Báo cáo gần đây nhất ngày 9.8 của Ủy ban Liên chính phủ về Biến đổi khí hậu (IPCC) đã khẳng định đợt gió mùa năm 2021 diễn biến khó lường, mang dấu ấn của biến đổi khí hậu.
Các chuyên gia cho biết, hiện tượng mưa bão nghiêm trọng trên toàn cầu thường xảy ra trung bình mỗi 10 năm một lần. Nhưng tần suất hiện diện của các sự kiện này sẽ tăng lên gần gấp đôi khi nhiệt độ Trái đất tăng thêm 2 độ C so với thời kỳ tiền công nghiệp. Nếu tăng thêm 4 độ C, khả năng xảy ra các sự kiện này sẽ còn cao hơn tới 2,7 lần.
IPCC lý giải: “Sự nóng lên toàn cầu tiếp tục được dự báo sẽ làm gia tăng thêm chu trình nước toàn cầu, bao gồm các thay đổi, lượng mưa theo mùa và mức độ nghiêm trọng của các hiện tượng hạn hán và lũ lụt”.
Theo mô hình dự báo của các chuyên gia Viện Nghiên cứu Quốc tế về Khí hậu và Xã hội của Đại học Columbia, Mỹ, trong 3 tháng cuối năm 2021, khu vực Thái Bình Dương có khả năng sẽ chứng kiến sự trở lại của hiện tượng La Niña. Dự báo lượng mưa cho mùa đông từ tháng 10 đến tháng 12.2021 tại Trung Đông và trung tâm Tây Nam Á ở mức dưới trung bình trong khi các khu vực Đông Nam Á sẽ gia tăng các điều kiện ẩm ướt nhiều hơn nhưng sẽ giảm dần từ sau tháng 12.
Trung Tâm Khí tượng ASEAN (ASMC) hôm 2.10 cũng cập nhật và đưa ra dự báo tương tự về tình hình khí hậu trong 3 tháng cuối năm ở khu vực Đông Nam Á.
Từ cuối tháng 9.2021, dải mưa gió mùa bắt đầu dịch chuyển xuống phía nam theo hướng xích đạo. Khi đợt gió mùa tháng 10 bắt đầu diễn ra, các điều kiện mưa bão, ẩm ướt hơn dự kiến sẽ dần hình thành.
Trong khoảng thời gian từ tháng 10 đến tháng 12.2021, gió đông nam và tây nam thịnh hành trong khu vực dự kiến sẽ suy yếu để nhường chỗ cho gió mùa đông bắc hoặc tây bắc. Lượng mưa lớn trên mức trung bình sẽ đổ bộ phần lớn khu vực Đông Nam Á, với lượng mưa cao nhất xảy ra cho phía đông Maritime Continent (bao gồm Indonesia, Philippines và Papua New Guinea).
ASMC cho biết, vùng biển nhiệt đới Thái Bình Dương chưa cho thấy các điều kiện La Niña rõ rệt, nhưng hầu hết các mô hình đều dự đoán La Niña sẽ dần hình thành từ tháng 10 trở đi. Hiện tượng lưỡng cực Ấn Độ Dương (IOD) âm tính sắp kết thúc và các mô hình dự đoán rằng nó sẽ trở về trung tính trước tháng 12.2021. IOD khi ở giai đoạn âm tính có xu hướng mang lại lượng mưa trên mức trung bình cho khu vực phía nam của Đông Nam Á vào thời điểm này trong năm trong khi các khu vực phía đông bắc Đông Nam Á lục địa được dự đoán sẽ có nhiệt độ thấp hơn mức bình thường.
Tại Việt Nam, theo các dự báo thời tiết mới nhất của Trung tâm Dự báo Khí tượng thuỷ văn quốc gia, trong tháng 10 sẽ có 2 - 3 đợt không khí lạnh làm nền nhiệt trung bình ban ngày ở Bắc Bộ xuống dưới 25 độ C. Mùa đông năm nay sẽ lạnh hơn, rét đậm, rét hại xuất hiện sớm. Dự báo từ nay cho tới hết năm 2021, trên khu vực Biển Đông còn có khả năng xuất hiện khoảng 5-7 cơn bão hoặc áp thấp nhiệt đới, trong đó có khoảng một nửa ảnh hưởng trực tiếp đến đất liền nước ta.
