Nốt ruồi là gì?
Nốt ruồi là những nốt nhỏ sậm màu (đen hoặc nâu), có hình tròn hoặc bầu dục, xuất hiện đơn lẻ hoặc theo từng nhóm nhiều nốt liền kề nhau ở trên da. Mỗi người có trung bình khoảng 10 - 40 nốt ruồi trên cơ thể. Đa số các nốt là lành tính, song cũng có một số nguy cơ ác tính, bị "ác tính hóa" do nằm ở các vị trí cọ xát trên cơ thể hoặc vị trí tiếp xúc với ánh sáng mặt trời và hóa chất.
Các nốt ruồi nằm ở vùng cọ xát như ở khu vực quai áo, cạp quần, vùng cổ, nguy cơ biến tính cao do thường xuyên bị cọ xát, thậm chí gây chảy máu. Đặc biệt, ung thư tế bào hắc tố gặp nhiều nhất là các tổn thương nằm ở lòng bàn tay và bàn chân.
Nguy cơ bị nốt ruồi ác tính
Những người thường xuyên tiếp xúc với ánh sáng mặt trời, đặc biệt là ánh sáng cường độ mạnh nguy cơ mắc bệnh tăng lên và nguy cơ này cũng tăng dần theo tuổi.
Người tiếp xúc với hóa chất độc hại, nhiễm độc Arsenic (thạch tín).
Các nốt ruồi ở vùng cọ xát: Lòng bàn tay bàn chân, cạp quần, quai áo…
Người có tiền sử gia đình mắc ung thư hắc tố có nguy cơ mắc nốt ruồi ung thư hóa cao hơn.
Các dấu hiệu của nốt ruồi ác tính
Có 5 dấu hiệu nhận biết nốt ruồi có nguy cơ ác tính, theo nguyên tắc “ABCDE” như sau:
A (asymmetry) - Nốt ruồi không đối xứng: Thông thường nốt ruồi có hình tròn và bầu dục, hai bên đối xứng nhau, nhưng với nốt ruồi có nguy cơ ác tính thì hai phía không đối xứng.
B (border) – Bờ tổn thương không đều: Các nốt ruồi lành tính có đường viền mềm mại, tròn nhưng nốt ruồi ác tính lại có viền như hình bản đồ, khúc khuỷu, không đều.
C (color) - Màu sắc không đồng nhất: Thay vì chỉ có màu nâu hay đen, nốt ruồi có nguy cơ ác tính có chỗ đậm, nhạt, chỗ đen, nâu hoặc mất sắc tố.
D (diameter) - Kích thước lớn: Nốt ruồi thông thường có đường kính thường dưới 6mm (to khoảng như đầu tẩy của cây bút chì). Các nốt ruồi có đường kính trên 6mm được đánh giá có yếu tố nguy cơ.
E (enlarging) - Phát triển bất thường: Kích thước một nốt ruồi bình thường tăng chậm, có khi mất 10 năm để tăng một vài mm, cuối cùng không phát triển. Với nốt ruồi có nguy cơ ác tính, thời gian chuyển từ kích thước nhỏ tới lớn rất ngắn, có thể chỉ trong vài tháng.
Tầm soát phòng tránh nguy cơ ung thư da
Khi phát hiện có các nốt ruồi bất thường trên da, đặc biệt là ở những vị trí hay tiếp xúc với ánh sáng mặt trời hoặc các vị trí dễ cọ xát (lòng bàn tay, bàn chân), bạn cần chủ động đi khám chuyên khoa da liễu, nốt ruồi bất thường xuất hiện có thể là dấu hiệu của khối u hoặc ung thư da.
Bạn cũng nên tập kiểm tra tại nhà, có thể nhờ người thân kiểm tra hoặc sử dụng gương soi. Dùng 1 tấm gương nhỏ hoặc đứng trước 1 tấm gương lớn để xem kỹ, rõ các nốt ruồi trên da hơn.
Bệnh nhân nên đến cơ sở y tế uy tín khám đánh giá tổn thương khi có một trong những dấu hiệu, càng nhiều triệu chứng thì nguy cơ ác tính càng cao, để được khám và tư vấn cẩn thận, tránh những biến chứng nặng hơn của bệnh.
