 |
Không biết con chị có ngủ được không, với những lời ru chát chúa? Có người bảo, bây giờ ít thấy những người mẹ hát ru con, bằng những lời ru đã in đậm trong ký ức của bao nhiêu thế hệ: “Cái cò cái vạc cái nông/ Sao mày giẫm lúa nhà ông hỡi cò…”. Tôi về quê, nơi có những cánh cò cánh vạc, nhưng cũng không thấy tiếng ru: “Cái cò cái vạc…”, không cả chiếc võng đay thuở nào. Võng bây giờ là tấm vải dù, treo lên chiếc giá sắt, bắc chéo nhau, như người ta tát nước gầu sòng! Con không ngủ, thì mẹ tống thêm cho nó chiếc gối ôm. Thấy bây giờ, người ta ru khác, võng cũng khác, tôi lại nhớ có lần, được nghe… ru người đứng tuổi, ru trên chiếc võng đay thuở nào, với lời ru xưa cũ. Bữa ấy, tôi đi công tác, có lẽ đã sang địa phận của huyện Mỹ Lộc, Nam Định, thì cơn mưa ập đến, tôi phải trú mưa. Trong tiếng mưa rơi, tôi nghe mơ hồ như có ai đó hát ru con. Ông chủ quán bảo tôi: “Khổ thân quá, bà cụ bên cạnh, bảy mươi tuổi vẫn phải ru con”. Tôi ngạc nhiên đến ngỡ ngàng. Bảy mươi tuổi ru cháu, ru chắt, chứ ai lại bảy mươi tuổi ru con? Ông bảo: “Con gái cụ học hết cấp ba thì vào quân ngũ, rồi vào Nam chiến đấu. Chị bị thương, trong đầu vẫn còn mảnh đạn chưa lấy ra được. Nếu bà cụ không ru, thì chị ấy suốt ngày la hét”. Tôi tò mò, vờ sang nhà cụ để trú nhờ, trong lúc mưa rơi. Một hình ảnh nhói lòng. Bà cụ lưng còng, đang đưa đẩy chiếc võng đay bắc chéo giữa nhà. Chiếc võng còng, lưng cụ còn còng hơn. Trên võng, người con gái cao to hơn mẹ đang nằm… Tôi nhìn, gian nhà tuềnh toàng trống vắng, chiếc võng kẽo kẹt đưa, tự nhiên nhớ đến ngày xưa… mẹ tôi ru, lời ru có cánh cò cánh vạc, có “con ngủ à ơi…”. Ở đây, người mẹ bảy mươi, mắt đã mờ, đang còng lưng ru chị, cũng có cánh cò cánh vạc, cũng có câu “con ngủ à ơi…” mà sao như bom giật bom rơi trong lòng. Tôi lắng nghe… Mắt nhìn người mẹ ru con, với bao nhiêu xúc cảm nỗi niềm. Ngoài trời mưa vẫn chan chan, mưa như nước mắt trời quệt ngang than khóc. Gió vẫn gầm gào. Gió như lưỡi cưa mềm, cắt ngọt nỗi đau người, trong cõi nhân gian. Khi người mẹ dừng tay đưa võng, dừng lời hát ru, thì chị ấy bật dậy, rồi la hét, làm tôi giật mình. Cầu mong cho chị bình yên trở lại, như bãi bồi ngoài kia vẫn xanh, như con sông vẫn chảy hiền lành, như quê hương chị giữ chị giành còn đây.
Nhìn cảnh người mẹ ru con, trên chiếc võng đay thuở nào, với lời ru xưa cũ, tôi cứ lặng người ngẫm ngợi. Vẫn biết con vạc, con nông, không ru được chị ở trong cõi đời, nhưng tôi vẫn cầu mong, như bà mẹ chị, bằng lời ru, thì ít nhất cũng có bình yên, dù chị có thể vẫn như đứa trẻ thơ không lớn nữa…
