Belouet, cựu nhân viên bán hàng đồ tang lễ hiện đang sống ở thị trấn nhỏ La Ferte-Saint-Aubin ở miền trung nước Pháp, cho rằng, "cánh cửa rộng đã mở ra" với Fillon để trở thành tổng thống Pháp trong cuộc bầu cử diễn ra hai vòng, vào ngày 23.4 và 7.5. Nhưng đó là trước khi chiến dịch tranh cử của Fillon bị chấn động vì nhiều scandal về tiền bạc và xung đột lợi ích, trong đó có các cáo buộc rằng, ứng viên này trả tiền cho vợ để làm trợ lý trong quốc hội nhiều năm liền, trong khi không có bằng chứng cho thấy vợ ông làm bất cứ việc gì.
 |
 Ứng viên Marine Le Pen (trái) và Emmanuel Macron. |
Cảm thấy không thể tha thứ cho Fillon, Belouet là một trong số 40% cử tri Pháp chưa biết quyết định sẽ bỏ phiếu cho ai, mặc dù cuộc bầu cử vòng một sẽ diễn ra trong chưa đầy 4 tuần nữa, hoặc thậm chí họ còn không chắc có đi bỏ phiếu hay không. Đây là tỉ lệ do dự cao nhất mà Pháp từng chứng kiến tại thời điểm tương tự của các chiến dịch bầu cử tổng thống, và bổ sung thêm một nhân tố không chắc chắn nữa vào một trong những kỳ bầu cử khó lường nhất trong lịch sử hiện đại của Pháp.
Đối với Anne Jadot, một giáo sư khoa học chính trị tại Đại học Lorraine, chính một loạt chuỗi scandal và bất ngờ trong chiến dịch tranh cử tính đến hôm nay khiến nhiều cử tri do dự đến như vậy. "Điều này tạo ra không ít sự bất ổn và bất ngờ, vì vậy chúng ta ít đề cập hơn về các vấn đề nóng và chính sách" - bà Jadot nhận định.
La Ferte-Saint-Aubin bị chia rẽ trong cuộc bầu cử năm 2012, bỏ phiếu sít sao cho ứng viên cánh hữu Nicolas Sarkozy trước người chiến thắng cuối cùng là đương kim Tổng thống Francois Hollande. 5 năm sau, nhiều người dân trong thị trấn nổi bật với kiến trúc bằng gạch đỏ thanh bình hầu như không cảm thấy bận tâm về chính trị trong chu kỳ bầu cử này. "Ở ngoài chợ, chỉ khoảng 1 trong 20 người nói chuyện với tôi về bầu cử tổng thống. Thật đáng lo ngại, vì nó cho thấy sự thiếu quan tâm" - Thị trưởng Constance de Pelichy nói.
Pháp đã trải qua nhiều tháng đồn đoán trước khi biết ai thực sự ra tranh cử tổng thống. Đến tận tháng 12 năm ngoái, Tổng thống Hollande mới tuyên bố sẽ rời nhiệm sở, không tiếp tục tranh cử sau 5 năm vất vả ở vị trí lãnh đạo. Sau đó đến cuối tháng Giêng năm nay, sau hai vòng bầu cử địa phương, Benoit Hamon mới trở thành ứng viên của Đảng Xã hội. Trong khi đó ở phía cánh hữu, Fillon chịu áp lực hàng tuần liền để từ bỏ cuộc đua, bởi ông dính bê bối việc làm giả mạo, nhưng ứng viên này vẫn khăng khăng tiếp tục tranh cử, thậm chí ngay cả sau khi bị chính thức buộc tội lạm dụng công quỹ.
"Đúng là có một sự hỗn loạn lớn. Chúng tôi bị mắc kẹt giữa việc bỏ phiếu theo con tim và bỏ phiếu theo chiến thuật" - ông Jacques Drouet, 65 tuổi, người thường xuyên bỏ phiếu cho cánh tả, nói.
Kịch bản tiêu biểu Pháp là cử tri bỏ phiếu cho ứng viên họ ưa thích ở vòng một, trước khi cố loại ứng viên ít ưa thích nhất ở vòng hai. Những ý kiến của ông Drouet gần giống nhất với ứng viên Benoit Hamon, nhưng ông đang cân nhắc phá vỡ truyền thống và bỏ phiếu cho ứng viên trung dung Emmanuel Macron ngay trong vòng đầu tiên, với hy vọng sẽ giảm thiểu cơ hội dẫn đầu của ứng viên cánh hữu Marine Le Pen trong vòng tiếp theo.
Đối với nhiều người, ví dụ kịch tính nhất về bỏ phiếu chiến thuật là kỳ bầu cử năm 2002, khi bố của bà Le Pen là ông Jean-Marie Le Pen gây sốc khi lọt vào vòng trong. Nhưng ở vòng này, cử tri thuộc nhiều tầng lớp chính trị khác nhau đã miễn cưỡng bầu cho ứng viên bảo thủ Jacques Chirac để ngăn chặn cực hữu lên ngôi.
Lần này, phần lớn vẫn chưa biết ai sẽ đối đầu với bà Marine Le Pen. Fillon bắt đầu cuộc đua và là đối thủ rõ ràng nhất của bà Le Pen, nhưng các vụ scandal đã làm hại ông. Các cuộc thăm dò dư luận dự đoán, trong vòng bỏ phiếu ngày 7.5, bà Le Pen sẽ là ứng viên chắc chắn nhất đối mặt với ứng viên trung dung Macron, người từng bị coi là yếu thế. "Nhưng nếu đối thủ của bà ấy là Fillon, tôi sẽ bỏ phiếu trống" - ông Drouet cho hay.
Trong khi đó, những cử tri còn do dự đang lên kế hoạch tránh xa cuộc bầu cử tới, điều đó có nghĩa là tỉ lệ người không đi bỏ phiếu sẽ cao, có thể vượt qua mức 20% người vắng mặt trong năm 2012. Eric Belouet dự tính làm một việc khác vào ngày 23.4 thay vì đến phòng phiếu, có thể đi câu cá, dù chưa chắc chắn. "Điều đó còn phụ thuộc vào thời tiết" - ông nói.
