Nam Định: Người lưu giữ nét đẹp truyền thống trong lòng phố cổ Thành Nam

Nằm trong trung tâm TP.Nam Định, vị trí của phố Hai Bà Trưng ngày hôm nay chính là những tuyến phố Hàng Thiếc, Hàng Đàn, Hàng rượu, Hàng Thêu nức tiếng của đất Thành Nam khi xưa. Trong đó, dáng dấp của một Hàng Thêu sầm uất vẫn còn ẩn hiện qua những cửa hiệu may vá, thêu thùa dưới những nếp nhà cổ.

Trên con phố nhiều dấu ấn lịch sử ấy, ông Trần Anh Phong được biết đến là người có nghề gia truyền làm đầu lân, sư tử đẹp và độc đáo, với tay nghề đã “thử lửa” qua 4 thế hệ.

Những ngày này, khi tết Trung thu đang đến gần, ngoài những đại lý đến lấy hàng thì người dân trong phố, hay dưới các huyện cũng biết tiếng, đến tận nhà để đặt đầu lân cho thôn, tổ dân phố. Do vậy, công việc làm đầu lân, sư tử của gia đình ông Phong dù đã chuẩn bị từ nhiều tháng trước cũng vẫn tất bật suốt ngày đêm. Những chiếc đầu lân cũng được xếp đầy, sáng rực cả một góc nhà.

Để hoàn thiện một bộ đầu lân sư tử phải trải qua rất nhiều công đoạn như lên khung, may vải, làm mắt, trang trí…

Khung là phần cốt lõi của đầu lân sư tử, phải đảm bảo 2 yếu tố tiên quyết, nhẹ và chắc chắn, bên cạnh đó quá trình lên khung cũng là quá trình định hình về hình dáng của đầu lân.

Khung đầu lân thường được chế tác bằng tre, cật tre già được vót mỏng, phơi khô, rồi lại luộc qua bằng nước muối cho thật dẻo.

Người làm khung vừa phải khéo tay, vừa có kỹ năng tốt để uốn nắn các thanh tre, không có khuôn như hình thức tạo đầu lân bằng đắp giầy bồi trực tiếp vào khuôn đúc.

Vài chục năm trước, đầu lân, sư tử quét sơn rất hút hàng nhưng vài năm trở lại đây sản phẩm này đòi hỏi sự tìm tòi nghiên cứu công phu, tỉ mỉ hơn như dán giấy thiếc, vải kim sa, lông vũ, mắt lân… mới thu hút được khách.

Là những người hiếm hoi trong phố cổ Nam Định còn bám trụ với nghề, nên năm nào vào dịp Trung thu cơ sở sản xuất của ông Phong cũng được đón những vị khách từ các huyện và tỉnh thành lân cận tìm tới mua hàng. Ông Phong lý giải: Mỗi chiếc đầu lân, sư tử này đều được làm thủ công nên chúng đều không hề giống y đúc nhau. Giá cả cũng hợp lý nên bán rất chạy.

Dù đã sắp bước vào độ tuổi gần 60, nhưng ông Trần Anh Phong vẫn miệt mài, cần mẫn với nghề làm đầu lân sư tử truyền thống. Niềm đam mê cùng sự sáng tạo đã giúp ông tạo ra những sản phẩm đủ sức cạnh tranh với thị trường. Những đầu lân, sư tử luôn toát lên vẻ uy nghi, "hồn vía" của linh vật sống động, đây là nét đặc trưng riêng, độc đáo của sản phẩm đầu lân sư tử của gia đình ông Phong so với các nơi khác.

Ông Phong tâm sự, mặc dù những người đang gìn giữ nghề làm đồ chơi dân gian truyền thống không còn nhiều, nhưng tôi tin sự miệt mài, tâm huyết của người làm nghề sẽ góp phần lưu giữ nét tinh hoa trong Tết trung thu. Để vẫn còn đó nét trung thu cổ truyền…