Mới đây, Chính phủ yêu cầu Bộ Công Thương khẩn trương xây dựng cơ chế áp dụng giá điện 2 thành phần. Động thái này được cho là tiến một bước để giá điện sẽ được tính đúng, tính đủ hơn.
Theo các chuyên gia ngành điện, giá điện một thành phần, tức là chỉ tính phần điện năng như hiện đang được áp dụng tại Việt Nam có ưu điểm là đơn giản, nhưng không phản ánh đúng chi phí người tiêu dùng gây ra cho hệ thống.
Chính vì thế, việc áp dụng giá điện hai thành phần, theo công suất và điện năng tiêu thụ sẽ đưa ra tín hiệu đúng cho cả bên sản xuất điện và bên tiêu thụ điện để nâng cao hiệu quả kinh tế từ việc phân bổ, cũng như sử dụng nguồn lực hợp lý. Trong đó, khách hàng sử dụng điện cho mục đích sản xuất, kinh doanh có được sự công bằng hơn. Đồng thời, việc cơ cấu nhu cầu sử dụng điện hợp lý sẽ tạo sức hút các nhà đầu tư tham gia phát triển điện LNG, thủy điện tích năng, đem lại lợi ích cho nền kinh tế.
Như vậy có thể nói đưa ra cơ chế giá điện hai thành phần, đầu tiên là sẽ giải được bài toán khó cho cấu thành giá điện hiện nay, khi mà điện tăng giá, doanh nghiệp kinh doanh điện vẫn lỗ. Ở giai đoạn thí điểm, đối tượng sử dụng điện được áp dụng là khách hàng sử dụng điện cho mục đích sản xuất, kinh doanh. Khả năng đối tượng này sẽ chịu mức giá cao hơn là rất lớn vì cơ chế giá điện hai thành phần được xem như biện pháp quản lý nhu cầu phụ tải tự nhiên.
Câu hỏi là người dân liệu có bị tác động khi giá điện (hai thành phần) tăng, nâng giá thành đầu vào cho các sản phẩm ra thị trường từ đó tạo ra một đợt tăng giá mới và áp lực lên chỉ số lạm phát?
Không dễ để trả lời câu hỏi này. Đối với giá điện, quan điểm của Chính phủ là rất rõ ràng: Chính sách về giá điện "cần khẩn trương làm nhưng phải phù hợp với nền kinh tế, thu nhập người dân. Giá điện của nước ta không thể giống nước phát triển. Giá quá cao thì người dân, doanh nghiệp và nền kinh tế không chịu được. Bộ Công Thương phải suy nghĩ thấu đáo, điều hành không giật cục, dung hoà được lạm phát và tăng trưởng, tức là vừa phải đẩy mạnh sản xuất, nhưng kiểm soát được lạm phát".
Việc đưa ra giá điện hai thành phần có mục đích là đảm bảo an ninh năng lượng, góp phần thực hiện quy hoạch điện VIII. Song dù thế nào thì yêu cầu cao nhất vẫn phải là “phù hợp với nền kinh tế, thu nhập người dân”.
