Trước mắt là Vinpearl Air, sắp tới là Viettravel Airlines, lúc đó chúng ta sẽ có tới 7 hãng hàng không hoạt động trên thị trường.
Về tuyến đường sắt cao tốc Bắc - Nam, GS Trần Văn Thọ - thành viên Tổ Tư vấn kinh tế của Thủ tướng Nguyễn Xuân Phúc - đưa ra nhận định: “Chưa nên nghĩ đến dự án đường sắt cao tốc 58,7 tỉ USD tốn kém, nhiều rủi ro, nhiều bất định và kèm theo là phải hy sinh nhiều dự án cấp thiết, quan trọng hơn đối với công cuộc phát triển của đất nước”.
Đúng là một con số quá lớn, cho nên nhiều ý kiến phân tích sẽ khó có thể mang lại hiệu quả từ dự án này. Rất khó để thu tiền vé đủ để vận hành hệ thống, nói chi đến có lãi để bù cho khoản đầu tư khổng lồ này, xin lưu ý, tàu chạy nhanh là một việc, nhưng hiệu quả hay không lại là việc cần hơn.
Giáo sư Trần văn Thọ chỉ ra một điều rất đáng quan tâm, đó là hành khách Hà Nội - TP Hồ Chí Minh chủ yếu đi vì công việc, nên họ sẽ chọn phương tiện máy bay. Những tuyến đường gần như Hà Nội - Vinh, Sài Gòn - Nha Trang có thể đi tàu, nhưng lượng khách quá ít. Cho nên, nếu xây đường sắt cao tốc mà chỉ khai thác vài chục phần trăm công suất thì quá lãng phí.
Trong lúc đó, hàng không tăng trưởng quá ngoạn mục, năm 2018 vận chuyển của các hãng hàng không Việt Nam đạt trên 50 triệu hành khách tăng 14% và gần 400 nghìn tấn hàng hóa tăng 26% so với năm 2017. 6 tháng đầu năm 2019 đạt xấp xỉ 27 triệu hành khách tăng 7,7%.
Tuy có tình trạng hoãn, hủy chuyến, nhưng hàng không Việt Nam có tỉ lệ đúng giờ thuộc top đầu thế giới. Cụ thể, các hãng hàng không Mỹ có tỉ lệ đúng giờ 79,48%, trong khi Jetstar 81,5%, Vietjet 84,2%, Vietnam Airlines 89,2%. Một yếu tố cực kỳ quan trọng, hơn 20 năm qua, Việt Nam vận chuyển hàng không dân sự tuyệt đối an toàn.
Vậy thì đầu tư cho hàng không là điều cần tính tới. Tư nhân bỏ tiền mua máy bay, nhà nước không tốn một cắc. Đường trên trời vô số, không phải tốn một xu để xây. Việc còn lại là xây dựng hạ tầng hàng không, hãy xã hội hóa, tư nhân tham gia, nhà nước không phải bỏ vốn nhiều, nếu có bỏ cũng thu hồi nhanh.
Các hãng hàng không vận chuyển càng nhiều khách, đóng góp cho ngân sách càng nhiều. Việc mà nhà nước cần làm là tạo chính sách hiệu quả nhất để hàng không phát triển.
Nếu so sánh hai bài toán đầu tư đường sắt cao tốc và hàng không, sẽ thấy rõ bên nào lợi thế.
