Là nữ nhạc sĩ “đa di năng” của làng nhạc Việt, một “singer-songwriter” - ca sĩ - nhạc sĩ, không những thế Phương Anh lại còn là nữ ca sĩ hiếm hoi có thể sáng tác - đàn - hát với khả năng diễn tấu và đệm hát bằng rất nhiều loại nhạc cụ khác nhau như Piano, Organ, Guitar, Violin, Tơ rưng... Nhưng có một điều khác cũng vô cùng hiếm thấy trong làng nhạc Việt và gây ngạc nhiên nữa ở nữ ca sĩ tài hoa này là khả năng sáng tác đặc biệt phong phú ở nhiều thể loại và hình thái khác nhau và hầu như ở thể loại nào, Phương Anh cũng đều được giới chuyên môn ghi nhận và công chúng đón nhận.
Xuất phát từ dòng nhạc xưa, trữ tình, Phương Anh được ghi nhận bằng giải C sáng tác ca khúc của Hội nhạc sĩ Việt Nam năm 2016 với ca khúc “Hà Nội trong nỗi nhớ”. Những tác phẩm khác gồm “Nơi ấy tình yêu”, “Niềm tin theo anh” mang đậm chất trữ tình của chị đã chạm đến trái tim của người nghe.
Một mảng âm nhạc khác mà Phương Anh cũng rất thành công đó là sáng tác ca khúc thiếu nhi. Năm 2015, chị đoạt giải B trong Cuộc vận động viết ca khúc cho thiếu nhi do Sở Giáo dục và Đào tạo Hà Nội phát động với ca khúc “Như búp măng non”, tiếp đó năm 2016 và 2017, Phương Anh sáng tác một số ca khúc viết cho thiếu nhi lọt vào Top đầu gồm 30 tác phẩm do Sở giáo dục và Đào tạo Hà Nội tuyển chọn hàng năm gồm “Đom đóm”, “Trang sách nhỏ yêu thương”. Ở thể loại ca khúc cho thiếu nhi, chị còn có nhiều tác phẩm tự viết lời bằng tiếng Anh và được một số Trung tâm tiếng Anh ở Hà Nội sử dụng rộng rãi.
Không dừng ở đó, Phương Anh đạt thành công không nhỏ trong mảng sáng tác ca khúc có âm hưởng dân ca, dân tộc thiểu số vùng miền. Bài hát “Hội xuân Hồ Ba Bể” (lời thơ Dương Thuấn, do NSND Vi Hoa trình bày) đã gây được một tiếng vang lớn trong Hội chợ xuân Hồ Ba Bể năm 2017. Một nhạc sĩ có uy tín của Cao Bằng từng nhận xét rằng, “Phương Anh đã thổi hồn âm hưởng Tày vào bài thơ viết về Hồ Ba Bể giàu chất nhạc khiến tác phẩm lay động tâm hồn tôi”. Mới đây, ca khúc “Mười trái tim Ngã ba Đồng Lộc” mà chị phổ thơ Ngọc Lan vừa được trao giải Nhì Thơ nhạc toàn quốc 2017.
Ở một dòng nhạc có tính chất khác hẳn, nhạc Bolero, từ năm 2015, Phương Anh đã được công chúng đón nhận với “Lệ ướt mi cay”, “Đường trần gian”, “Như con sóng vô tình”...…
Dường như Phương Anh còn muốn thử sức ở nhiều loại dòng nhạc sôi động và hiện đại của giới trẻ khi chị có thêm những gặt hái khác với “Cô bé phiêu du” đầy chất tươi vui nhí nhảnh, và “Tia nắng nhiệm màu” được viết trên nền nhạc Hip-hop rất đặc trưng nhưng không lai căng mà vẫn có những nét nhạc Việt gần gũi. Trong khi đó nếu nghe “Trạng trời mưa”, người nghe sẽ có cảm tưởng đó là tác phẩm Rock đậm chất Tây Nguyên do một nam nhạc sĩ rất nam tính viết ra chứ không phải do một nữ nhạc sĩ nhẹ nhàng như Phương Anh sáng tác nên. Ngoài ra, Phương Anh được biết đến khi khá thành công với ca khúc “Niềm tin theo anh” được viết cho bộ phim truyền hình 40 tập “Bốn cuộc tình và một người đàn ông” do chính chị thể hiện đã gây được tiếng vang trong giới chuyên môn.
Tất cả các ca khúc của Phương Anh đã hình thành nên một nữ nghệ sĩ đa phong cách, nhưng nếu nghe kỹ từng ca khúc lại có thể dễ dàng nhận ra một điểm chung là đều mang dấu ấn của từng dòng nhạc nhưng lại rất dễ nghe, dễ nhớ, dễ thuộc và cũng vì thế mà dễ đi vào lòng người. Được ví giống như trà Tân Cương, nhạc của Phương Anh nghe xong, thưởng thức xong nhưng giai điệu vẫn còn mãi dư âm trong tâm trí người nghe. Vì sự phong phú, đa dạng, đa sắc thái nhưng dễ đi vào lòng người mà chắc hẳn khán giả sẽ còn mãi ngạc nhiên về nữ nhạc sĩ xinh đẹp và tài hoa này…
Với rất nhiều dòng nhạc đã trải nghiệm, đâu thực sự là phong cách của Phương Anh?
- Chúng ta thường nói về dòng nhạc, về phong cách, về style, về “gu” âm nhạc khi nói đến một nhạc sĩ. Quả thật không cần giới thiệu chúng ta gần như nhận ra đến hơn 90% những tác phẩm của các nhạc sĩ có tên tuổi ở làng nhạc Việt. Các nhạc như sĩ Trịnh Công Sơn, Trần Tiến, Nguyễn Ánh 9, Phú Quang và rất nhiều nhạc sĩ khác nữa đã để lại dấu ấn không phai mờ trong tâm trí của người nghe. Đối với tôi những tác phẩm của các nhạc sĩ đó rất đáng trân trọng và thực sự những tên tuổi đó đã để lại dấu ấn, để lại một hình ảnh và cả một tính cách trong không gian âm nhạc Việt.
Phương Anh có một quan điểm khác, có thể là xa lạ về định hướng và con đường phát triển âm nhạc của mình. Đối với tôi, một nhạc sĩ thành công là một nhạc sĩ có những tác phẩm có giai điệu và lời ca đi vào lòng người, được giới chuyên môn và công chúng đón nhận nhưng không ai có thể nhận ra tác giả. Phong cách của Phương Anh chính là không phong cách.
Làm nghệ thuật nói chung và âm nhạc nói riêng luôn cần sự sáng tạo nhưng trên cơ sở sự kế thừa của nền tảng văn hóa. Một tác phẩm lặp lại về ý tưởng về giai điệu hay về cấu trúc thì đó là một sự không thành công, thậm chí ở một mức độ nào đó sẽ thành đạo nhạc. Đạo nhạc của người khác thì sẽ bị xã hội lên án, còn đạo nhạc của chính bản thân mình thì người nghệ sĩ đã trở thành xói mòn.
Cái đáng sợ nhất trong nghệ thuật đó là vết mòn, mòn trong suy nghĩ, mòn trong tác phẩm, con người trở thành một màu, đơn điệu, nhàm chán và là một nhân bản của chính mình. Cuộc sống vốn rất phong phú, đa dạng, đa sắc thái, đa sắc màu, đa chiều. Nghệ thuật nói chung và âm nhạc nói riêng là tấm gương phản chiếu và ở mức độ cao hơn, khái quát hóa và nâng tầm văn hóa của cuộc sống, vì thế nó cũng phải đa dạng và đa chiều như thế. Người nghệ sĩ và nhạc sĩ phải có sứ mệnh chuyển tải thông điệp của cuộc sống qua lăng kính đa chiều như vậy.
Tôi luôn ý thức học hỏi không ngừng từ cuộc sống và tự đổi mới bản thân và đổi mới sắc thái cho âm nhạc của mình. Vì những điều đó mà Phương Anh luôn muốn đổi mới mình, đổi mới thể loại, phong cách và muốn được trải nghiệm thật nhiều. Suy cho cùng không đổi mới, không còn gì thay đổi có nghĩa là con người đã chết và tác phẩm cũng đã hết.
Vậy theo chị, bí quyết của sự thành công trong sáng tác âm nhạc là gì?
- Bí quyết của sự thành công ư? Đối với Phương Anh không có gì đặc biệt, đơn giản chỉ là “Hóa thân với tình yêu”. Mỗi dòng nhạc, mỗi thể loại đều có những đặc trưng của riêng nó với không gian và nền tảng văn hóa cũng rất riêng, thế nên muốn được là tấm gương phản ánh, muốn là hơi thở của dòng nhạc đó thì bắt buộc người nhạc sĩ phải đắm chìm trong nền âm nhạc và phải hóa thân thành các nhân vật trong tác phẩm. Không thể sáng tác cho thiếu nhi lại mang chất nhạc Rock Tây Nguyên, hay tự sự triết lý hay lãng tử phiêu diêu được mà cần phải trong sáng, dễ nghe dễ thuộc và phải... “ngây thơ” và ngược lại.
Ngoài việc hóa thân để tìm tòi sự kế thừa văn hóa thì điểm chốt thứ hai cũng mang tính quyết định đó là “Tình yêu”. Sống và làm việc mà thiếu vắng tình yêu thì cuộc sống và kết quả của lao động sẽ hời hợt và nhạt nhòa. Một tác phẩm mà không có cảm hứng, không có tình yêu hàm chứa thì cũng không thể “ra hồn” hay không thể lay động được trái tim của người nghe. Như vậy để có được tác phẩm có sự ghi nhận của công chúng nhất thiết phải tôi luyện, ấp ủ và nuôi dưỡng trong tình yêu, hoặc chí ít thì cũng phải là người lao động có “tâm”…
Xin cảm ơn chị!.
