Theo ông Nguyễn Quý Dương – Phó Cục trưởng Cục Bảo vệ thực vật (BVTV)-Bộ Nông nghiệp và Phát triển nông thôn (NNPTNT), từ năm 2018, việc xuất khẩu (XK) hàng hóa, nông sản sang Trung Quốc được thực hiện chính ngạch, loại bỏ dần XK tiểu ngạch. Theo đó, nông sản, trái cây phải được đóng gói, ghi nhãn thông tin sản phẩm theo quy định. Đây cũng là yêu cầu theo thông lệ quốc tế.
Về mặt hàng trái cây, Trung Quốc đã áp dụng các yêu cầu về đóng gói, ghi nhãn truy xuất nguồn gốc từ rất lâu đối với các nước khi XK vào nước này, trong đó có các nước ASEAN. Tuy nhiên đối với Việt Nam, do đặc thù về thương mại biên mậu lâu đời với Trung Quốc, nên việc áp dụng các quy định về đóng gói, ghi nhãn truy xuất nguồn gốc sản phẩm muộn hơn so với các nước ASEAN. Năm 2018, phía Trung Quốc mới chính thức có thông báo đề nghị việc bắt buộc phải đóng gói, dán nhãn thông tin truy xuất nguồn gốc các loại hoa quả NK từ Việt Nam.
Theo phụ lục hướng dẫn về tem nhãn truy xuất nguồn gốc của Trung Quốc, dưa hấu cũng như 8 loại trái cây đã được XK sang quốc gia này, trên thùng sản phẩm phải ghi những thông tin gồm: Tên đơn vị XK; chủng loại hoa quả; tên nhà vườn hoặc số đăng ký (tức mã số vùng trồng); tên xưởng đóng gói hoặc số đăng ký (tức mã số cơ sở đóng gói).
Thông tin về vùng trồng, cơ sở đóng gói (nơi trồng, diện tích, sản lượng, sử dụng thuốc BVTV, nơi đóng gói, thông tin liên hệ) thông qua mã số vùng trồng được các địa phương đăng ký lên được Cục BVTV gửi sang cho phía Trung Quốc để đưa vào hệ thống dữ liệu hải quan.
Để đơn giản hóa thủ tục hải quan và giúp thông quan cho các mặt hàng trái cây NK từ Việt Nam được nhanh gọn hơn, cơ quan hải quan Nam Ninh (Trung Quốc) đã chọn một đơn vị cung cấp dịch vụ hải quan điện tử và mã hóa thông tin truy xuất nguồn gốc hàng hóa thông qua tem truy xuất QR code.
Với hình thức này, chỉ cần quét mã QR code trên lô hàng, cơ quan hải quan của Trung Quốc đã có thể đối chiếu được toàn bộ thông tin truy xuất, bao gồm chủng loại sản phẩm; mã số vùng trồng; mã số cơ sở đóng gói; tên doanh nghiệp DN XK, NK.
Về việc dưa hấu trồng tại Việt Nam được dán tem Trung Quốc tại vườn, theo Bộ NNPTNT, thông tin về sản phẩm trên bao bì (thùng hàng, hoặc trên trái cây) là do chính DN NK của Trung Quốc và DN XK của phía Việt Nam thỏa thuận. Thông thường, thông tin về sản phẩm XK sang nước nào thì các DN thường tự thỏa thuận là in bằng tiếng của nước NK, có thể có thêm tiếng Anh hoặc chỉ dán tem tiếng Anh.
