Ngày mai 9.4, Thủ tướng Nguyễn Xuân Phúc sẽ có buổi đối thoại với nông dân. Buổi đối thoại lần đầu tiên và hẳn nhiên đang được đặt rất nhiều kỳ vọng để tháo gỡ những khó khăn cho lực lượng lao động chiếm hơn 70% dân số cả nước.
Chỉ vài ngày trước cuộc gặp này, một thông tin từ Hội nghề cá Việt Nam đã công bố một con số giật mình: Trong 5 năm qua, đã có 83 loài hải sản không còn bắt gặp ở vùng biển Việt Nam trong đó, nhóm hải sản tầng đáy giảm tới 42% trữ lượng.
Mới tinh, cá chết dạt bờ suốt dọc 5km bờ biển các xã Triệu An, Triệu Vân của huyện Triệu Phong và Gio Hải, Gio Linh, tỉnh Quảng Trị.
Cơ quan chức năng hầu như chỉ nhìn thấy thủ phạm ngư dân. Nào là từ 46.000 chiếc tàu nhỏ đa phần đánh bắt bằng các biện pháp mang tính hủy diệt “xung điện”, “mắt lưới tàn sát”, mò vét ngay cả vùng, mùa sinh trưởng... Nhưng còn có rất nhiều nguyên nhân khác cũng nguy hiểm không kém. Và còn là việc các con tàu sắt hoặc đang nằm bờ.
Ở Quảng Nam, chủ 13 tàu sắt đóng theo Nghị định 67 đang ở vào tình trạng nằm bờ suốt nhiều tháng do “không có khả năng trả nợ”.
Ở Khánh Hòa, 11 ngư dân vừa viết đơn kêu cứu khi kỳ thanh toán nợ có khi lên tới 330 triệu đồng.
Ở Bình Định, số tàu nợ quá hạn ngân hàng quá lớn, ảnh hưởng đến hiệu quả của chính sách. Hiện, toàn tỉnh Bình Định có 41 chủ tàu bị nợ quá hạn gốc và lãi ngân hàng; trong đó có 20 trường hợp tàu cá vỏ thép bị hư hỏng phải nằm bờ sửa chữa. Và vừa hôm qua, số tiền bồi thường đã bị mặc cả từ 5,3 tỷ đồng xuống còn 881 triệu đồng/ 5 tàu. Vì quá ngán ngẩm với những cuộc họp bàn, kiện tụng phía các ngư dân đành bấm bụng, gật đầu nhận tiền cho xong chuyện.
Ngư dân kêu. Rồi doanh nghiệp đóng tàu cũng kêu dân không chịu nhận tàu.
Rõ ràng, chủ trương đóng tàu sắt để tạo điều kiện cho ngư dân vươn khơi xa là một chủ trương rất đúng. Nhưng việc thực hiện, từ vay vốn, giải ngân, cho đến đóng tàu... đang cho thấy có quá nhiều vướng mắc.
Tình trạng các loài hải sản ven bờ biến mất không thể chấm dứt nếu những nhùng nhằng quanh những con tàu khơi xa không thể giải quyết dứt điểm.
Thủ tướng đã từng tuyên bố đóng cửa rừng, một quyết sách được ca ngợi là đúng đắn, để gìn giữ những tài nguyên đất nước vốn còn lại không nhiều. Và giờ đây, biển bạc cũng cần có một động thái khẩn cấp không kém.
