Đến cuối năm, thậm chí trong chương trình Táo quân, cái cảnh ngập nước ấy vẫn còn được nhắc lại, như một kỷ niệm nhớ đời.
Sài Gòn mùa mưa, ngập là chuyện thường. Thế nên, ông nhạc sĩ họ Trịnh mới viết “dưới hiên nhìn, nước dâng tràn, phố bỗng thành dòng sông uốn quanh”. Nhưng cơn mưa như hôm 26.9 vừa rồi thì có lẽ nhiều người Sài Gòn chưa bao giờ từng được chứng kiến. Trưa, mưa làm một chặp, xối xả chừng hơn tiếng đồng hồ. Ông giời ngơi nghỉ được chút, cữ 4 giờ chiều ông lại làm một chặp, tới tận tối khuya, với từng cột nước xả từ trên cao xuống. Sài Gòn ngập toàn tập, và người Sài Gòn, nói vui theo trào lưu, kêu lên rằng “Sài Gòn thất thủ”.
Nhìn từng cuộn nước thành dòng, như lũ, cuốn trên đường phố, cuốn đổ xe máy, thậm chí còn khiến nhiều người bị trôi, mọi người hoảng hốt thực sự. Cũng may là không có tai nạn thương tâm nào, nên nỗi khổ chỉ tập trung vào chuyện nhà ngập, ướt đồ, đời sống xáo trộn mà thôi. Nhưng ngay sau đó, tiếng ca thán cũng nhiều, người ta băn khoăn về dự án thoát nước nghìn tỉ của thành phố bao nhiêu năm nay sao bỗng dưng thất thủ trước một cơn mưa ngày thường.
Và chỉ hậu quả của cơn mưa ấy thôi, cho thấy tất cả đều ngang nhau hết trước ông giời. Biệt thự chục tỉ, trăm tỉ gì của ông hoàng giải trí Đàm Vĩnh Hưng cũng ngập. Căn nhà ổ chuột xóm nhà lá cần lao lam lũ ngày may ra được hai bữa càng ngập lụt. Trước ông giời, ông hoàng bà chúa có hơn người dân lầm than bình thường? Sòng phẳng hết, một cơn mưa gột sạch, và chỉ ra được hết.
Rồi cũng chỉ hậu quả của cơn mưa ấy thôi, đã xoá sạch mọi quan tâm của cư dân về những gì đang nóng hổi trên các diễn đàn suốt mấy ngày qua. Nào là tranh đua Clinton - Trumph còn nghĩa lý gì? Nào là đại gia Cao Toàn Mỹ có mua bán tình cảm hay là bị lừa đảo thực sự trong vụ kiện tụng với cô hoa hậu Trương Hồ Phương Nga cũng còn có nghĩa lý gì? Tất cả chỉ nhìn vào một cơn mưa, và vì TPHCM là trung tâm lớn của cả nước, bộ mặt của miền Nam, nên người ta cũng quên đi mất rằng, cách đó chừng 1 tuần thôi, Huế cũng “thất thủ” trong một cơn mưa như đại hồng thủy. Huế bé nhỏ quá, nên người ta quên. Chắc vậy?
Nhưng điều rất lạ là khi đọc những bài viết chia sẻ về chuyện TPHCM bị nước ngập sau mưa ở đây thế này, ở đó thế kia, rất nhiều người bình luận với đủ mọi luồng quan điểm, ý kiến khác nhau. Chê trách là nhiều, và thậm chí có những chê trách rất đúng, khi chỉ ra quy hoạch đô thị của TPHCM hơn 20 năm nay có vấn đề, những vùng thoát nước tự nhiên như quận 8, Nhà Bè, khu Phú Mỹ Hưng… đã bỗng dưng bị bê tông hoá thành khu dân cư, đô thị nên bởi thế khả năng tự tiêu của TPHCM trước những cơn mưa lớn đã bị sút giảm đáng kể. Nhưng trong tất cả những người luận bàn, tranh cãi ấy, chẳng có một ai dừng lại ở những bài viết rất đáng đọc cũng về cơn mưa kia. Đó là bài trích dẫn lại phát biểu của người có thẩm quyền ở Trung tâm khí tượng thủy văn. Trong bài viết đó có mấy chi tiết rất hay. Thứ nhất, đây là cơn mưa lớn nhất ở TPHCM kể từ 40 năm nay. Thứ hai, tuyến cống thoát nước cấp 2 của TPHCM chỉ đáp ứng được lượng mưa 137mm, tức là phù hợp với chỉ số lưu lượng mưa lớn nhất trong vòng 100 năm qua. Song, cơn mưa hôm 26.9 đạt lượng mưa lên tới 179mm, thậm chí có nơi, có lúc lên tới 204mm. Sự quá tải do ông giời tạo ra ấy, cộng thêm sự quá tải do quy hoạch kém của con người, không lụt to mới là lạ.
Nhưng nhìn vào sự quan tâm của dân cư qua câu chuyện Sài Gòn “thất thủ” sau cơn mưa ấy, chúng ta mới ngạc nhiên nhận ra rằng, chỉ cần một cái gì tác động ngay lập tức, trực tiếp tới con người ta thôi, đủ khiến người ta quên hết tất cả những gì mà họ mới bị cuốn hút vào gần đó. Và con người ta cũng chỉ quan tâm đến cái rất bề nổi của sự việc gần, ví như mưa ngập chỗ nào, tôi đã về nhà vất vả ra sao, mà không quan tâm đến những cái sâu xa hơn trong sự kiện ấy, như vũ lượng, như công suất tiêu thoát của hệ thống cống của thành phố. Và sau cơn mưa, ngày hôm sau, trong số họ vẫn lại có những người thản nhiên ném bịch rác xuống những dòng kênh, những con lạch, những cửa cống, mà chẳng cần suy nghĩ gì ngoài một điều ước “mong sao chiều nay đừng mưa nữa. Hôm qua đã đủ vất vả lắm rồi”.
Vẫn biết xã hội hiện đại khiến con người ta ích kỷ hơn. Nhưng dường như người Việt gần với sự ích kỷ hơn cả. Người quy hoạch đô thị ích kỷ theo kiểu của họ, với suy nghĩ rằng kệ thôi, mình có sống ở khu vực đó đâu mà lo ngập với hạn. Người sống trong đô thị được quy hoạch nửa mùa lại ích kỷ theo cách của mình. Và chỉ có ông giời là không ích kỷ chút nào. Trước ông, tất cả đều như nhau hết thảy…
