Lịch sử Việt Nam quá nhiều nhân vật nữ nổi danh và đáng yêu, đáng trọng và đáng ngưỡng mộ. Hầu như tất cả các nhân vật nữ nổi danh đều đáng yêu, hoặc gan dạ quật cường vì dân vì nước hoặc giỏi giang chữ nghĩa đằm thắm yêu thương. Tất cả đều hy sinh không toan tính và trí tuệ cực kỳ ưu việt. Lịch sử Việt Nam rất ít hoặc không có những nhân vật nữ ham hố quyền lực, hành xử tàn bạo mà chúng ta vẫn thấy khi xem phim nước khác.
Nhưng trong số những người đáng yêu đáng kính đáng ngưỡng mộ ấy, bạn yêu ai nhất? Đó là một câu hỏi không mấy giá trị, em khẳng định thế, chỉ là một trò chơi trắc nghiệm, để rồi tự dưng mình phải nghĩ xem ai là người gần gũi với những suy nghĩ của mình hơn. Tuyệt nhiên không để đánh giá giá trị ai cao hơn ai. Bạn yêu ai, chỉ là để tôi biết bạn là người thế nào thôi. Chứ ai chẳng yêu kính tôn thờ Mẹ Âu Cơ, Bà Trưng Bà Triệu…, làm gì có ai hơn ai kém, hỏi yêu làm gì cho thừa.
Nhưng mà, cứ thử hỏi như thế đấy, bạn yêu ai? Ngẫm câu hỏi đi rồi trả lời. Không dễ như mình nghĩ đâu.
Bạn em bảo bạn em yêu một nhân vật rất cổ xưa mà tuyệt vời, là Tiên Dung công chúa, con gái vua Hùng. Tiên Dung công chúa không chịu lấy chồng, xin vua cha cho đi ngao du sơn thủy (từ hiện đại gọi là phượt), rồi khi phượt đến Mộ Trạch, Hưng Yên, quây màn tắm thế nào lại đúng chỗ anh Chử Đồng Tử ẩn mình dưới cát. Thế là thôi! Tự coi như duyên phận, chống lệnh vua cha mà ở lại sống với thường dân, cơ bản là tiếp tục đi phượt… Dạo ấy vua cha và hoàng hậu có mắng, chắc lại cũng giống cha mẹ mắng chúng ta rồi đến chúng ta mắng con cái bây giờ: Mày chỉ biết làm theo ý mày… Chỉ biết làm theo ý mày lẽ ra không phải chuyện đem ra mắng. Nhưng em đồng ý với bạn em, sống tự do như thế thật tuyệt vời.
Bao nhiên năm xưa ấy, chỉ biết làm theo ý mình có thể là một cái gì đó kinh khủng. (Có thể thôi, em vẫn nghĩ thời Tiên Dung công chúa, chưa có mấy nhà nho lắm chuyện đi rao giảng tứ đức tam tòng…). Đến bây giờ, có mấy phụ nữ dám nói ra miệng rằng, tôi muốn sống, tôi cần sống, theo ý tôi đâu. Mà thời bây giờ, hiện đại hóa công nghiệp hóa, tâm tính ai cũng thay đổi chẳng cứ đàn bà, nhưng nói ra câu tôi muốn thì số đông vẫn e dè. Em nghĩ sau Tiên Dung công chúa, đàn bà Việt Nam thay đổi nhiều lắm. Mạnh mẽ thì cưỡi voi đi đánh giặc, cưỡi cá kình đạp sóng dữ, công tích vô cùng nhiều, nhưng tìm thấy một Chử Đồng Tử thì không còn ai nữa. Một Dương Vân Nga đem hoàng bào trao người tình mãi lịch sử mới công nhận là vì dân vì nước. Đàn bà Việt Nam trong lịch sử, chính sử hay dã sử, nói chung đều rất ít chuyện yêu đương.
Em ngẫm thấy bạn em nói đúng, không phải chuyện phán xét hay định giá những nhân vật lịch sử mà khi mình tìm thấy trong sử sách những ai gần gũi, có nghĩa là lịch sử vẫn sống với mình.
Em, em cũng yêu Tiên Dung công chúa, em yêu những phụ nữ Việt Nam đã từng dọc ngang trên trời đất, chỉ vì yêu chỉ vì muốn ngao du sơn thủy như Tiên Dung, như Liễu Hạnh… Yêu, chỉ là để nhớ trong dân gian đã lưu truyền những tấm gương phụ nữ Việt Nam tự do, phóng khoáng và yêu thương cháy bỏng thế nào…
Thế nên, chẳng cần những ngày kỷ niệm phụ nữ vùng lên theo những sự kiện xa xưa Tây Tàu. Phụ nữ Việt Nam đã qua thời vùng lên lâu lắm…
Giờ chỉ thỉnh thoảng lẩn thẩn tự hỏi: Bạn yêu ai? Thế thôi!
