Sự kỳ vọng
Các thành viên Ban Nghiên cứu phát triển kinh tế tư nhân gồm các doanh nhân có tâm, có tài, với nhiều đóng góp cho khu vực kinh tế tư nhân nhiều năm qua, là ông Trương Gia Bình - Chủ tịch Tập đoàn FPT, Chủ tịch Hiệp hội Phần mềm và dịch vụ công nghệ thông tin Việt Nam - Trưởng ban; ông Don Lam - TGĐ Vina Capital, Phó Chủ tịch Hội đồng Nghị sự toàn cầu về ASEAN, Diễn đàn Kinh tế thế giới - đảm nhiệm chức vụ Phó ban. 4 thành viên khác trong ban nghiên cứu đều là những doanh nhân nổi tiếng, có đóng góp trong nhiều lĩnh vực - gồm các ông: Chủ tịch Liên đoàn DN tỉnh Bình Dương Mai Hữu Tín; Chủ tịch Hiệp hội Tôm Bình Thuận Nguyễn Hoàng Anh; thành viên Hội đồng Tư vấn du lịch Trần Trọng Kiên; thành viên Ban cố vấn Diễn đàn Kinh tế tư nhân Việt Nam Vũ Văn Tiền.
Ban Nghiên cứu phát triển kinh tế tư nhân sẽ chủ trì nghiên cứu và tư vấn, đề xuất việc cải cách cơ chế, chính sách, thủ tục hành chính liên quan đến phát triển kinh tế tư nhân gắn với mục tiêu kinh tế quốc gia, chủ động thiết lập bộ máy giúp việc, huy động nguồn lực để thực hiện nhiệm vụ được giao.
Trao đổi với phóng viên Báo Lao Động chiều 8.10, bà Phạm Ngọc Thủy - Phó Tổng Thư ký Diễn đàn Kinh tế tư nhân - phấn khởi cho biết: Rất kỳ vọng ý kiến tham mưu sẽ tạo lập được sân chơi bình đẳng! Theo bà Phạm Ngọc Thủy, cộng đồng doanh nghiệp tư nhân thực sự phấn khởi vì quyết định này của Chính phủ và Thủ tướng Chính phủ.
Chuyên gia kinh tế Ngô Trí Long - nguyên Phó Viện trưởng Viện Nghiên cứu thị trường giá cả (Bộ Tài chính) - nhấn mạnh: Việc Thủ tướng thành lập Ban Nghiên cứu phát triển kinh tế tư nhân là cách làm mới, chưa có tiền lệ. Điều này cũng thể hiện sự quyết tâm của Chính phủ trong việc đưa tinh thần Nghị quyết T.Ư 5 về phát triển kinh tế tư nhân vào cuộc sống, góp phần quan trọng trong việc thúc đẩy kinh tế tư nhân phát triển cũng như nâng cao vai trò, vị thế của khối DN này trong nền kinh tế Việt Nam.
Tháo bỏ rào cản để DN tư nhân khẳng định mình
Nghị quyết Trung ương 5 đã xác định rõ vai trò của khu vực kinh tế tư nhân là động lực quan trọng đóng góp vào phát triển kinh tế đất nước. Chính vì vậy, cần nhìn nhận một cách thật khách quan về thực lực của các doanh nhân để đánh giá khách quan. Nếu doanh nhân làm ăn bằng năng lực thực sự mà không bằng con đường thân hữu như cách nói của ông Trương Gia Bình là kiểu “tư bản thân hữu” để tạo nên sự giàu có thì năng lực đó cần phải xem xét lại. Doanh nhân giỏi phải bằng năng lực thực sự. Ở các nước phát triển, những đại doanh nhân giỏi thực sự rất đáng khâm phục. Thế nhưng, trong giới doanh nhân của Việt Nam trong thời gian qua nói thẳng ra có phải là “tư bản thân hữu” mà Đảng ta đang ra sức ngăn chặn.
Hiện nay, theo thống kê có tới 65% số doanh nghiệp siêu nhỏ cho biết có tình trạng nhũng nhiễu khi giải quyết thủ tục hành chính cho doanh nghiệp. Cả nước hiện có hơn 500.000 DN tư nhân (DNTN), chiếm gần 85% tổng số DN, đóng góp hơn 40% GDP, 30% giá trị sản lượng công nghiệp, gần 80% tổng mức lưu chuyển hàng hóa bán lẻ và dịch vụ, thu hút khoảng 85% lực lượng lao động cả nước và tạo khoảng 1,2 triệu việc làm mỗi năm. Nhưng chưa được đối xử bình đẳng với các thành phần kinh tế khác. Một thống kê khác cho thấy, mặc dù có sự phát triển không ngừng nhưng khu vực DNTN ở Việt Nam vẫn chưa phát huy được hết tiềm năng của mình để thực sự đóng vai trò là động lực quan trọng của nền kinh tế. Nguyên nhân chính là do khu vực này vẫn đang phải đối mặt với nhiều rào cản cả về tư duy lý luận lẫn khung khổ pháp luật điều tiết, cơ chế chính sách và thực thi cơ chế chính sách trên thực tế cũng như môi trường kinh doanh và năng lực nội tại của chính khu vực này.
Theo phân tích thì hiện trung bình giai đoạn 2011-2015, chỉ có 40% số DNTN siêu nhỏ tiếp cận được nguồn vốn ngân hàng; tỉ lệ này ở DNTN nhỏ là 62%, vừa là 74% và lớn là 81%. Các DNTN cũng luôn gặp phải khó khăn trong tiếp cận đất đai và mặt bằng cho sản xuất kinh doanh. Một tỉ lệ đáng kể DN chưa nhận được giấy chứng nhận quyền sử dụng đất: năm 2015 có 54% số DN siêu nhỏ, 56% số DN nhỏ và 71% số DN quy mô vừa.
Đặc biệt, chi phí không chính thức được coi là một trong những rào cản, gánh nặng lớn mà các DN ngoài nhà nước phải đối mặt. Theo khảo sát, có tới 62% số DN siêu nhỏ, 68% số DN nhỏ phải thường xuyên chi trả các khoản chi phí không chính thức. Với các DN quy mô vừa và lớn, con số này lần lượt là 70% và 69%. Bên cạnh đó, một tỉ lệ tương đối lớn DN nhỏ, DN siêu nhỏ (65%) và DN vừa (62%) cho biết “có tình trạng nhũng nhiễu khi giải quyết thủ tục hành chính cho DN”. Thấu hiểu những khó khăn của DN tư nhân, Tổ tư vấn của Chính phủ về cải cách thủ tục hành chính và Ban Nghiên cứu phát triển doanh nghiệp tư nhân cần mạnh dạn đưa ra những quyết sách đúng, đột phá để tháo gỡ khó khăn, khơi thông rào cản cho các DN này phát triển - TS Nguyễn Minh Phong - chuyên gia kinh tế - nhấn mạnh.
Theo chuyên gia kinh tế - TS Vũ Đình Ánh, để tiếp tục giữ vững và phát huy cao độ vai trò của kinh tế tư nhân, cần có những chuyển biến mạnh mẽ trên tất cả các mặt, trong đó, điều kiện tiên quyết là Nhà nước tạo môi trường kinh doanh bình đẳng.
