Tương là món gia vị không thể thiếu với nhiều người dân Bắc Bộ như trong câu ca dao xưa còn mãi: “Anh đi anh nhớ quê nhà/ Nhớ canh rau muống, nhớ cà dầm tương”.
Nhiều làng cổ có nghề làm tương như làng Cự Đà, làng Đường Lâm... nhưng lừng danh nhất vẫn là tương Bần ở làng Bần, thuộc thị trấn Bần Yên Nhân, huyện Mỹ Hào, tỉnh Hưng Yên. Thậm chí, có tài liệu nói rằng tương Bần xưa từng được dâng lên tiến vua.
Nghề làm tương ở làng Bần không ai nhớ chính xác từ bao lâu, chỉ nói rằng từ “ngày xửa ngày xưa”. Nguyên liệu để làm tương thì ai cũng biết: Gạo nếp, đỗ tương, muối tinh... và các công đoạn làm tương phải theo nhiều bước tuần tự nghiêm ngặt. Hai yếu tố được coi là góp phần quan trọng vào chất lượng tương làng Bần chính là chum đựng tương - chum sành chịu được độ mặn và nhiệt độ cao - cùng nguồn nước.
Theo thời gian, chất lượng tương làng Bần vẫn vững vàng phong độ nhưng nhà làm tương trong làng không còn nhiều như trước...
Tương càng để lâu càng ngon. Với họa sĩ Đỗ Đức (một họa sĩ khá nổi tiếng chuyên vẽ tranh con người và phong cảnh miền núi Việt Nam), ông còn cho thêm vào mỗi chai tương chục trái ớt chỉ thiên để tương càng thơm và có vị cay dịu.
