Lực đẩy chính cho thanh khoản của thị trường chứng khoán Việt Nam là dòng tiền của nhà đầu tư cá nhân, chiếm tỉ trọng gần 85% tổng giá trị giao dịch trên sàn HOSE trong năm 2022.
Cũng trong năm qua, số lượng tài khoản chứng khoán của nhà đầu tư cá nhân trong nước chính thức chạm gần 7 triệu. Từ đó đã xác lập mức cao kỷ lục chưa từng đó. Người Việt ồ ạt tham gia vào kênh dẫn vốn nòng cốt này.
Tuy nhiên khi nhìn sâu hơn vào năm 2022, thanh khoản đã sụt giảm so với năm liền kề. Diễn biến này gắn liền với thực tế dòng tiền quay về khu vực sản xuất kinh doanh sau khi Việt Nam mở cửa hoàn toàn từ 15.3.2022 cũng như các biện pháp lành mạnh hóa thị trường cổ phiếu và trái phiếu doanh nghiệp từ tháng 4.2022.
Đặc biệt là xu hướng lãi suất trong và ngoài nước tăng mạnh các tháng gần đây đã tác động trực tiếp đến thanh khoản hệ thống tài chính và dòng tiền vào chứng khoán.
Trao đổi với Báo Lao Động, ông Huỳnh Minh Tuấn - Nhà sáng lập CTCP FIDT - cho biết, hiện tại, nền kinh tế của Việt Nam đang trong chu kỳ thắt chặt tiền tệ và lãi suất.
Tại những phân khúc tài sản có tính rủi ro cao như bất động sản, dòng tiền cá nhân đang rất yếu và bị thiệt hại nhiều. Đặc biệt đợt điều chỉnh mạnh của năm 2022 đã làm tổn thương đáng kể tới nhà đầu tư. Diễn biến này tương đồng với khủng hoảng tài chính năm 2008 hoặc khủng hoảng lạm phát và nợ xấu của Việt Nam giai đoạn 2011 - 2013.
Ông Tuấn đánh giá: "Tôi kỳ vọng rằng dòng tiền từ khối nhà đầu tư cá nhân sẽ không quá tích cực trong vòng một năm tới. Thay vào đó, ta nên đặt động lực vào dòng tiền từ ngoại khối. Đồng USD giảm sẽ kích thích vốn đầu tư từ nước ngoài. Điều này đã được chứng minh rõ nét trong khoảng 2 tháng rưỡi qua".
Theo ông, để dòng tiền nội mạnh trở lại thì sẽ cần sự hỗ trợ từ phía chính sách tiền tệ nới lỏng của Ngân hàng Nhà nước, tức cung tiền, tín dụng và lãi suất hạ. Chuyên gia dự đoán, dòng tiền nội sẽ mạnh lên vào khoảng quý III.2023 chứ chưa phải bây giờ.
Đồng quan điểm, FiinGroup cũng nhận định, khối ngoại sẽ là động lực duy nhất cho thị trường năm 2023. 2022 là năm kỷ lục về giá trị mua ròng của nhà đầu tư nước ngoài, đạt gần 29.000 tỉ đồng và có sự tham gia mạnh mẽ của dòng tiền từ các quỹ ETFs, đặc biệt là quỹ Fubon FTSE Vietnam từ Đài Loan khi đóng góp tới 70%.
FiinGroup kỳ vọng xu hướng mua ròng vẫn sẽ tiếp tục trong năm 2023 với giả định FED sẽ giảm tốc độ tăng lãi suất. Từ đó sẽ không gây ra xáo trộn lớn về dòng vốn ngoại ở các thị trường cận biên/mới nổi, bao gồm Việt Nam.
Ngoài ra, nền định giá thấp của thị trường chứng khoán Việt Nam được coi là yếu tố hấp dẫn dòng vốn ngoại tiếp tục quay trở lại. Tuy nhiên, phần lớn dòng tiền ETF đến từ khu vực Châu Á (Đài Loan, Thái Lan) và thiếu sự ổn định là điểm cần lưu ý về dòng vốn ngoại trong giai đoạn gần đây.
