Bất ngờ khi được vinh danh
Những ngày cuối năm Âm lịch 2022, vượt qua con đường tỉnh lộ 175 đang được thi công nâng cấp, sửa chữa, phóng viên có mặt tại thôn Đại Thịnh, xã An Thịnh, huyện Văn Yên, nơi đặt trụ sở của Hợp tác xã Huỳnh Phát. Lẫn trong khu xưởng mới xây dựng xong cùng với những công nhân của hợp tác xã, chủ nhân của những sản phẩm khoa học vừa được vinh danh trên người vẫn khét mùi hàn xì, chân tay lấm lem, đón chúng tôi bằng một nụ cười rạng rỡ cùng cái bắt tay thật ấm.
Sau đó tay chân thoăn thoắt, ánh mắt lanh lợi hồ hởi, anh Huỳnh chia sẻ rằng, "Đợt này rét, nhiều đơn hàng quá, anh em trong xưởng đang cố gắng hoàn thiện xong đơn hàng trên Lào Cai cho khách gấp, không chậm trễ được".
Sau một lúc khi những đơn hàng được chuyển lên xe di chuyển đến các địa phương, chàng trai người Tày này mới rảnh tay, ngồi tâm sự với phóng viên. Theo đó, bản thân anh cũng mới biết mình vừa vinh dự được chọn là 1 trong 62 người nhận danh hiệu "Nhà khoa học của nhà nông" lần thứ 4 năm 2022, đã thế lại còn là người trẻ tuổi nhất. Không giấu được niềm vui trong ánh mắt, nhà khoa học trẻ cho hay, "Bản thân không tin là mình nhận được vinh dự này vì còn rất nhiều người xứng đáng hơn. Nhưng cũng thấy tự hào khi những đóng góp của mình được mọi người biết đến".
Tuy nhiên, anh Huỳnh cũng thẳng thắn thừa nhận, bản thân thấy áp lực và phải cố gắng để xứng đáng với giải thưởng là "nhà khoa học của nhà nông"; làm sao trong tương lai sẽ có thêm nhiều sản phẩm hơn nữa giúp bà con hơn; truyền động lực nghiên cứu, sáng tạo cho các bạn trẻ khác.
"Mình mong muốn tiếp tục theo đuổi niềm đam mê sáng tạo, sáng chế ra những máy nông nghiệp có tính ứng dụng cao và đem chính những máy móc đó giúp đỡ bà con vơi bớt khó khăn, đem lại lợi ích phát triển kinh tế cho gia đình, địa phương" - anh Huỳnh cho biết.
Vừa dẫn chúng tôi tham quan khu nhà xưởng tươm tất vừa được xây dựng, chàng trai trẻ hồ hởi kể về nguyên do khiến anh quyết tâm tập trung nghiên cứu và cho ra Hệ thống bếp Huỳnh Phát gồm có 5 sản phẩm gồm: Bếp đun củi nóng lạnh, hệ thống nồi đun tắm lá thuốc, hệ thống nồi nóng lạnh, xông hơi; nồi hơi nấu rượu và bếp trấu nóng lạnh.
Bản thân anh cũng rất bất ngờ khi hệ thống sản phẩm đang được đón nhận rất rộng rãi tại khu vực vùng núi phía Bắc, đến tận những ngõ ngách thôn bản xa xôi nhất. "Tôi sinh ra và lớn lên ở quê nên quá quen thuộc với cảnh bà con dùng bếp đun củi, rơm rạ hàng ngày. Vất vả, mệt nhọc mà hiệu quả thì rất thấp. Rồi ngày xuống Hà Nội học, tôi mang theo trăn trở đó và luôn khao khát tự tay làm ra loại bếp không chỉ phục vụ đun nấu mà còn có nhiều tính năng mới, giúp ích được nhiều hơn cho bà con" - anh Huỳnh kể tiếp.
Nói là làm, sau khi tốt nghiệp trường Cao đẳng Công nghệ và Thương mại Hà Nội, chàng trai người dân tộc Tày này quyết định quay về quê hương lập nghiệp và bắt tay vào việc nghiên cứu, chế tạo những mô hình bếp lò cải tiến đầu tiên.
Sau một thời gian mày mò, tìm tòi những chiếc bếp đầu tiên được ra đời và thử nghiệm nhưng đều thất bại. "Nhiều lúc cũng nản chí do khó khăn quá vì không có kinh nghiệm, kinh phí! Nhưng may mắn có thầy Tống Văn Thành - giáo viên môn Sinh học, Trường THPT Nguyễn Lương Bằng, huyện Văn Yên là người đã phát hiện, bồi dưỡng và truyền thụ niềm đam mê sáng tạo khoa học cho Huỳnh - luôn ở bên cạnh động viên. Khi trình bày ý tưởng với thầy, thầy đã giúp đỡ rất nhiều trong việc triển khai thực hiện, hỗ trợ kinh phí và liên hệ với các xưởng cơ khí trong vùng để cho ra mắt những sản phẩm đầu tiên" - anh Huỳnh bộc bạch.
Không phụ sự kỳ vọng, năm 2016, những chiếc bếp lò nóng lạnh đầu tiên ra đời, được làm từ inox với nguyên lý đối lưu nhiệt tự nhiên. Khi đưa nguyên liệu vào đun nấu, vỏ bếp có gắn máy thu nhiệt đẩy theo đường ống lên bình bảo ôn có nhiệm vụ tích trữ nước nóng trong quá trình đun nấu.
Nếu như các loại bếp điện đòi hỏi dòng điện ổn định và chỉ sử dụng được tại những nơi có mạng lưới điện, bếp sử dụng năng lượng mặt trời phụ thuộc vào tình hình thời tiết thì bếp Huỳnh Phát hoàn toàn tự chủ về nguồn nhiên liệu. Bếp đun củi bình thường, tận dụng nhiệt thừa đun nấu, vừa có nước nóng sử dụng cho sinh hoạt vừa giúp tiết kiệm nhiên liệu, bảo vệ môi trường. Đặc biệt, hiệu suất nước nóng nhanh hơn bình nóng lạnh, giữ nóng lâu hơn. Với thiết kế thông minh và tối ưu, bếp làm giảm mức độ củi lan ra bên ngoài, hạn chế nguy hiểm, chống cháy nổ, lượng tro tàn không bị bay ra ngoài, giữ không gian đun nấu luôn được sạch sẽ.
Không dừng lại ở đó, anh Huỳnh tiếp tục chế tạo thêm bếp đun nóng lạnh tập thể, chủ yếu dùng cho trường học. Anh cho biết, "Ở vùng cao, ban ngày bếp có thể đun nấu cơm cho học sinh ăn, tối đến tận dụng luôn nước nóng từ bếp đun đẩy lên bình bảo ôn cho học sinh tắm. Thay vì sử dụng bình nóng lạnh thì sử dụng bếp này không tốn thời gian".
Khát vọng cống hiến
Đặc biệt vào năm 2018, trong một lần tham gia chuyến "Hành trình vì biển đảo quê hương", anh Huỳnh nảy ra ý tưởng chế tạo bếp lò nóng lạnh "3 in 1" vừa làm bếp đun nấu, tận dụng nước nóng và có thể chiết xuất nước mặn thành nước ngọt nhằm giải quyết nhu cầu thiếu nước cho các chiến sĩ ở Trường Sa.
Lại bắt tay vào thiết kế sản xuất bếp tại xưởng với thời gian nấu thử 40 phút, tận dụng bình bảo ôn 40 lít có thể làm nóng đến hơn 70 độ C và cho chiết xuất dung tích nước ngọt từ 2,7 - 3 lít nước ngọt, anh Huỳnh cho ra đời 7 bếp nóng lạnh chỉ trong một năm. Số bếp này, anh dự kiến sẽ tặng cho 7 điểm đảo ở Trường Sa nếu anh được ra đây một lần nữa.
Vừa tâm sự, "nhà khoa học" vừa chỉ vào những mô hình đã và đang được lưu hành ngoài thị trường rồi cho hay, ban đầu khi thực hiện cũng chỉ nghĩ sẽ phục vụ cho gia đình và địa phương, nhưng đến nay, 11 tỉnh miền núi phía Bắc từ Sơn La, Lai Châu hay Lào Cai, Hòa Bình... đều có đại lý phân phối sản phẩm, hàng tháng thu về trên dưới 1 tỉ đồng, trừ hết chi phí cũng dư ra được vài trăm triệu, trong tương lai quy mô chắc chắn sẽ càng mở rộng hơn nữa.
Tháng 7.2018, anh Huỳnh thành lập hợp tác xã (HTX) Huỳnh Phát chuyên sản xuất các loại bếp nóng lạnh, nồi hơi, nồi chưng cất tinh dầu, máy cấy lúa không động cơ và những sản phẩm khác. Từ ngày thành lập, HTX đã tạo việc làm cho trên 30 lao động thường xuyên là thanh niên địa phương với mức thu nhập 5 - 8 triệu đồng/ tháng, tổng các đơn vị đang sử dụng và bán các mặt hàng của HTX cũng lên đến hàng trăm đại lý phân bổ ở hầu khắp các tỉnh, thành phía Bắc.
Khởi nghiệp từ hai bàn tay trắng, từ niềm từ đam mê sáng tạo và bước đầu có những thành công, tạo ra những giá trị kinh tế - xã hội hiệu quả, bền vững, Nguyễn Văn Huỳnh đang trên con đường trở thành một doanh nhân trẻ thắp sáng lên ngọn lửa đam mê sáng tạo và khởi nghiệp trong thanh niên, góp phần xây dựng giá trị hình mẫu thanh niên trong thời kỳ mới, đưa quê hương, đất nước ngày càng phát triển.
