Thị trường khí đốt khởi đầu tuần này với xu hướng tăng giá: Giá khí đốt Henry Hub tăng 26,4% lên 2,03 USD/MMBtu trong khi giá khí đốt hợp đồng tương lai tăng 5,5% trong phiên giao dịch ngày 29.4.
Giá khí đốt tăng dường như được kích hoạt bởi những lo ngại về việc chấm dứt dòng khí đốt của Nga - theo trang Oilprice.
Năm 2019, Nga và Ukraina đã ký thỏa thuận vận chuyển khí đốt qua đường ống kéo dài 5 năm để cung cấp khí đốt cho châu Âu.
Cả hai nước vẫn tiếp tục tôn trọng hợp đồng mặc dù Nga tiến hành chiến dịch quân sự ở Ukraina trong hai năm nay. Nhưng hợp đồng này sẽ hết hạn vào ngày 31.12.2024 và Kiev báo hiệu không có ý định gia hạn.
Cao ủy Liên minh châu Âu (EU) về năng lượng, bà Kadri Simson cũng chỉ ra rằng EU "không quan tâm" đến việc thúc đẩy gia hạn hợp đồng.
Khí đốt Nga vận chuyển qua Ukraina chiếm 5% tổng lượng khí đốt nhập khẩu của EU. Aura Sabadus - nhà phân tích cấp cao tại công ty tình báo thị trường ICIS - nói với tờ Politico rằng Áo, Hungary và Slovakia có thể sẽ bị ảnh hưởng nặng nề nhất khi cắt giảm nhập khẩu.
Trong khi đó, các nhà sản xuất khí đốt đang gặp khó khăn lâu dài có thể hưởng được lợi ích hiếm có nếu châu Âu loại bỏ thêm các mặt hàng năng lượng của Nga.
Truyền thông phương Tây trích dẫn các nguồn tin ngoại giao cho biết, gói trừng phạt thứ 14 của EU sẽ đề xuất hạn chế khí tự nhiên hóa lỏng (LNG) của Nga - vốn cho đến nay vẫn chưa bị bất kỳ lệnh cấm nào nhắm tới. Các biện pháp mới dự kiến sẽ bao gồm lệnh cấm vận chuyển LNG trong EU và ảnh hưởng tới 3 dự án sản xuất LNG của Nga.
Giám đốc điều hành tập đoàn dầu khí khổng lồ TotalEnergies của Pháp, ông Patrick Pouyanne dự đoán rằng giá khí đốt và LNG sẽ tăng vọt sau khi EU trừng phạt khí đốt của Nga từ dự án Yamal LNG.
"Nếu EU trừng phạt Yamal LNG, giá LNG sẽ tăng nhanh và danh mục đầu tư của chúng tôi trên toàn cầu sẽ được hưởng lợi. Đó là điều tích cực nếu có lệnh trừng phạt chứ không phải tiêu cực, vì tiền thu được từ Yamal khá hạn chế. Các nhà lãnh đạo châu Âu hiểu rằng an ninh nguồn cung của họ ngày nay phụ thuộc vào LNG và họ không muốn thấy giá tăng trở lại. Tôi cho rằng họ có thể có một số ý tưởng, nhưng phải từ năm 2027 trở đi, chứ không phải trước đó" - ông Pouyanne nói với Reuters.
TotalEnergies sở hữu 19,4% cổ phần của nhà sản xuất LNG tư nhân Novatek của Nga - chủ sở hữu dự án Yamal LNG ở miền đông nước Nga. Công ty đã không nhận được cổ tức từ Yamal LNG kể từ năm 2023 do lệnh trừng phạt của Mỹ và EU. Tuy nhiên, TotalEnergies đã nhận được khoảng 450 triệu USD cổ tức nửa năm từ Novatek vào cuối năm 2022.
EU đã cảnh báo các nước thành viên chuẩn bị cho tình huống xấu nhất trong trường hợp vừa mất khí đốt Nga vừa có mùa đông khắc nghiệt.
Tình hình càng trở nên trầm trọng hơn do quyết định gần đây của Đức đơn phương đánh thuế xuất khẩu khí đốt, áp dụng thuế bổ sung với các nước láng giềng khi mua khí đốt từ kho dự trữ của Đức. Mức thuế này khiến các nước gặp khó khăn hơn trong chuyển đổi khí đốt Nga sang các nguồn cung cấp đắt hơn từ Đức, Italy hoặc Thổ Nhĩ Kỳ.
Bộ trưởng Công nghiệp Czech Jozef Síkela nói về khoản thuế tuần trước: “Chúng ta nên tránh các bước có thể làm hỏng công việc đã hoàn thành và củng cố sức mạnh của Nga”.
Cho đến nay, EU đã tìm cách cắt giảm khoảng 2/3 lượng khí đốt Nga và tăng cường nhập khẩu từ Mỹ và Na Uy. Tuy nhiên, Nga vẫn cung cấp 14,8% lượng khí đốt của EU vào năm 2023.
Việc EU có tiến hành các lệnh trừng phạt hay không vẫn còn phải xem xét khi các chính trị gia châu Âu đang chịu áp lực phải kiểm soát giá năng lượng và đảm bảo nguồn cung, và ký ức về cuộc khủng hoảng khí đốt với mức giá kỷ lục sau xung đột Nga - Ukraina năm 2022 vẫn còn mới.
