TS.BS Lê Minh Châu - nguyên Phó trưởng khoa Khám bệnh – Bệnh viện Phụ sản Trung ương, hiện là chuyên gia sản phụ khoa – Bệnh viện Medlatec cho biết, có rất nhiều nguyên nhân dẫn đến vô sinh ở nam giới nhưng nguyên nhân chủ yếu là do thiểu tinh, hoặc không có tinh trùng như bất thường cấu trúc và số lượng nhiễm sắc thể, bao gồm cả nhiễm sắc thể giới tính. Đặc biệt, sự thay đổi thói quen, lối sống hay môi trường công việc trong xã hội hiện nay cũng là nguyên nhân khiến vô sinh ở nam giới gặp nhiều hơn.
Những nam giới văn phòng ngồi làm việc quá lâu, thường xuyên hút thuốc lá, uống rượu bia, làm việc trong môi trường tiếp xúc nhiều với hóa chất như phun thuốc trừ sâu; hay làm trong môi trường, nhiệt độ nóng,… có thể làm tổn thương cấu trúc di truyền của tinh trùng, suy giảm chất lượng và số lượng tinh trùng so với người bình thường bởi các yếu tố trên khiến bộ phận sinh dục của họ bị làm nóng.
Nhiều nghiên cứu cũng chỉ ra uống nhiều rượu có thể làm giảm số lượng tinh trùng. Nó làm tổn thương tới sự chế tiết testosterol do rượu làm tăng quá trình phân hủy hormone này và biến đổi ngược lại thành estrogen và làm giảm ham muốn tình dục sau này. Ngoài ra, việc mặc quần bó sát với cơ thể sẽ làm cho nhiệt độ vùng tinh hoàn tăng, ảnh hưởng đến quá trình sinh sản tinh trùng.
PGS. TS Phan Thị Hoan, Bộ môn Y Sinh học - Di truyền, Đại học Y Hà Nội trong báo cáo “Đánh giá tỉ lệ đứt gãy DNA tinh trùng ở nam giới vô sinh” cho biết, có khoảng 10% nam giới vô sinh có kết quả tinh dịch đồ bình thường, nguyên nhân vô sinh do đứt gãy DNA tinh trùng. Đứt gãy DNA tinh trùng làm giảm khả năng thụ tinh, giảm chất lượng phôi thai, từ đó làm giảm hiệu quả điều trị vô sinh. Hiện nay, xét nghiệm Halosperm được dùng để đánh giá độ đứt gãy và tìm nguyên nhân vô sinh hiếm muộn ở nam giới có tinh dịch đồ bình thường và cả bất thường để từ đó tiên lượng cho các phương pháp hỗ trợ sinh sản.
Ngoài ra, các chuyên gia cũng chỉ ra, vô sinh còn chịu ảnh hưởng của tính di truyền. TS.Bs Nguyễn Khắc Hân Hoan, khoa Xét nghiệm Di truyền Y học (Bệnh viện Từ Dũ) cho biết, nếu nam hoặc nữ giới trong gia đình có tiền sử bất thường di truyền đều có nguy cơ bị vô sinh. Tuy nhiên, lại ít người biết rằng, nguyên nhân vô sinh ảnh hưởng phần lớn do yếu tố di truyền. Khoảng 50% cặp vô sinh do nam giới, trong đó nguyên nhân do gen và nhiễm sắc thể chiếm 10-15% vô sinh nam. Vô sinh nam do gen Y gây xóa gen AZF (viết tắt của Azoospermia Factor) chính là yếu tố làm giảm hoặc không tạo tinh trùng…
Khi tinh trùng không đáp ứng đủ số lượng sẽ là những yếu tố gây khó khăn cho quá trình thụ thai. Đây cũng là nguyên nhân di truyền gây vô sinh hàng đầu ở nam giới. Xét nghiệm gen AZF được chỉ định đối với trường hợp không có hoặc ít tinh trùng trong tinh dịch, trước khi phẫu thuật điều trị giãn tĩnh mạch tinh, anh trai hoặc em trai ruột có tiền sử phát hiện bất thường đoạn AZF.
Hiện tỷ lệ vô sinh trên thế giới trung bình từ 6%-12%. Tại Việt Nam, tỷ lệ này là khoảng 7,7%, nghĩa là có từ 700.000 đến một triệu cặp vợ chồng vô sinh, trong đó vô sinh nguyên phát là 3,9% và vô sinh thứ phát là 3,8%. Tình trạng vô sinh hay bất thường thai sản đang rất báo động.
