Mátxcơva giờ đã khác rất nhiều, ngoài đường vòng tròn nhà cao tầng mọc lên san sát. Ở thời điểm này khi đồng rúp đang mất giá, chỉ khoảng 3 triệu rúp (hơn 50 nghìn USD) là bạn đã được sở hữu một căn hộ nhỏ. Cùng với chính sách mở cho người nước ngoài mua nhà của Chính phủ Nga, đây là cơ hội cho người Việt biết cách bám trụ làm ăn ở Nga mua được nhà, đất…
Biết tôi mới sang, bạn bè người thân í ới mời đến “khoe nhà”. Nhà đầu tiên tôi tới nằm tít phía Bắc Mátxcơva. Căn hộ nhỏ một phòng ngủ nhưng khá đẹp trong khu cao tầng mới xây. Là kết quả sau mười năm ra trường làm việc cật lực quên cả chuyện chồng con của cô con gái một chị bạn thân. Một căn hộ khác sang trọng hơn với ba phòng ngủ, gần trung tâm, gần cả metro là của anh bạn tôi - chủ một xưởng may “trắng” ở Mát. Xưởng nhỏ, giấy tờ hợp pháp nên lời lãi không gì nhiều nhưng anh đã mua được chỉ vì nó rẻ gần nửa so với trước, trước đây “soái to” ở Mát mơ cũng chẳng thấy. Căn hộ quá đẹp, nhưng ngồi trước mặt tôi là anh bạn với mái đầu bạc trắng chẳng còn dáng dấp của một thầy giáo trẻ đẹp trai, sung sức ngày nào.
 |
| Trung tâm Hà Nội - Moskva, nơi có nhiều căn hộ toàn người Việt. |
Tôi đã đi thăm nhiều các căn hộ to có nhỏ có, mỗi một căn hộ là một câu chuyện về sự phấn đấu phi thường của người Việt. Bên cạnh việc mua căn hộ, số khác lại thích mua đất để tự xây nhà. Đó là những kiến trúc sư, những người thích xây dựng, trong đó có cả con tôi, muốn xây nhà để “thể hiện” tài năng và thử sức mình trên đất Nga xa xôi này.
Khu đất con tôi và các bạn mua mang tên “chiều Moskva” cách cột mốc số 0 ở trung tâm khoảng 40km về phía Tây Nam nằm dọc đường quốc lộ, phía sau là cả một cánh rừng tuyệt đẹp. Khu đất đã phân lô, nhỏ nhất là 1.000m2, đi trước đón đầu nên giá mua cũng rẻ nhưng cũng gặp không ít khó khăn vì nơi đây chưa có đường ống dẫn hơi nước sưởi cho mùa đông. Nhưng cũng không vì thế mà cản được tốc độ xây dựng ở đây. Nhiều biệt thự to nhỏ mọc lên trên những lô đất quá rộng, thoạt nhìn đã thấy đẳng cấp của những “người Nga mới” thực sự giàu có.
Lác đác có cả những căn nhà gỗ kiểu nông thôn Nga, được xếp bởi những cây gỗ tròn. Con trai tôi cũng xây nhà… gỗ vì con đường đi lên nhà gạch hãy còn xa lắm… Nghe đám thợ kể lại, khi dỡ giàn giáo cốp pha của căn nhà này, hàng xóm xung quanh kéo đến xem đã rất ngạc nhiên và thích vì một kiểu nhà gỗ đẹp, chẳng giống ai của một kiến trúc sư của người Việt. Nhìn căn nhà gỗ và nhớ lại hình ảnh phút đầu gặp con ngoài sân bay tôi càng hiểu việc xây nhà trên đất Nga vất vả và phức tạp như thế nào. Khi mùa đông ở đây nhiệt độ thường xuyên là âm 30 - 40 độ C, đường ống dẫn nước không cẩn thận cũng bị vỡ, sẽ chết rét nếu nhiệt độ trong nhà chưa đạt tới 20 độ C…
Không chỉ là chuyện xây nhà, trên khu đất này còn có rất nhiều những việc xảy ra, đó là những câu chuyện làm người cả nghĩ như tôi không dễ để quên.
Chuyện về bầy mèo hoang
Ngày thứ ba kể từ lúc tôi sang đây, hôm đó nắng sớm chan hòa khắp nơi, một ngày nắng thật hiếm trong mùa thu rét mướt. “Mẹ mặc thật ấm và ra sân đi, con cho mẹ xem cái này…”. Ngoài sân cậu con đang đứng chơi với lũ mèo, mèo mẹ lông xám còn 3 mèo con toàn giống mèo nhị thể đang chạy nhảy quanh những bụi bồ công anh hoa vàng li ti… Quả thật trông lũ mèo thật đáng yêu nhưng tôi vốn đứng đầu mười hai con giáp nên cũng chẳng mặn mà với chúng. Hơn nữa trong nhà đã chình ình một con mèo ú, thuộc giống mèo Mỹ, nghe nói khi lớn ngót nghét chục cân, cậu con đặt mua qua mạng ở trại mèo thuộc thành phố khác và phải ra tận sân bay rước về… Mèo ú thật đáng ghét: Mặt to phè, lông phủ che kín mắt, suốt ngày nằm ườn trên đivăng, mỗi việc ăn và đủng đỉnh đi lại “ban phát” lông bay khắp nhà… Trong nhà mèo, ngoài sân mèo (lại là mèo hoang nữa chứ) bực quá tôi lớn tiếng: “Các cụ đã nói mèo đến nhà thì khó, chó đến nhà thì giàu, nuôi làm gì hở con…”.
Buổi tối, cơm xong, con tôi lặng lẽ mang thức ăn cho lũ mèo đang chực sẵn ngoài cửa, vốn thích nhẹ nhàng, ít khi làm phật ý mẹ. Lần này, nó nói với tôi: “Bên Tây họ không nghĩ như mình đâu, con và mấy cậu thợ đã nuôi mèo mẹ từ lúc nó mới đẻ mèo con, giờ con biết đuổi mẹ con nó đi đâu, đêm tuyết đã rơi rồi, chúng nó chết mất”. Dần dần cơn giận vớ vẩn trong tôi qua đi, tôi còn thích mấy con mèo hoang ấy hơn cả con mèo ú được nuôi cẩn thận trong nhà bởi chúng nhanh nhẹn, đáng yêu, bắt chuột rất tài.
Người tù và viên đại úy cảnh sát
Tốp thợ làm xong đã ra đi, chỉ còn hai người thợ ở lại làm nốt những việc còn lại của căn nhà. Vađim người Ukraina cũng như 5 triệu người đồng hương chạy sang nước khác lánh nạn và làm ăn, cao to lừng lững, mới 28 tuổi nhưng mặt mũi gân guốc, từng trải, có biệt danh “thằng béo”. Cậu biết làm mọi việc nhưng chẳng giỏi việc gì. Một hôm cậu vào nhà sửa vài chỗ lặt vặt, còn tôi mở thùng lôi chiếc thuyền buồm rất to (quà tặng nhà mới cho con - mang từ VN). Vađim chạy ra giúp, rồi cứ đứng rất lâu ngắm nhìn chiếc thuyền, phớt lờ vẻ mặt khó chịu của tôi. Cậu ta nói như chỉ nói cho mình cậu nghe là đã làm những chiếc thuyền như thế trong thời gian ở tù… Tôi không còn tin ở tai mình nữa và thật sự choáng váng, ai khảo mà xưng, thà nó đừng nói… ở nơi xa lạ, dân cư thưa thớt thế này, có một thằng tù làm và ở trong nhà mình thử hỏi ai không sợ.
Thật trớ trêu người thợ thứ hai là dân Trung Á, ngoài 40 tuổi nhưng già nua khắc khổ, nguyên là đại úy cảnh sát Taskent cũng tìm đường sang Mát làm thuê để nuôi sống gia đình. Tên anh ta khó đọc nghe giống như tên một loại rượu truyền thống của Nhật, nên mọi người gọi chệch thành Sakê. Cũng hợp bởi anh ta thích rượu, cũng thuộc hàng “chiến binh mũi đỏ” như bao người Nga khác. Như vậy là có một người tù và một viên đại úy cảnh sát đang ở trong căn nhà Container nơi góc vườn nhà tôi. Giáp mặt nhau suốt, ban đầu tôi cũng sợ lắm, không dám ở nhà một mình trông coi thợ. Thời gian trôi, mọi chuyện cũng dần quen, với “thằng béo” tôi đã cảm thông việc cậu từng ngồi tù (đánh nhau do thói ngông cuồng thời trẻ) ngược lại còn quý cậu bởi tính thẳng thắn sống rất tình cảm. Còn Sakê khỏi phải nói là cảnh sát nên làm việc gì cũng cẩn thận, tỉ mỉ và chu đáo.
Chúng tôi đã sống với nhau rất vui vẻ, ăn những món ăn Việt do tôi nấu, Sakê và “thằng béo” nấu món Plốp - một đặc sản vùng Trung Á, lần nào cũng vậy, Sakê phải tìm mua thịt cừu, gia vị chuẩn để nấu chứ nhất định không chịu thay bằng thịt lợn cho rẻ dù lương thợ đâu có nhiều. Đã đến lúc tôi sắp trở về, Sakê và “thằng béo” còn hơn tháng nữa cũng kết thúc công việc ở đây thì Sakê nhận được tin dữ: Bố ốm nặng phải trở về.
Tối hôm đó trong căn nhà Container nơi cuối vườn chúng tôi bất ngờ nghe lời đề nghị của “thằng béo”: “Hãy cho Sakê vay 30 nghìn rúp (khoảng 500USD) để Sakê trở về… số tiền này nếu Sakê không trả được, thì trừ dần vào tiền công của tôi…”. Cả chúng tôi và viên đại úy cảnh sát đều ngồi lặng… tôi nhìn thấy Sakê mắt ngân ngấn nước.
Ngày hôm sau trước khi ra sân bay để trở về Taskent, Sakê đã đưa chiếc điện thoại cũ kỹ của mình xin được chụp ảnh cùng với gia đình chúng tôi và hẹn gặp lại tại “chiều Moskva”. Sakê sẽ trở lại, tất cả chúng tôi đều tin như thế!
Mátxcơva,10.2016.
