Cha chết, con có được thừa kế di sản của ông bà?
Bạn đọc số 0977946XXX từ Thanh Hóa gọi đến số điện thoại Tư vấn pháp luật của Báo Lao Động 0961.360.559 hỏi: Bố mẹ chồng tôi viết di chúc để lại căn nhà cho chồng tôi. Do có sai sót về năm sinh của chồng tôi, nên chúng tôi có sửa chữa lại. Vậy di chúc đó có hiệu lực không? Chồng tôi thường xuyên yếu đau, nên sau khi có di chúc, chồng tôi có thể viết di chúc để lại ngôi nhà đó cho con tôi được không? Giả sử chồng tôi chết trước bố mẹ thì con tôi có được hưởng tài sản đó không?
Văn phòng Tư vấn pháp luật Báo Lao Động trả lời: Điều 624 Bộ luật Dân sự 2015 (có hiệu lực từ 01.01.2017) quy định: Di chúc là sự thể hiện ý chí của cá nhân nhằm chuyển tài sản của mình cho người khác sau khi chết. Nếu có sự sai sót về năm sinh của chồng bạn, thì bạn nên nhờ bố mẹ chồng làm lại di chúc khác, vì theo quy định tại khoản 1 Điều 640 Bộ luật Dân sự 2015 thì người lập di chúc có thể sửa đổi, bổ sung, thay thế, huỷ bỏ di chúc đã lập vào bất cứ lúc nào. Sau đó, bạn nên công chứng hoặc chứng thực di chúc đã ghi đúng năm sinh của chồng bạn.
Khoản 1, Điều 643 Bộ luật Dân sự 2015 quy định về hiệu lực của di chúc như sau: Di chúc có hiệu lực từ thời điểm mở thừa kế. Điều 611 Bộ luật Dân sự 2015 quy định: Thời điểm mở thừa kế là thời điểm người có tài sản chết. Trường hợp Tòa án tuyên bố, một người là đã chết thì thời điểm mở thừa kế là ngày được xác định tại khoản 2 Điều 71 của Bộ luật này. Điều 614 Bộ luật Dân sự 2015 quy định: Thời điểm phát sinh quyền và nghĩa vụ của người thừa kế: Kể từ thời điểm mở thừa kế, những người thừa kế có các quyền, nghĩa vụ tài sản do người chết để lại.
Như vậy, chỉ khi bố mẹ chồng bạn chết thì di chúc mới phát sinh hiệu lực. Nghĩa là lúc này chồng bạn mới được hưởng quyền sở hữu tài sản với căn nhà mà bố mẹ anh ấy để lại. Xin lưu ý thêm, Điều 644 Bộ luật Dân sự 2015 quy định về người thừa kế không phụ thuộc vào nội dung của di chúc: 1. Những người sau đây vẫn được hưởng phần di sản bằng hai phần ba suất của một người thừa kế theo pháp luật nếu di sản được chia theo pháp luật, trong trường hợp họ không được người lập di chúc cho hưởng di sản hoặc chỉ cho hưởng phần di sản ít hơn hai phần ba suất đó: a) Con chưa thành niên, cha, mẹ, vợ, chồng; b) Con thành niên mà không có khả năng lao động. 2. Quy định tại khoản 1 Điều này không áp dụng đối với người từ chối nhận di sản theo quy định tại Điều 620 hoặc họ là những người không có quyền hưởng di sản theo quy định tại khoản 1 Điều 621 của Bộ luật này.
Nếu cha mẹ chồng bạn có những đối tượng như trên thì chồng bạn sẽ không mặc nhiên được hưởng toàn bộ ngôi nhà ông bà để lại, mà phải chia phần thừa kế cho những người thuộc đối tượng trên.
Nếu chồng bạn chết trước bố mẹ, thì con bạn vẫn được hưởng phần thừa kế theo quy định về thừa kế thế vị tại Điều 652 Bộ luật Dân sự 2015: Trường hợp con của người để lại di sản chết trước hoặc cùng một thời điểm với người để lại di sản thì cháu được hưởng phần di sản mà cha hoặc mẹ của cháu được hưởng nếu còn sống; nếu cháu cũng chết trước hoặc cùng một thời điểm với người để lại di sản thì chắt được hưởng phần di sản mà cha hoặc mẹ của chắt được hưởng nếu còn sống.
Tự ý lăn tay mẹ vào di chúc có hợp pháp?
Bạn đọc số 0888875XXX từ TPHCM gọi đến số điện thoại Tư vấn pháp luật của Báo Lao Động 0961.360.559 hỏi: Khi mẹ tôi chuẩn bị chết, anh tôi tự ý cầm tay mẹ lăn ngón tay vào di chúc được viết sẵn để hưởng căn nhà cha mẹ để lại một mình. Việc này có người làm chứng. Tôi phải làm sao để được cùng hưởng di sản của cha mạ để lại?
Văn phòng Tư vấn pháp luật Báo Lao Động trả lời: Điều 624 Bộ luật Dân sự 2015 quy định: Di chúc là sự thể hiện ý chí của cá nhân nhằm chuyển tài sản của mình cho người khác sau khi chết. Nếu đúng như bạn phản ánh, thì di chúc đó không thực sự phản ánh đúng ý chí của mẹ bạn. Bạn có thể khởi kiện ra tòa để được tuyên bố di chúc vô hiệu. Tuy nhiên, bạn phải có trách nhiệm chứng minh di chúc đó không phản ánh đúng ý chí của mẹ bạn. Khi tòa đã tuyên di chúc không hợp pháp, thì di sản của mẹ bạn (căn nhà) sẽ được chia theo pháp luật theo quy định tại điểm b, khoản 1, Điều 650 Bộ luật Dân sự 2015: Thừa kế theo pháp luật được áp dụng trong trường hợp sau đây: a) Không có di chúc; b) Di chúc không hợp pháp. Điểm a, khoản 1, Điều 651 Bộ luật Dân sự 2015 quy định những người thừa kế theo pháp luật được quy định theo thứ tự sau đây: a) Hàng thừa kế thứ nhất gồm: vợ, chồng, cha đẻ, mẹ đẻ, cha nuôi, mẹ nuôi, con đẻ, con nuôi của người chết. Khi đó, bạn sẽ được hưởng một phần di sản do mẹ bạn để lại.
Gây tai nạn giao thông bị xử lý thế nào?
Bạn đọc có email ntbtuyenXXX@gmail.com gửi email đến Báo Lao Động hỏi: Anh trai tôi đi chơi về có uống chút bia, đang chạy xe máy thì có một người đi bộ băng qua đường nhưng bất chợt lùi lại làm anh tôi không phanh kịp, tông vào họ. Anh tôi được đưa đi cấp cứ, sau hơn nửa tháng thì đỡ hơn. Công an thông báo là người kia bị nứt sọ não, gãy xương 2 ngón chân và nói sẽ khởi tố hình sự anh tôi. Anh tôi sẽ phải chịu trách nhiệm gì?
Văn phòng Tư vấn pháp luật Báo Lao Động trả lời: Về nguyên tắc, người gây ra tai nạn giao thông có thể bị xử lý hình sự hoặc xử phạt vi phạm hành chính, tùy thuộc yếu tố lỗi và mức độ thiệt hại của người bị hại.
Điều 202 Bộ luật Hình sự (BLHS) năm 1999 (sửa đổi, bổ sung năm 2009) quy định: Người nào điều khiển phương tiện giao thông đường bộ mà vi phạm quy định về an toàn giao thông đường bộ, gây thiệt hại cho tính mạng hoặc gây thiệt hại nghiêm trọng cho sức khoẻ, tài sản của người khác, thì bị phạt tiền từ năm triệu đồng đến năm mươi triệu đồng, cải tạo không giam giữ đến ba năm hoặc phạt tù từ sáu tháng đến năm năm.
Theo Nghị quyết số 02/2003/NQ-HĐTP ngày 17.4.2003 của Hội đồng thẩm phán TAND Tối cao quy định về các tình tiết “gây thiệt hại nghiêm trọng”, “gây hậu quả rất nghiêm trọng”, “gây hậu quả đặc biệt nghiêm trọng” quy định tại Điều 202 Bộ luật Hình sự như sau: 4.1. Người điều khiển phương tiện giao thông đường bộ mà vi phạm quy định về an toàn giao thông đường bộ nếu chỉ căn cứ vào thiệt hại xảy ra, thì gây thiệt hại cho tính mạng hoặc gây thiệt hại nghiêm trọng cho sức khoẻ, tài sản của người khác thuộc một trong các trường hợp sau đây phải chịu trách nhiệm hình sự theo khoản 1, Điều 202 Bộ luật Hình sự: …b. Gây tổn hại cho sức khoẻ của một đến hai người với tỷ lệ thương tật của mỗi người từ 31% trở lên; … d. Gây tổn hại cho sức khoẻ của một người với tỷ lệ thương tật từ 21% đến 30% và còn gây thiệt hại về tài sản có giá trị từ ba mươi triệu đồng đến dưới năm mươi triệu đồng;
Do đó, việc cơ quan công an có khởi tố vụ án, khởi tố bị can với anh bạn hay không còn phụ thuộc vào mức độ thương tật của người bị anh trai bạn tông phải. Trường hợp nếu anh bạn không bị truy cứu trách nhiệm hình sự, anh của bạn sẽ bị xử phạt hành chính và phải bồi thường cho người bị hại. Việc bồi thường cho nạn nhân bao nhiêu phụ thuộc vào nhiều yếu tố, nhưng quan trọng nhất là dựa vào sự thỏa thuận giữa người gây ra tai nạn và người bị tai nạn. Trong trường hợp nếu không thỏa thuận được, thì việc bồi thường sẽ do tòa án phán xét dựa trên các yếu tố như: Chi phí điều trị, phục hồi chức năng, chăm sóc sức khỏe hợp lý, thu nhập thực tế bị mất hoặc bị giảm sút của người bị thiệt hại, chi phí hợp lý và phần thu nhập thực tế bị mất của người chăm sóc người bị thiệt hại trong thời gian điều trị, khoản tiền bù đắp tổn thất về tinh thần do sức khoẻ bị xâm phạm...
