Tròn 20 năm trước, 4 người bạn cùng lớp, hai ở chùa học làm thiền sư, hai ở dưới đời cùng chui rúc, trú ngụ uống rượu làm thơ, trốn chạy nợ nần trong căn nhà trọ ở khuôn viên phủ Tùng Thiện Vương Miên Thẩm bên bờ An Cựu, Huế.
Bấy nay, ai cũng ngỡ là mình một thời được sống với một trong những nhà thơ lớn nhất của triều Nguyễn. Nhưng đến khi trở lại, căn nhà trọ năm nao giờ đã là nhà di sản cửa đóng then cài mới giật mình hóa ra suốt mấy năm trời mình “ăn ngủ” với nơi thờ vua Minh Mạng. Còn Tùng Thiên Vương Miên Thẩm, ngài ngự ở nhà sau.
Trong căn nhà này đã thành di tích ấy, một đêm đông xứ Huế, 4 người bạn thơ cùng lớp đã ước hẹn với nhau rằng: Sau khi rời giảng đường mỗi người một phương, một năm tháng nào đó, họ sẽ cùng in chung với nhau một tập thơ. Và trước khi lời hẹn này thành hiện thực, không ai trong số họ được phép in bất kỳ ấn phẩm nào cho riêng mình.
Và họ cứ thế chờ, hẹn nhau qua năm tháng…
Thầy giáo cũ, nay đã nghỉ hưu khó nhọc bảo suốt những năm tháng ở khoa Văn Trường Đại học Tổng hợp Huế (nay là Đại học Khoa học) kể từ khóa đầu tiên sau ngày đất nước thống nhất, lần đầu tiên thầy thấy một lời thề hẹn in thơ chung và sau đúng 20 năm mới thành sự thật. Kể cũng là việc khó ở đời bởi thời nào cũng dễ chi kiếm ra một người biết thật lòng khen thơ bạn mình. Đằng này những 4 ông nhà thơ cùng trộn trạo với nhau trong gần trăm trang giấy…
Thầy nữa là nhà thơ, nhà phê bình còn cao hứng gọi 4 người bạn là “4 chàng thơ hình như mơ hồ nhận ra Thượng đế đã chết của Nitzsche” khiến “4 chàng” ngơ ngác nhìn nhau bảo “đúng là thầy mình”.
Nhưng họ bảo đó chỉ là “một niềm vui” và không cần cả tên mình lên trang bìa như lời tít đơn giản của tập thơ lạ xưa giờ chưa từng thấy.
* “Một niềm vui” - tập thơ của 4 tác giả: Trần Lý Khánh, Bùi Long, Trương Đức Tới, Hứa Văn Đông. NXB Thuận Hóa 2018.
