2022 đang được nhắc đến là năm thua lỗ nghiêm trọng của các dự án phim Việt khi hơn 30 phim ra rạp chỉ có “Em và Trịnh” đoạt doanh thu trăm tỉ. Năm nay anh cũng tham gia “Nghề siêu dễ” thu 75 tỉ đồng. Anh đánh giá thế nào về sự thua lỗ của phim Việt năm 2022?
- Là người trong nghề, tôi rất hiểu. Năm nay chưa là gì so với nhiều năm trước. Như tôi được biết, mỗi năm phim Việt có khoảng 40-60 phim ra rạp, trong đó chỉ có khoảng 10 phim được đón nhận, còn lại đều thua lỗ.
Năm nay có khoảng hơn 30 phim, hầu hết đều là phim tồn lại từ những năm trước. Trong gần 2 năm dịch COVID-19, các rạp đóng cửa, rất nhiều phim bị tồn lại. Phải ra rạp sau dịch, lại không đúng thời điểm, nội dung phim đã bị “nguội” sau thời gian dài chờ đợi, là những thiệt thòi cho các nhà làm phim năm nay.
Theo quan sát của tôi, năm 2022 chưa có gì “ghê gớm” cả. Nếu so với năm có 60 phim ra rạp, 50 phim thua lỗ, thì con số 30 vẫn ít hơn nhiều, đúng không?
Tôi muốn nhắc lại trường hợp của bộ phim “Tiệc trăng máu” có anh tham gia năm 2020. Phim đạt doanh thu 175 tỉ đồng giữa bối cảnh dịch đang diễn biến phức tạp. Phim có chi phí thấp, doanh thu khủng luôn là mơ ước của tất cả phim Việt. Vậy điểm yếu lớn nhất của chúng ta nằm ở đâu, có phải là kịch bản?
- “Tiệc trăng máu” là phim remake làm lại từ kịch bản gốc “Perfect Strangers” (2016) của Ý. Bộ phim “Perfect Strangers” là kịch bản được làm lại nhiều nhất thế giới với 20 bản remake được thực hiện. Trong khoảng 20 bản phim được khắp các quốc gia làm lại, không phải phiên bản nào cũng chiến thắng, nhưng đây là câu chuyện xuất sắc và gây ấn tượng mạnh với tôi.
Câu chuyện của “Tiệc trăng máu” rất đơn giản, chỉ xoay quanh 6 nhân vật, trong một bối cảnh, nhưng lại thấm đẫm tính đời sống và rất giàu thông điệp. Đúng là chúng ta rất thiếu kịch bản hay. Trong các dự án phim Việt thắng lớn về doanh thu, có nhiều phim remake. Như tôi được biết, số lượng phim remake ở Việt Nam chiếm 3% nhưng rất thành công. Nhiều nhà làm phim lựa chọn làm phim remake vì tính an toàn, do kịch bản gốc vốn đã rất hay rồi.
Với các biên kịch Việt Nam, tôi nghĩ, phần kịch bản đang không theo kịp sự phát triển của điện ảnh Việt. Chúng ta thực sự rất cần đội ngũ biên kịch xuất sắc. Nhất là trong bối cảnh điện ảnh đã có sự phát triển về công nghệ, kỹ xảo. Các đạo diễn, diễn viên cũng tiềm năng, hứa hẹn.
Nói thật, là người trong nghề, kịch bản tốt hay tệ, tôi đọc qua là biết. Mỗi năm tôi nhận được rất nhiều kịch bản, nhưng không dám nhận lời. Cũng vì lý do này, mỗi năm tôi chỉ dám nhận một phim - một kịch bản mà tôi thấy ưng ý nhất. Năm nay, tôi chỉ tham gia “Nghề siêu dễ”, cũng là một kịch bản remake, được mua lại của Hàn Quốc.
Từng có một biên kịch Việt Nam nói rằng, chỉ cần một dự án phim nổi tiếng - một biên kịch Hàn Quốc có thể ung dung sống cả đời với giá cát-sê được trả. Điện ảnh Việt thiếu kịch bản hay, lỗi ở thiếu tài năng, hay thiếu tiền trả để có được tài năng, theo anh?
- Như tôi được biết, tiền trả cho các biên kịch hiện nay không hề thấp. Nhiều nhà sản xuất đã rất chịu chi mạnh tay, sẵn sàng trả giá cao cho các kịch bản tốt. Tuy nhiên, ngay cả khi sẵn sàng trả cao, chúng ta vẫn rất thiếu kịch bản hay, gần như không có.
Tôi nghĩ, để viết được hay, biên kịch cần vốn sống, cần sự trải nghiệm, và cần cả tầm nhìn vượt bậc. Đơn cử như “Tiệc trăng máu”, kịch bản gốc của họ quá xuất sắc. Phim chỉ dựa trên những câu chuyện rất đời thường, xoay quanh việc 6 nhân vật công khai email, tin nhắn điện thoại... nhưng lại khái quát được tầm nhìn mang tính triết lý, và gửi gắm những thông điệp rất sâu sắc về mối quan hệ giữa con người với con người trong xã hội đương đại.
Tôi vẫn ước, giá như điện ảnh chúng ta có nhiều kịch bản hay, một diễn viên như tôi một năm có thể đóng đến 10 phim. Là diễn viên theo nghề chuyên nghiệp, tôi muốn được làm nhiều, quay nhiều phim, vừa để trau dồi, vừa có thu nhập. Hiện tại đang thấy mình bị rảnh quá (cười).
Như anh nói, mỗi năm anh chỉ đóng một phim. Anh ngại nhận phim dở bị khán giả chê, hay như nhiều nghệ sĩ, phải dành thời gian lo mưu sinh từ nhiều việc khác để nuôi nghề?
- Tôi sợ. Tôi sợ khi tên mình xuất hiện trên những bộ phim tệ, khán giả sẽ không còn đặt niềm tin vào tôi nữa. Tôi sợ khi tôi tham gia phim thảm họa, sau này, dù có đóng phim tốt - vai hay, cũng vẫn bị khán giả nghi ngờ. Tôi sợ khi vai diễn của tôi không hay, sau này, chỉ cần nhìn thấy tên tôi, khán giả sẽ bỏ qua và không xem tác phẩm mới nữa.
Nhìn thị trường phim Việt, có 60 phim chỉ 10 phim được đón nhận, 50 phim bị chê yếu kém, tôi rất buồn. Tôi sợ khán giả sẽ mất dần kiên nhẫn với phim Việt khi xem 50 tác phẩm bị chê. Tôi nỗ lực làm nghề nghiêm túc hơn 10 năm qua có thể chỉ đơn giản là tạo niềm tin cho khán giả, để ít nhất khi họ thấy tên tôi, họ yên tâm chút nào về tác phẩm.
Tôi và những nhà sản xuất tâm huyết luôn nỗ lực làm phim tốt, phim hay, nhưng chỉ chúng tôi thôi thì không đủ. Những người làm 10 phim tốt đôi khi không đủ sức kéo lại được niềm tin của khán giả - khi 50 phim tệ kia ra rạp. Để làm được phim tốt rất khó. Chúng tôi hiểu sự khó khăn đó. Điện ảnh Việt đang thiếu nhiều yếu tố để được tạo đà bứt phá.
Điện ảnh được chọn là 12 ngành mũi nhọn để Việt Nam xây dựng công nghiệp văn hóa với kỳ vọng đóng góp lớn cho GDP. Chúng ta nên bắt đầu từ đâu để có được nền công nghiệp điện ảnh như thế?
- Vấn đề của phim Việt bây giờ là làm ra những phim khiến khán giả Việt chịu chi tiền đến xem. Nếu yêu thích phim đó, họ sẽ lan truyền khắp mạng xã hội, và hiệu ứng đám đông dạng này rất hữu ích trong việc bán vé. Tôi đặt hy vọng vào những phim sẽ ra mắt vào năm tới, 2023. Như tôi đã nói, năm nay nhiều phim bị tồn lại từ thời dịch. Những dự án ra mắt năm 2023 chắc chắn sẽ chất lượng hơn. Tôi cũng đang ấp ủ một kịch bản thuần Việt (không phải kịch bản remake), và rất thích.
Anh luôn được mời vào nhiều dự án như “Tiệc trăng máu”, “Nghề siêu dễ”... những dự án điện ảnh được đầu tư, công phu. Anh kiên nhẫn với nghề hay anh có mối quan hệ tốt?
- Tôi nghĩ, tôi đã đi qua chặng đường đủ dài để tạo được niềm tin với đồng nghiệp. Bạn nói có ý đúng, tôi kiên nhẫn với điện ảnh. Tôi được khán giả yêu mến sau rất nhiều gian nan. Vì thế, tôi luôn giữ lửa và không dám đánh mất. Cũng nhờ vậy, đồng nghiệp đặt niềm tin nơi tôi, cho tôi cơ hội. Tôi cũng đang ở độ tuổi đã đủ chín, nhiều cảm xúc, yêu nghề, sẵn sàng lăn xả làm việc. Nhà sản xuất hiểu và nhận thấy được những tố chất đó của tôi.
Có ý kiến cho rằng, phim Việt thua lỗ một phần cũng vì nóng vội, đầu tư vội vã cho các đề tài mang tính giải trí, sau đó tung ra thị trường để nhanh chóng thu tiền. Tiền bạc khiến nhiều nhà làm phim Việt đang hạ thấp thị hiếu khán giả, làm phim dưới tầm thưởng thức của khán giả, anh có nghĩ như vậy?
- Cá nhân tôi không phân biệt phim thị trường, giải trí và phim nghệ thuật. Tôi nghĩ, chỉ cần là dự án tốt, dự án hay, thì dù đề tài nào cũng xứng đáng được đón nhận. Phim Việt đúng là phải gồng gánh kiếm tiền, khi thua lỗ triền miên. Tôi mong các nhà sản xuất không áp lực quá, không nghĩ đến tiền nhiều quá, để đầu tư cho dự án chỉnh chu. Chỉ cần phim tốt, khán giả sẽ đến.
Để đi được đường dài, phải trân trọng khán giả. Nhất là giờ đây, bùng nổ công nghệ, phim trên các nền tảng số có sẵn, khán giả đã tiếp xúc với quá nhiều phim hay và các nền điện ảnh tiên tiến. Nếu làm phim để lừa khán giả, giỏi lắm chỉ lừa được một phim, sao có thể lừa mãi?
