Những đề cương nhiệm vụ này thường nghe rất hoành tráng, có tầm nhìn cả chục năm, thậm chí vài chục năm. Cũng giống như trồng cây gây rừng, phủ xanh đất trống đồi trọc, đọc xong các chương trình thì tưởng tượng Việt Nam vài chục năm sau rừng nhiều hơn phố.
Nhưng thực tế khác xa với lý thuyết, bởi vì khi các “chuyên gia” đang ngồi viết chuyên đề bảo vệ rừng trong phòng máy lạnh thì ngoài kia rừng bị phá từng ngày. Khi các dự án trồng rừng còn trên giấy thì rừng xưa đã khép, hàng ngàn hécta rừng biến mất, chỉ còn trơ ra những đồi trọc, những mảnh đất rừng trơ trọi xác xơ.
Trở lại chuyện ở Quảng Trị, khi UBND tỉnh ra quyết định đề cương đánh giá tác động của các dự án điện gió đến môi trường, thì trên thực tế đã có 19 dự án điện gió với công suất quy hoạch 723,2MW, công suất phát điện thương mại 671,1MW đã hoàn thành, đưa vào vận hành.
Ngoài ra, hiện có 12 dự án điện gió đang trong quá trình thi công.
Các dự án điện gió trên đã bạt bao nhiêu ngọn đồi, trọc hóa bao nhiêu hécta đất, hãy đi đến nơi sẽ thấy mối nguy của sạt lở khi mưa bão đến. Chưa kể, ngoài cảnh báo về môi trường, đã có những cảnh báo về “loạn điện gió” như “loạn điện mặt trời”.
Những dự án điện gió đã hoàn thành đưa vào vận hành và những dự án đang thi công ở Quảng Trị đã xẻ núi, bạt đồi, gây sạt lở. Các dự án đó triển khai trên những đồi cao, bản làng của bà con các dân tộc ở phía dưới, ruộng nương, đường sá bị bồi lấp, ảnh hưởng tới đời sống, sinh hoạt, sinh kế của người dân.
Tất nhiên khi cấp phép cho từng dự án, chính quyền địa phương phải thông qua bước bắt buộc về báo cáo đánh giá tác động môi trường. Nhưng với hàng chục dự án điện gió cùng triển khai, thì tác động về môi trường lại ở một mức độ khác, cần phải có cái nhìn bao quát hơn, có đánh giá tổng quát mới có kết quả chính xác về tác động đến môi trường ở phạm vi tổng thể.
Quảng Trị hay địa phương nào muốn trở thành trung tâm năng lượng của miền Trung cũng đều đáng ủng hộ, nhưng phải tính thật chắc chắn về bảo vệ môi trường. Nếu không, thì khi thu được một đồng tiền từ điện gió, coi chừng phải mất trăm đồng bù đắp cho những tổn thất do thiên tai gây ra.
