Ngày 16.3, chương trình đối thoại “Sự tham gia của trẻ em trong quá trình xây dựng - hoạch định chính sách liên quan đến trẻ em” đã diễn ra tại Hà Nội. Trong khuôn khổ chương trình, đại diện các cơ quan nhà nước và các tổ chức xã hội đã có những ý kiến phản hồi, đóng góp, chia sẻ bài học kinh nghiệm về quá trình thúc đẩy quyền tham gia của trẻ em.
Bà Dương Thùy Ly, đại diện Tổ chức Live and Learn chia sẻ, để tăng cường sự tham gia của trẻ em vào các hoạt động, đặc biệt là những hoạch định chính sách liên quan đến trẻ thì cần hết sức lưu ý đến phương pháp và công cụ khi tiếp cận trẻ. Từ đó sẽ góp phần thúc đẩy trẻ tự nguyện tham gia nhiều hơn, đồng thời giúp trẻ có nhiều sáng kiến, sáng tạo hơn, tham gia của trẻ tích cực, tự nguyện hơn khi người lớn đủ, đủ kiên nhẫn, đủ lắng nghe, đủ trao quyền cho trẻ.
Bà Ly cũng đưa ra một số biện pháp cụ thể như tổ chức các hoạt động như cuộc thi, triển lãm, sân chơi cho các em tự chọn để tham gia. Khuyến khích thiết lập các sân chơi theo dạng sân chơi “mở” miễn phí từ vật liệu thân thiện với môi trường và vật liệu tái sử dụng tại sân trường. Bên cạnh đó, diễn đàn trẻ em chính là cơ hội để cha mẹ, thầy cô, các nhà quản lý giáo dục, các cấp chính quyền hiểu được tâm tư, nguyện vọng của các em. Những ý kiến, đề xuất chính đáng của các em sẽ giúp chính quyền địa phương, các cấp quản lý giáo dục nắm bắt được các vấn đề mà trẻ em quan tâm. Từ đó có những biện pháp giáo dục và xây dựng chính sách phù hợp, bà Ly nhấn mạnh. Đại diện Tổ chức Live and Learn cũng đánh giá, các hoạt động như vậy sẽ giúp trẻ em nâng cao sự tự tin và khả năng giao tiếp, trình bày vấn đề giữa trẻ em với trẻ em và giữa trẻ em với người lớn.
Đưa ra mô hình CLB Phóng viên nhỏ quyền trẻ em, ông Nguyễn Mạnh Dũng - Hội Bảo vệ quyền trẻ em Việt Nam cho hay, CLB Phóng viên nhỏ là nơi tập hợp các em nhỏ tự nguyện tham gia hoạt động xã hội và có năng lực tham gia các hoạt động truyền thông vận động cộng đồng bảo vệ trẻ em. Thành viên CLB sẽ thường xuyên tổ chức các buổi truyền thông về quyền trẻ em, sức khoẻ sinh sản vị thành niên, vận động bạn trẻ tham gia các chương trình từ thiện, xã hội như gây quỹ từ thiện, hội chợ bán đồ cũ, trồng rau, nuôi gà… để giúp đỡ học sinh có hoàn cảnh khó khăn, mắc bệnh hiểm nghèo; cùng nhau xây dựng ý tưởng và đưa ra cuốn sách “Quyền trẻ em - Quyền của chúng mình” nhằm chuyển thể nội dung Công ước Quyền trẻ em dưới dạng truyện tranh với ngôn ngữ thân thiện, minh họa sinh động… Với nhiều hoạt động đó, các em trong CLB cũng sẽ bổ sung được nhiều kiến thức, rèn luyện kỹ năng sống như thuyết trình, làm việc nhóm, lập kế hoạch và triển khai các hoạt động do mình đề xuất; trở thành người tự tin, có tinh thần trách nhiệm. Đặc biệt hơn cả, các em chính là những sứ giả truyền thông hữu hiệu nhất để sẻ chia các thông tin hữu ích tới trẻ nhỏ.
Cũng tại buổi đối thoại, các diễn giả đã đưa ra nhiều mô hình đang được thực hiện trong thực tế nhằm thúc đẩy việc trẻ em có quyền tham gia vào quá trình hoạch định chính sách như: Sự tham gia của trẻ em với biến đổi khí hậu, mô hình hội đồng tự quản trẻ em…
Các chuyên gia cùng khẳng định: Quyền tham gia của trẻ em chỉ thực sự có được khi các em có không gian, môi trường an toàn để biểu đạt, được khuyến khích cất lên tiếng nói của mình dù dưới bất kỳ hình thức nào. Xã hội cần tạo được môi trường an toàn để trẻ cất tiếng nói của mình. Quan tâm tới suy nghĩ và sở thích của trẻ bằng việc đặt trẻ vào trung tâm trong mọi hoạt động và đừng trói buộc trẻ em. Đồng thời, những ý kiến của trẻ em cần phải được các bên liên quan lắng nghe, tiếp thu và ghi nhận.
Với phương châm “Trẻ em là chủ nhân tương lai của đất nước”, các khách mời tham gia hội thảo cũng nhấn mạnh việc thực hiện quyền trẻ em là một yếu tố quan trọng để các em được lớn lên an toàn, phát triển toàn diện và trở thành những công dân tự tin, có ý thức, trách nhiệm và khả năng ra quyết định, đóng góp cho sự phát triển của đất nước. Để làm tốt điều này, cần có sự chung tay của cả cộng đồng để tạo môi trường an toàn cho trẻ em. Bởi đây không hẳn là trách nhiệm của riêng Nhà nước, mà chính trong từng gia đình, môi trường sống xung quanh và cộng đồng tạo ra môi trường an toàn để trẻ em tham gia tốt hơn.
