Chúng ta có những bài học lớn, rất lớn, và cũng rất đắt về những đại dự án mà hẳn nhiên cái tên Cát Linh- Hà Đông sẽ còn bia đá tạc ghi.
Từ 552 triệu USD, dự án đường sắt trên cao Cát Linh- Hà Đông đã đội vốn lên đến 891,92 triệu USD. Chậm tiến độ cả thập kỷ. Chưa kể 98,35 triệu USD mà Hà Nội sẽ phải bỏ ra để... vận hành. Chưa tính chi phí “100 triệu đồng mỗi ngày” cho các thiết bị điện, đường ray. Chưa kể 14,5 tỉ đồng mỗi năm để kích cầu giá vé.
Và, chưa hề tính khoản lãi mẹ lãi con phải trả mỗi năm lên tới hơn 650 tỉ đồng.
Tất nhiên, Cát Linh - Hà Đông là Cát Linh - Hà Đông, Long Thành là Long Thành, nhưng nhắc lại câu chuyện Cát Linh chỉ để thấy bài học không bao giờ thừa, chỉ để nhắc rằng đồng nghĩa với hai chữ “tiến độ” là tiền. Rất nhiều tiền.
Hôm nay, siêu dự án sân bay Long Thành được khởi công với rất nhiều kỳ vọng. Kỳ vọng về một sân bay lớn nhất khu vực. Kỳ vọng về một động lực tăng trưởng mới cho vùng Đông Nam Bộ, góp phần từ 3-5% tăng trưởng GDP của đất nước.
Nhưng nói đi cũng phải nói lại. Tiến độ vẫn là một trong những câu chuyện sẽ gây không ít đau đầu.
Cho dù mất đúng 1 thập kỷ để hoàn thiện các thủ tục đầu tư, nhưng hồi giữa năm, báo cáo Chính phủ cho biết tiến độ thẩm định, trình duyệt Dự án giai đoạn 1 đã chậm đến 3 tháng. Lý do là vì... COVID-19 khiến “cơ quan chức năng” không thể họp trực tiếp.
Ngay cả khâu mặt bằng cũng vậy. Còn nhớ trong một cuộc họp, chính Bộ trưởng Nguyễn Văn Thể đã bày tỏ nỗi lo “không có mặt bằng, chúng tôi không làm được gì cả”.
Thủ tướng từng đích thân thị sát thúc đẩy giải ngân vốn đầu tư công và tiến độ giải phóng mặt bằng ở Đồng Nai hồi tháng 7 năm nay với sự quyết liệt: “Ai không làm thì đứng qua một bên, để những người khác làm, xử lý vấn đề mặt bằng dứt điểm”.
Công trình, dự án nào cũng vậy thôi. Mỗi một ngày chậm tiến độ là mất thêm một ngày cơ hội. Mỗi ngày chậm tiến độ, là tiền không tiêu được, trong khi lãi mẹ thì đẻ lãi con.
Chúng ta có nhiều, rất nhiều bài học đắt đỏ, từ Cát Linh - Hà Đông cho đến thép Thái Nguyên, nhiệt điện Thái Bình…
Với mức đầu tư giai đoạn 1 gần 110 ngàn tỉ, một ngày chậm tiến độ quy tiền dự án siêu sân bay này sẽ mất bao tiền?
Sẽ là một con số không tưởng tượng được và cũng không thể đựng trong bao mà được đâu.
Chủ tịch ACV Lại Xuân Thanh sáng nay vừa phát biểu rồi, rằng đây là dự án trọng điểm quốc gia nên tiến độ và chất lượng dự án sẽ được thực hiện ở mức cao nhất.
Dân coi đó là một cam kết. Dân sẽ nhớ.
