Reuters đưa tin, Phó Thủ tướng Nga Aleksandar Novak cho biết Nga sẵn sàng đàm phán với EU về việc cung cấp khí đốt khi thỏa thuận quá cảnh với Ukraina hết hạn vào cuối năm nay.
Theo hợp đồng 5 năm được Mátxcơva và Kiev ký năm 2019, Nga xuất khẩu khí đốt sang châu Âu thông qua Ukraina và trả tiền cho Kiev để sử dụng mạng lưới đường ống dẫn khí.
Hợp đồng được áp dụng bất chấp xung đột Nga - Ukraina bắt đầu vào tháng 2.2022.
“Nếu EU muốn, chúng tôi sẵn sàng đàm phán. Cho đến nay, chưa có mong muốn tương tự nào được bày tỏ” - Phó Thủ tướng Novak nói.
Trong khi đó, Thủ tướng Ukraina Denis Shmygal nói với người đồng cấp Slovakia Robert Fico rằng Kiev không có ý định gia hạn hợp đồng cung cấp khí đốt của Nga quá cảnh qua nước này - Văn phòng báo chí của Chính phủ Ukraina nói với tờ Ekonomicheskaya Pravda.
Tờ báo dẫn lời phát ngôn viên của Văn phòng báo chí nói: "Lập trường của phía Ukraina rất rõ ràng: Hợp đồng quá cảnh sẽ hết hạn vào cuối năm nay, chúng tôi sẽ không đàm phán với Nga và gia hạn thỏa thuận. Thủ tướng Ukraina đã nói với người đồng cấp Slovakia về điều đó".
Tuyên bố của Thủ tướng Ukraina được đưa ra sau bài phát biểu qua video của Thủ tướng Slovakia Robert Fico. Thủ tướng Fico cho biết sau cuộc hội đàm song phương với Thủ tướng Shmygal, hai bên đã đạt được thỏa thuận về khả năng tiếp tục vận chuyển khí đốt Nga qua Ukraina đến Slovakia nói riêng.
Thủ tướng Fico đồng thời nói thêm rằng, khí đốt Nga cũng có thể tiếp tục vận chuyển tới Slovakia. Ông lưu ý, các nhà máy ở Slovakia cũng như ở Áo và Italy sẽ được hưởng lợi từ điều này, đồng thời cho biết thêm các chi tiết của thỏa thuận sẽ sớm được hoàn thiện.
Trong khi đó, Bloomberg đưa tin, Liên minh châu Âu (EU) đang chuẩn bị loại trừ khả năng gia hạn thỏa thuận giữa Kiev và Mátxcơva về quá cảnh khí đốt.
Các nguồn tin cho hay, Ủy ban châu Âu lập luận rằng, ngay cả những quốc gia phụ thuộc nhiều nhất vào nguồn cung khí đốt của Nga, như Áo và Slovakia, cũng có thể tìm được các nguồn thay thế trong trường hợp bị cắt.
EU chưa áp đặt lệnh trừng phạt đối với khí tự nhiên hóa lỏng (LNG) của Nga và các quốc gia EU đã mua số lượng LNG kỷ lục từ Nga vào năm 2023. Ukraina vẫn là tuyến đường vận chuyển quan trọng, mặc dù lưu lượng thực tế trên đường ống trung chuyển chưa đến 40%. theo khối lượng hợp đồng kể từ tháng 5 năm 2022, theo Bloomberg.
Cơ quan điều hành của EU được cho là đã tiến hành phân tích sơ bộ về các kịch bản tiềm ẩn có thể phát sinh từ việc chấm dứt thỏa thuận vận chuyển, bao gồm mô hình hóa công suất của các đường ống dẫn khí khác, như TurkStream (Dòng chảy Thổ Nhĩ Kỳ), để giúp bù đắp mọi thâm hụt.
Các nguồn tin nói với Bloomberg, Ủy ban châu Âu sẽ thảo luận vấn đề này với các quốc gia thành viên vào tháng 2 trước khi chính thức trình bày kế hoạch với các Bộ trưởng Năng lượng EU tại cuộc họp ở Brussels vào ngày 4.3 tới.
EU đã kêu gọi các quốc gia thành viên giảm sự phụ thuộc vào khí đốt Nga và đã đạt được thỏa thuận vào ngày 8.12.2023 cho phép các quốc gia riêng lẻ cấm vận chuyển LNG của Nga.
Vấn đề đặt ra là một số công ty châu Âu có hợp đồng dài hạn với các công ty Nga, nghĩa là nếu ngừng nhập khẩu sẽ phải bồi thường cho Nga.
Một số quốc gia như Anh, Latvia và Lithuania đã ngừng mua LNG từ Nga.
