Trong căn phòng tối ở bệnh viện quận Bács-Kiskun tại Hungary, tiến sĩ Éva Ambrózay - bác sĩ có hơn 20 năm kinh nghiệm chụp X-quang đang làm việc tại bệnh viện này - nhìn chăm chú vào màn hình máy tính đang hiển thị phim chụp X-quang tuyến vú của bệnh nhân.
Hai bác sĩ chụp X-quang trước đó cho biết, không có bất kì dấu hiệu nào trên phim chụp cho thấy cho thấy bệnh nhân bị ung thư vú.
Nhưng tiến sĩ Ambrózay đang xem xét kỹ một số khu vực được khoanh tròn màu đỏ - nơi phần mềm trí tuệ nhân tạo đánh dấu là có khả năng là ung thư.
“Đây là một cái gì đó” - bà nói. Tiến sĩ nhanh chóng yêu cầu người phụ nữ quay trở lại để làm sinh thiết trong tuần tiếp theo.
Những tiến bộ trong trí tuệ nhân tạo đang bắt đầu mang lại những bước đột phá trong sàng lọc ung thư vú bằng cách phát hiện các dấu hiệu mà bác sĩ bỏ sót.
Cho đến nay, công nghệ này đang cho thấy khả năng phát hiện ung thư ngang bằng với các bác sĩ chụp X-quang, thậm chí có khả năng phát hiện tốt hơn.
Đây là một trong những dấu hiệu hữu hình nhất về cách AI có thể cải thiện sức khỏe cộng đồng cho tới thời điểm hiện tại, New York Times nhận định.
Hungary - nơi có chương trình sàng lọc ung thư vú phát triển mạnh mẽ - là một trong những cơ sở thử nghiệm lớn nhất cho công nghệ sàng lọc AI cho bệnh nhân.
Các hệ thống AI được triển khai từ năm 2021 tại 5 bệnh viện và phòng khám có 35.000 lượt khám mỗi năm của Hungary. Hiện AI đang giúp bác sĩ tại những bệnh viện này kiểm tra các dấu hiệu ung thư mà bác sĩ X-quang có thể đã không chú ý.
Các phòng khám và bệnh viện ở Mỹ, Anh và Liên minh châu Âu cũng đang bắt đầu thử nghiệm hoặc cung cấp dữ liệu để giúp phát triển hệ thống này.
Tuy nhiên, các bác sĩ và nhà phát triển AI phát hiện ung thư vú cho biết, việc sử dụng rộng rãi công nghệ này vẫn gặp nhiều trở ngại. Các thử nghiệm lâm sàng cần được thực hiện bổ sung trước khi hệ thống này có thể được áp dụng rộng rãi hơn.
Theo các bác sĩ X-quang, công nghệ này cũng phải chứng minh khả năng cung cấp kết quả chính xác với phụ nữ ở mọi lứa tuổi, sắc tộc và thể trạng.
Ngoài ra, hệ thống trí tuệ nhân tạo này cũng phải được chứng minh rằng có thể nhận ra các dạng ung thư vú phức tạp hơn hay giảm thiểu các kết quả dương tính giả.
Đã có cuộc tranh luận về việc các công cụ AI có thay thế các bác sĩ X-quang hay không khi các nhà sản xuất công nghệ phải đối mặt với sự giám sát của cơ quan quản lý và sự phản đối từ một số bác sĩ và tổ chức y tế.
Nhiều chuyên gia cho rằng, công nghệ này sẽ chỉ có hiệu quả và được bệnh nhân tin tưởng nếu được sử dụng bằng cách kết hợp với các bác sĩ đã được đào tạo.
Năm ngoái, Kheiron - công ty phần mềm phát triển hệ thống trí tuệ nhân tạo hỗ trợ các bác sĩ chụp X-quang phát hiện các dấu hiệu ban đầu của ung thư - thử nghiệm trên hơn 275.000 trường hợp ung thư vú. Kết quả là, phần mềm AI của Kheiron phát huy hiệu quả khi đọc các phim chụp tuyến vú sau các bác sĩ chụp X-quang.
Công nghệ này cũng cắt giảm ít nhất 30% khối lượng công việc của các bác sĩ X-quang khi giảm số lượng tia X mà các bác sĩ cần đọc.
Theo kết quả từ một phòng khám ở Hungary năm 2022, công nghệ AI này giúp tăng tỉ lệ phát hiện ung thư lên 13% vì nhiều khối u ác tính đã được xác định.
Dịch vụ Y tế Quốc gia của Scotland, Dịch vụ Y tế Quốc gia của Anh, bệnh viện Đại học Oulu ở Phần Lan cũng có kế hoạch áp dụng công nghệ phát hiện ung thư của Kheiron vào thực tế.
