tiêu thụ hương trầm Quyết Thắng không chỉ gói gọn trong xã, huyện mà mở rộng ra toàn tỉnh và các tỉnh lân cận.
Làng Quyết Thắng hiện nay có khoảng 500 hộ dân, trong đó có đến 80% hộ dân làm hương trầm. Hương được làm thủ công và nguyên liệu hoàn toàn tự nhiên nên rất được ưa chuộng. Làng Quyết Thắng cũng đã được công nhận là làng nghề truyền thống vào năm 2015.
Ông Lưu Đức Huấn – Chủ tịch UBND xã Thanh Trạch cho biết, làng hương Quyết Thắng đã có từ lâu đời, tuy nhiên đa phần người dân đều sản xuất theo hộ gia đình, quy mô nhỏ lẻ.
Trong thời gian tới, chính quyền xã sẽ tiếp tục tập trung định hướng, khuyến khích người dân phát triển làng nghề theo hướng tập trung, qua đó mở rộng quy mô sản xuất và chất lượng sản phẩm, xây dựng thương hiệu, nhãn mác làng nghề hương trầm Quyết Thắng.
